________________
‘દ્વાત્રિંશદ્વાત્રિંશિકા’ ગ્રંથની ‘દેશનાદ્વાત્રિંશિકા'ના શબ્દશઃ વિવેચન સંકલન-સંપાદનની વેળાએ પ્રાસ્તાવિક
વિશ્વકલ્યાણકર શ્રી જિનશાસનના ગગનને જ્ઞાનાલોકથી પ્રકાશિત અને પ્રભાવિત કરનારા અનેક મહાપુરુષોમાં સ્વપ૨દર્શનનિષ્ણાત, પ્રકાંડ વિદ્વાન, વિસ્તૃત-સચોટ-સ્પષ્ટ-સંદેહમુક્ત સાહિત્યના સમર્થ સર્જક, સર્વનયમય વાણી વહાવનાર, ન્યાયવિશારદ, ન્યાયાચાર્ય મહામહોપાધ્યાય શ્રીમદ્ યશોવિજયજી મહારાજાનું આગવું સ્થાન છે. તેઓશ્રીના વિશાળ સાહિત્યજગતમાં જુદા જુદા બત્રીશ વિષયો ઉપર વિષયવાર ૩૨-૩૨ અર્થગંભીર શ્લોકોથી કરાયેલ વિશદ છણાવટવાળો, તથા ૫૦૫૦ શ્લોક પ્રમાણ, અદ્ભુત, અધ્યયનીય, ‘તત્ત્વાર્થ દીપિકા' નામની સ્વોપજ્ઞવૃત્તિથી સમલંકૃત, આ ‘દ્વાત્રિંશદ્વાત્રિંશિકા' ગ્રંથ, પૂ. ઉપાધ્યાયજીની એક Master Piece - ઉત્તમ નમૂનારૂપ અમર કૃતિ છે.
વર્ષોની અખંડ સાધના અને જીવનના વિવિધ અનુભવોના પરિપાકરૂપે એક-એકથી ચડિયાતા ગ્રંથરત્નોનું સર્જન મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજાએ કર્યું છે અને એ ગ્રંથરત્નોનો પ્રકાશ અનેક જિજ્ઞાસુઓના અંતરને અજવાળતો રહ્યો છે. મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજા વિદ્વાનોમાં ‘લઘુહરિભદ્ર'ની પ્રસિદ્ધિને પામેલા છે. જીવનના અંત સુધી એમનું સાહિત્યસર્જનનું કાર્ય ચાલતું જ રહ્યું છે. લગભગ અઢી દાયકા સુધી ઉપાધ્યાયપદે આરૂઢ રહીને તેઓશ્રીએ જિનશાસનને જયવંતુ રાખ્યું છે.
પૂજ્ય ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજાની બહુમુખી પ્રતિભાએ ભાગ્યે જ કોઈ વિષય અણખેડ્યો રાખ્યો છે. ‘દ્વાત્રિંશદ્વાત્રિંશિકા' ગ્રંથનું આ બીજું પ્રકરણ ‘દેશનાદ્વાત્રિંશિકા' છે. દેશના=ધર્મોપદેશ, ધર્મદેશક ઉપદેશકે આ ધર્મોપદેશ કોને આપવો ? ક્યારે આપવો ? કેવી રીતે આપવો ? તે અંગે વિવિધ ભૂમિકાના શ્રોતાઓનો તથા પાત્ર-અપાત્ર જીવોનો ઊંડાણપૂર્વક વિચાર આ ‘દેશનાદ્વાત્રિંશિકા’માં સુંદર રીતે બતાવવામાં આવેલ છે.
બાલ, મધ્યમ અને પંડિત ત્રિવિધ શ્રોતા છે. જેમ સુવૈદ્ય દર્દીના દર્દને અનુરૂપ ઔષધ આપે છે, તેમ ઉપદેશકે માત્ર અનુગ્રહબુદ્ધિથી નહીં, પરંતુ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org