________________
शतक २४.-उद्देशक. १.
भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
१४३
३०.०] से मंते! पजत्ताअसन्निपंचिंदियतिरिक्खजोणिए जहनकालद्वितीयरयणप्पभापुढविणेराप, पुणरवि पजत्तअसन्नि० जाव-गतिरागतिं करेजा? [उ०] गोयमा! भवादेसेणं दो भवग्गहणाई, कालादेसेणं जहन्नेणं दसवाससहस्साई अंतोमुहुत्तमब्भहियाई, उक्कोसेणं पुषकोडी दसहि वाससहस्सेहिं अन्भहियाई, एवतियं कालं सेवेजा-एवतियं कालं गतिरागतिं करेजा २। ।
३१. [३०] पजत्ताअसन्निपंचिंदियतिरिक्खजोणिए णं जे भविए उक्कोसकालद्वितीएसु रयणप्पभापुढविनेरइएसु उववजित्तर से पं भंते ! केवतियकालट्ठिईएसु उववजेजा ? [उ०] गोयमा ! जहन्नेणं पलिओवमस्स असंखेजहभागठिईएसु उववजेजा, उकोसेण वि पलिओवमस्स असंखेजइभागट्टितीएसु उववजेजा।
३२. [प्र०] ते णं भंते ! जीवा० [उ०] अवसेसं तं चेव, जाव-अणुबंधो।।
३३. [प्र० सेणं भंते। पजत्ताअसन्निपंचिंदियतिरिक्खजोणिए उक्कोसकालट्टितीयरयणप्पभापुढविनेरइए, पुणरवि पजत्ता. जाव-करेजा ? [उ०] गोयमा! भवादेसेणं दो भवग्गणाई, कालादेसेणं जहन्नेणं पलिओवमस्स असंखेजहभागं अंतोमुहुत्तमन्भहियं, उक्कोसेणं पलिओवमस्स असंखेजइभागं पुवकोडिअब्भहियं, एवतियं कालं सेवेजा-एवइयं कालं गतिरागतिं करेजा ३।
३४. [प्र०] जहन्नकालद्वितीयपजत्ताअसन्निपंचिंदियतिरिक्खजोणिए णं भंते ! जे भविए रयणप्पभापुढविनेरइएसु उववजित्तए से णं भंते ! केवतियकालठितीएसु उववजेजा ? [उ०] गोयमा ! जहन्नेणं दसवाससहस्सद्वितीएसु, उकोसेणं पलिओवमस्स असंखेजइभागट्टितीएसु उववजेजा ।
३५. [प्र०] ते णं भंते ! जीवा एगसमएणं केवतिआ०१ [उ०] सेसं तं चेव, णवरं इमाई तिन्नि णाणत्ताई-आउं, अज्झवसाणा, अणुबंधो य । जहन्नेणं ठिती अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेण वि अंतोमुहत्तं । २ तेसि गं भंते ! जीवाणं केवतिया अज्झवसाणा पन्नत्ता ? गोयमा! असंखेजा अज्झवसाणा पन्नत्ता । ते णं भंते । किं पसत्था अप्पसत्था ? गोयमा। णो पसत्था, अप्पसत्था । ३ अणुबंधो अंतोमुहुत्तं, सेसं तं चेव ।
३०. [प्र०] हे भगवन् ! पर्याप्त असंज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिक थई जघन्यस्थितिवाळा रत्नप्रभा पृथिवीना नैरयिकपणे उत्पन्न थाय, कायसंवेध. अने पुनः पर्याप्त असंज्ञी पंचेन्द्रिय तियचयोनिक थाय-एम यावत् केटला काळ सुधी गति आगति करे? [उ०] हे गौतम ! भवनी अपेक्षाए बे भव अने काळनी अपेक्षाए जघन्य अन्तर्मुहूर्त अधिक दस हजार वर्ष, तथा उत्कृष्ट पूर्वकोटी अधिक दस हजार वर्षएटलो काळ सेवे, एटलो काळ गति आगति करे (२).
३१. [प्र०] हे भगवन् ! पर्याप्त असंज्ञी पंचेन्द्रिय तियंचयोनिक, जे उत्कृष्टस्थितिवाळा रत्नप्रभानैरयिकोमा उत्पन्न थवाने योग्य छे ३ असंशी पं० तियते केटला वर्षनी स्थितिवाळा नारकने विषे उत्पन्न थाय ! [उ०] हे गौतम ! ते जघन्य अने उत्कृष्ट पल्योपमना असंख्यातमा भागनी,
चनो उत्कृष्ट स्थिति स्थितिवाळा नैरयिकोमा उत्पन्न थाय.
उपपात. ३२. [प्र०] हे भगवन् ! ते जीवो एक समये केटला उत्पन्न थाय -इत्यादि बाकीनी बधी हकीकत यावत्-अनुबंध सुधी परिमाणादि. (सू०७-२६) पूर्वनी पेठे कहेवी.
३३. प्रि० हे भगवन् ! ते पर्याप्त असंज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिक थाय, पछी उत्कृष्ट स्थितिवाळा रत्नप्रभामां नैरयिकपणे उत्पन्न कायसंवेष. थाय, वळी पाछो पर्याप्त असंज्ञी पचेन्द्रिय तिथंच योनिक थाय-एम केटला काळ सुधी यावत्-गमनागमन करे ! [उ०] हे गौतम! भवनी अपेक्षाए बे भवो अने काळनी अपेक्षाए जघन्य अन्तर्मुहूर्त अधिक पस्योपमनो असंख्यातमो भाग तथा उत्कृष्ट पूर्वकोटी अधिक पल्योपमनो असंख्यातमो भाग-एटलो काळ यावत्-गमनागमन करे (३).
३४. प्र०] हे भगवन् ! जघन्यस्थितिवाळो पर्याप्त असंज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिक जीव, जे रत्नप्रभा पृथिवीना नैरयिकोमा उत्पन्न ४ जपन्य स्थितिथवाने योग्य छे ते केटला वर्षनी स्थितिवाळा नैरयिकोमा उत्पन्न थाय ? [उ०] हे गौतम! ते जघन्य दस हजारवर्षनी स्थितिवाळा अने
वाळा असंही तिथे
चनो रसप्रभामा उत्कृष्ट पल्योपमना असंख्यातमा भागनी स्थितिवाळा नैरयिकोमा उत्पन्न थाय.
उपपात. ३५. [प्र०] हे भगवन् ! ते जघन्यआयुषवाळा असंज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिको एक समये केटला उत्पन्न थाय-इत्यादि बधी वक्त- परिमाणादि. व्यता पूर्वनी पेठे कहेवी. पण तेमां आयुष, अध्यवसाय अने अनुबंध संबंधे *विशेषता आ प्रमाणे छे-१ आयुष जघन्य अने उत्कृष्ट अन्तमुहर्तनुं छे. [प्र०] हे भगवन् ! तेओने केटलां अध्यवसायो होय छे ? [उ०] हे गौतम! तेओने असंख्याता अध्यवसायो होय छे २. [प्र०] हे भगवन् ! ते अध्यवसायो प्रशस्त छे के अप्रशस्त छे ! [उ.] हे गौतम! ते प्रशस्त नथी पण अप्रशस्त छे. ३ अनुबंध अन्तर्मुहूर्तनो छे. बाकी बधुं पूर्वोक्त जाणवू.
३५ * असंज्ञीनुं जघन्य आयुष अन्तर्मुहूर्त होय छे, तेथी तेने अध्यवसायस्थानो अप्रशस्त होय छे, आयुषनी दीर्घ स्थिति होय तो बजे प्रकारना प्रशस्त भने अप्रशस्त अध्यवसायनो संभव छे. अनुबन्ध अहिं आयुषना समान जाणवो-टीका.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org