________________
शतक २५.-उद्देशक ६.
भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
१४४. [प्र०] पुलायाणं भंते ! केवतियं कालं अंतरं होइ ? [उ०] गोयमा ! जहन्नेणं एवं समयं, उक्कोसेमं संखेजाई वासाई।
१४५. [प्र०] बउसाणं भंते ! पुच्छा । [उ०] गोयमा! नत्थि अंतरं; एवं जाव-कसायकुसीलाणं ।
१४६. [प्र०] नियंठाणं-पुच्छा । [उ०] गोयमा ! जहन्नेणं एकं समयं, उक्कोसेणं छम्मासा । सिणायाणं जहा बउसाणं ३०।
१४७. [प्र०] पुलागस्स णं भंते ! कति समुग्घाया पन्नत्ता? [उ.] गोयमा ! तिन्नि समुग्घाया पन्नता, तंजहायणासमुग्घाए, कसायसमुग्याए, मारणंतियसमुग्धाए ।
१४८. [प्र०] बउसस्स णं भंते!-पुच्छा। [उ०] गोयमा! पंच समुग्घाया पन्नत्ता, तंजहा-वेयणासमुग्घाए, जावतयासमुग्घाए । एवं पडिसेवणाकुसीले वि।
१४९. [प्र०] कसायकुसीलस्स-पुच्छा । [उ०] गोयमा ! छ समुग्धाया पन्नत्ता; तंजहा-वेयणासमुग्घाए, जावआहारगसमुग्घाए ।
१५०. [प्र०] नियंठस्स णं-पुच्छा । [उ.] गोयमा! नत्थि एको वि। १५१. [प्र०] सिणायस्स-पुच्छा । [उ.] गोयमा ! पगे केवलिसमुग्धाए पन्नत्ते ३१ ।
१५२. [प्र०] पुलाए णं भंते ! लोगस्स किं संखेजहभागे होजा १, असंखेजइभागे होजा २, संखेजेसु भागेसु होजा ३, असंखेजेसु भागेसु होजा ४, सवलोए होजा ५१ [उ०] गोयमा! णो संखेजइभाग होजा, असंखेजहभागे होजा, णो संस्नेजेसु भागेसु होजा, णो असंखेजेसु भागेसु होजा, णो सवलोए होजा । एवं जाव-नियंठे ।
१५३. [प्र०सिणाए णं-पुच्छा । उ० गोयमा! णो संखेजइभागे होजा, असंखेजइभागे होजा, णो संखेजेसु भागेसु होजा, असंखेजेसु भागेसु होजा, सवलोए वा होजा ३२ ।
१४४. [प्र०] हे भगवन्! पुलाकोने केटला काळ सुधीनुं अंतर होय ? [उ०] हे गौतम! जघन्य एक समय, अने उत्कृष्ट पुलाकोनुं अंतर. संख्याता वर्षानुं अंतर होय.
१४५. [प्र०] हे भगवन् ! बकुशोने केटला काळ सुधीनुं अंतर होय? [उ०] हे गौतम ! अंतर नथी. ए प्रमाणे यावत्-कषाय- बकुशोने अंतर. कुशीलो सुधी जाणवु.
१४६. [प्र०] हे भगवन् ! निग्रंथोने केटला काळजें अंतर होय ! [उ०] हे गौतम! तेओने जघन्य एक समय, अने उत्कृष्ट छ निम्रन्थोनुं अंतर. मासवें अंतर होय. स्नातको बकुशोनी पेठे जाणवा.
१४७. [प्र०] हे भगवन् ! पुलाकने केटला "समुद्धातो कह्या छे ? (उ०] हे गौतम ! त्रण समुद्धातो कह्या छे. ते आ प्रमाणे- ३१ समुद्धातवेदनासमुद्भात, कषायसमुद्धात अने मारणांतिकसमुद्धात.
पुलाकने समुद्रात. १४८. [प्र०] हे भगवन् ! बकुशने केटला समुद्धातो कह्या छ ? [उ०] हे गौतम ! पांच समुद्धातो कह्या छे, ते आ प्रमाणे- बकुशने समुद्धातो. वेदनासमुद्घात अने यावत्-तैजसमुद्घात. ए प्रमाणे प्रतिसेवनाकुशीलने पण जाणवु. १४९. [प्र०] हे भगवन् ! कषायकुशीलने केटला समुद्धातो कह्या छ ? [उ०] हे गौतम ! छ समुद्घातो कह्या छे. ते आ कषायकुशीलने
समुदातो. प्रमाणे-वेदनासमुद्घात अने यावत्-आहारकसमुद्धात. १५०. [प्र०] निग्रंथने केटला समुद्घातो कह्या छे ? [उ०] हे गौतम! तेने एक पण समुद्घात नथी.
निर्ग्रन्थने समुदातो. १५१. [प्र०] हे भगवन् ! स्नातकने केटला समुद्घातो होय ? [उ०] हे गौतम ! एक केवलिसमुद्घात होय.
सातकने समुद्रात. १५२. [अ०] हे भगवन् ! पुलाक लोकना संख्यातमा भागमा रहे, असंख्यातमा भागमा रहे, संख्याता भागोमां रहे, असंख्याता २२ क्षेत्रदारभागोमा रहे के सर्व लोकमा रहे ? [उ०] हे गौतम ! संख्यातमा भागमां न रहे, संख्याता भागोमां न रहे, असंख्याता भागोमा न रहे। अने आखा लोकमां पण न रहे, किंतु लोकना असंख्यातमा भागमा रहे. ए प्रमाणे यावत्-निग्रंथ सुधी समजवू.
१५३. [प्र०] हे भगवन् ! स्नातक लोकना संख्यातमा भागमा रहे-इत्यादि प्रश्न. उ० हे. गौतम ! लोकना संख्यातमा भागमा सातक क्षेत्र न रहे, संख्याता भागोमां न रहे, पण असंख्यातमा भागमा रहे, असंख्याता भागोमा रहे अने संपूर्ण लोकमां पण रहे.
१४७ * पुलाकने संज्वलन कषायनो उदय होवाथी कषायसमुद्रात संभवे छे. यद्यपि पुलाकने मरण नथी तो पण मारणांतिक समुद्रात होय छे, कारण के मरणसमुद्भातथी निवृत्त थया पछी कपाय कशीलत्वादिरूप परिणामना सद्भावमा तेनु मरण थाय छे.
१५२ 1 केवलिसमुद्धातावस्थामा स्नातक शरीरस्थ होय के दंडकाटावस्थामां होय त्यारे ते लोकना असंख्यातमा भागमा रहे छे. मन्यानावस्थामा तेणे लोकनो घणो भाग व्याप्त करेलो होवाथी अने थोडो भाग अव्याप्त होवाथी लोकना असंख्याता भागोमां वर्ने छे, अने ज्यारे समग्र लोक व्याप्त करे सारे संपूर्ण लोकमां होय छे.-टीका.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org