________________
જિનભક્તિદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૨૦ નેવ શવ્યભિચારિત્વે ચા- વ્યભિચારીપણાની શંકા નહિ જ થાય સિદ્ધઅવસ્થાકાળમાં ભગવાનના મૃતદેહનો દેવો જે રીતે જલાભિષેક આદિ કરે છે તેને અનુરૂપ પ્રતિમાની સિદ્ધમુદ્રાની અવસ્થામાં જલાભિષેક આદિની પ્રવૃત્તિ હોવાના કારણે શંકાથી વ્યભિચારીપણું નહિ જ થાય=જિનપ્રતિમામાં સિદ્ધમુદ્રા છે, માટે જલાભિષેક આદિ થાય કે નહીં એ પ્રકારની શંકાથી જિનપ્રતિમાના જલાભિષેકની પ્રવૃત્તિમાં વ્યભિચારીપણું પ્રાપ્ત નહીં જ થાય. જ વન્ય’િ - અહીં ‘ પદથી બાકળાનું ગ્રહણ કરવું.
‘ક્ષેત્રાધિષ્ઠાતૃપ્રસ્તુતશાત્ત્વાર્થ” – અહીં ‘વિપદથી પ્રતિષ્ઠાના પ્રસંગમાં સહાયક થવા રૂપ પુષ્ટિનું ગ્રહણ કરવું.
કપાસનપર્ધવાવિમુદ્રવિધી માનત્વે’ - અહીં ‘મારિ પદથી કાયોત્સર્ગમુદ્રાનું ગ્રહણ કરવું.
ક નનામવેદિ' - અહીં ‘ પદથી પુષ્પપૂજાદિનું ગ્રહણ કરવું.
જ ‘તવા' - અહીં ‘ડપથી એ કહેવું છે કે અવસ્થાન્તર-કલ્પના-વિશેષ ન કરીએ તો અમને તો સ્થાપન દુષ્ટ સિદ્ધ થશે, પરંતુ તેને પણ સ્થાપન દુષ્ટ સિદ્ધ થશે.
જ ‘સ્થાપન' - અહીં ‘પ'થી એ કહેવું છે કે અવસ્થાન્તર-કલ્પના-વિશેષ ન કરવામાં આવે તો જલાભિષેકાદિ તો દુષ્ટ સિદ્ધ થાય, પરંતુ સ્થાપન પણ દુષ્ટ સિદ્ધ થાય.
નોંધ :- “R: પ્રાદથી વ્યમિર્યારિત્વ' સુધીની જે ટીકા છે, તેમાં પાઠની અશુદ્ધિ ઘણા સ્થાને છે, જેથી યથાર્થ અન્વયે પણ થઈ શકતો નથી. તેથી સ્વમતિ અનુસાર પાઠની સંભાવના કરીને ( ) માં પાઠ લખેલ છે અને તે પ્રમાણે અમે અર્થ કરેલ છે. પાઠશુદ્ધિ ઉપલબ્ધ નથી, તેથી બહુશ્રુતોએ અન્ય પ્રકારે પાઠશુદ્ધિ જણાય કે અન્ય પ્રકારે ઊચિત અર્થ જણાય તો તે પ્રમાણે અર્થનો વિચાર કરવો.
‘શમિવરિત્વ'નો સમાસ બહુશ્રુતો વિચારે. ભાવાર્થ -
પૂર્વમાં ગ્રંથકારશ્રીએ કહ્યું કે સંપ્રદાયથી આવેલ મંત્રજાસાદિ યુક્તિવાળા છે. તેમાં મંત્રજાસાદિમાં ‘આ’ પદથી બલિ આદિનું આપાદન ગ્રહણ કરવાનું છે. ત્યાં પર શંકા કરતાં કહે છે કે વિધિપૂર્વક બિંબમાં નિજ ભાવના સ્થાપનના અવસરમાં બલિ આદિનું આપાદન અસાર છે; કેમ કે વિશિષ્ટ ન્યાયથી અર્જિત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
