________________
चउवीसइमं सयं । १ उववाय २ परीमाणं ३ संघयणु-४ च्चत्तमेव ५ संठाणं । ६ लेस्सा ७ दिट्ठी ८ णाणे अन्नाणे ९ जोग १० उवओगे ॥ ११ सन्ना १२ कसाय १३ इंदिय २४ समुग्धाया १५ वेदणा य १६ वेदे य । १७ आउं १८ अज्झवसाणा १९ अणुवंधो २० कायसंवेहो॥ जीवपदे जीवपदे. जीवाणं दंडगंमि उद्देसो। चउवीसतिमंमि सए चउधीसं होंति उहेसा ॥
पढमो उद्देसो। १.प्र.] रायगिहे जाव-एवं बयासी-णेरड्या णं भंते ! कओहिंतो उववजंति, किं नेरइएहितो उववजंति, तिरिक्खजोणिपहिंतो उववजंति, मंणुस्सेहितो. उववजंति, देवहितो उववजंति ? [उ.] गोयमा ! णो नेरदपहिंतो उववजंति. तिरिक्खजोणिएहिंतो उववजंति, मणुस्सहिंतो वि उववजंति, णो देवेहितो उववजंति ।
२. [प्र०] जइ तिरिक्खजोणिएहितो उववजंति किं एगिदियतिरिक्खजोणिएहितो उववजंति, बेइंदियतिरि०, तेइंदियतिरि० चउरिदियतिरि० पंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववजंति ? [उ०] गोयमा! नो एगिदियतिरिक्खजोणिएहितो उववजंति, णो बेंदिय०, णो तेइंदिय०, णो चउरिदिय०, पंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उववजंति ।
चोवीशमुं शतक. [उद्देशकसंग्रह-] १ *उपपात, २ परिमाण, ३ संहनन-संघयण, ४ उंचाई, ५ संस्थान-आकार, ६ लेश्या, ७ दृष्टि, ८ ज्ञानअज्ञान, ९ योग, १० उपयोग, ११ संज्ञा, १२ कषाय, १३ इन्द्रिय, १४ समुद्घात, १५ वेदना, १६ वेद, १७ आयुष, १८ अध्यवसाय, १९ अनुबंध, अने २० कायसंवेध-आ बधा विषयो चोवीश दंडकोने आश्रयी प्रत्येक जीवपदे कहेवाना छे. अर्थात्-एक एक दंडके आ वीश द्वारो कहेवाना छे. ए रीते चोवीशमा शतकमां चोवीश दंडकने आश्रयी चोवीश उद्देशको कहेवामां आवशे.
प्रथम उद्देशक. १. प्र०] राजगृह नगरमा [ भगवान् गौतम ] यावत्-आ प्रमाणे बोल्या के, हे भगवन् ! नरयिको क्याथी आवीने उत्पन्न थाय नैरयिकोनो उपपातं. छे, शुं नैरयिकोथी आवी उत्पन्न थाय छे, तिर्यंचयोनिकोथी, मनुष्योथी के देवोथी आवी उत्पन्न थाय छे ! [उ०] हे गौतम ! नैरयिको नैरयिकोथी आवी उत्पन्न थता नथी, तेम देवोथी आवी. उत्पन्न थता नथी, पण तिर्यंचयोनिकोथी अने मनुष्योथी आवी उत्पन्न थाय छे. २. प्र०] हे भगवन् । जो तिर्यंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय तो शं एकेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकोथी आवीने उत्पन्न थाय छे के बेइ- तिर्यंचोनो नैरयि
कोमा उपपात. न्द्रिय, तेइन्द्रिय, चउरिन्द्रिय अने पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय छे? उ०] हे गौतम ! एकेन्द्रिय, बेइन्द्रिय, तेइन्द्रिय के चउरिन्द्रिय तिर्यचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थता नथी, पण पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय छे.
*१ उपपातद्वारमा चोवीश दंडकने आश्रयी नारकादि जीवो क्याथी आवीने उत्पन्न थाय छे ? परिमाणद्वारमा जे जीवो नारकादिमां उत्पन्न थवाना छे तेओ पोतानी कायमा केटला उत्पन्न थाय छे ? संहननद्वारमा नारकादिमा उत्पन्न थवाने योग्य जीवोने कयुं संघयण होय! उच्चत्वद्वारमा नारकादि गतिमा जनारा जीवोनी उंचाई केटली होय ! ए प्रमाणे बीजा संस्थांनादि द्वारो जाणवा, अनुबन्ध-विवक्षित पर्यायर्नु सातत्य, अमुक कायथी अन्य कायमा अथवा तेनी समान कायमा जई पुनः त्यां आवq ते कायसंवेध. आ वधा द्वारा प्रत्येक उद्देशकमां कहेवानां छे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org.