________________
शतक ८. - उद्देशक १.
भगवत्सुधमेत्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
४५
२३. [प्र०] असुरकुमारभवणवासिदेवाणं पुच्छा । [ उ०] गोयमा ! दुबिहा पन्नत्ता, तं जहा-पजत्तगअसुरकुमार०, अपजत्तगअसुरकुमार०; एवं जाव थणियकुमारा पजत्तगा अपजत्तगा य। एवं एतेणं अभिलावेणं दुयएणं भेदेणं पिसाया, जाव गंधया चंदा, जाव ताराविमाणा, सोहम्मकप्पोवगा, जावच्चुतो; हेट्ठिमहेट्ठिमगेविजकप्पातीत० जाव उवरिमउवरिमगेविज ० ; विजअणुत्तरोववाइअ०, जाव अपराजिअ० ।
२४. [०] सव्वट्टसिद्धप्पातीत० पुच्छा । [ उ०] गोयमा ! दुविहा पन्नत्ता, तं जहा - पजत्तासब्वट्टसिद्ध अणुत्तरोववाइअ०, अपजत्तासव्वटु० जाव परिणता वि ( दं. २. ).
जे अपजत्तासु हुमपुढविकाइअएर्गिदिअपयोगपरिणया ते ओरालिय- तेया- कम्मगसरीरप्पयोगपरिणया । जे पज्ञत्तसुम० जाव परिणया ते ओरालिय- तेया- कम्मगसरीरप्पयोगपरिणया, एवं जाव चउरिंदिया पज्जत्ता; णवरं जे पज्जत्तावाद रवाउकाइअएगिंदियप्पयोगपरिणया ते ओरालिय- वेडव्विय - तेया- कम्मसरीर० जाव परिणता सेसं तं चेव । जे अपजत्तरयणप्पभापुढविनेरइयपंचिदियपयोगपरिणया ते 'वेउच्चिय- तेया- कम्मसरीरप्पयोगपरिणया; एवं पजत्तगा वि, एवं जाव आहेसत्तमा । जे अंपजत्तासंमुच्छिमजलयर० जाव परिणया ते ओरालिय- तेया- कम्मासरीर० जाव परिणया, एवं पज्जत्तगा वि । गन्भवकंतिअपज्ञत्तगा एवं चेव, पजत्तगा णं एवं चैव । नवरं सरीरगाणि चत्तारि जहा बादरवाउक्काइआणं पजत्तगाणं; एवं जहा जलचरेसु चत्तारि आलावगा भणिआ एवं चतुष्पद - उरपरिसप्प - भुयपरिसप्प - खहयरेसु वि चत्तारि आलावगा भाणिभवा । जे संमुच्छिममणुस्स पंचिदियपयोगपरिणया ते ओरालिय- तेया- कम्मसरीर० जाव परिणया। एवं गन्भवकंतिया वि; अपजत्तग-पजतगा वि एवं चैव, नवरं सरीरगाणि पंच भाणियव्वाणि । जे अपज्जन्त्ताअसुरकुमारभवणवासि जहा नेरइया तहेव, एवं पज्जत्तगा वि एवं दुयएणं भेदेणं जाव थणियकुमारा । एवं पिसाया, जाव गंधव्वा, चंदा, जाव ताराविमाणा, सोहम्मकप्पो०, जाओ; ट्टिमहिट्टिमगेवेज्जग०, जाव उवरिमउवरिमगेवेज्जग०, विजयअणुत्तरोववाइए, जाव सव्वट्टसिद्ध अणुत्तरोववाइए, एक्केके णं दुयओ
२३. [ प्र० ] हे भगवन् ! असुरकुमारभवनवासिदेवप्रयोगपरिणत पुद्गलो केटला प्रकारना कह्या छे ? [उ०] हे गौतम ! बे प्रकारना कह्या छे, ते आ प्रमाणे पर्याप्त असुरकुमारप्रयोगपरिणत अने अपर्याप्त असुरकुमार प्रयोगपरिणत; ए प्रमाणे यावत् स्तनितकुमारो पर्याप्त अने अपर्याप्त जाणवा. ए प्रमाणे ए अभिलाप वडे वे भेदो पिशाचो यावद् गांधर्वोना जाणवा. तेमज चन्द्रो यावत् ताराविमानो, सौधर्मकल्पोपपनक, यावत् अच्युत कल्पोपपन्नक, तथा नीचे नीचेनी ग्रैवेयक कल्पातीत यावत् उपर उपरना ग्रैवेयककल्पातीतदेवप्रयोगपरिणत, विजयअनुत्तरौपपातिक, यावत् अपराजितअनुत्तरौपपातिक.
२४. [प्र०] हे भगवन् ! सर्वार्थसिद्धअनुत्तरौपपातिककल्पातीतदेवप्रयोगपरिणत पुद्गलो केटला प्रकारना कह्या छे ? [उ०] हे गौतम ! ते प्रकार ह्या छे; ते आ प्रमाणे --- पर्याप्तसर्वार्थसिद्ध अनुत्तरौपपातिक; यावत् अपर्याप्तसर्वार्थसिद्धप्रयोगपरिणत. ए [ प्रमाणे दंडको जाणवा. ]
जे पुलो अपर्याप्तसूक्ष्मपृथिवीकायएकेन्द्रियप्रयोगपरिणत छे ते औदारिक, तैजस अने कार्मणशरीरप्रयोगपरिणत छे; अने जे पुद्गलो पर्याप्तसूक्ष्मपृथिवीकायएकेन्द्रियप्रयोगपरिणत छे ते औदारिक, तैजस अने कार्मणशरीरप्रयोगपरिणत छे. ए प्रमाणे यावत् चउरिन्द्रिय पर्याप्ता जाणवा. परन्तु विशेष ए छे के जे पुद्गलो पर्याप्तबादरवायुकायिकएकेन्द्रियप्रयोगपरिणत हे ते औदारिक, वैक्रिय, तैजस अने कार्मणशरीरप्रयोगपरिणत छे, बाकीनुं सर्व पूर्वे का प्रमाणे जाणवुं. जे पुद्गलो अपर्याप्तरत्नप्रभापृथिवीनारकपंचेन्द्रियप्रयोगपरिणत छे ते वैकिय, तैजस अने कार्मणशरीरप्रयोगपरिणत छे. ए प्रमाणे पर्याप्तनांरको पण जाणवा. ए प्रमाणे यावत् सप्तम पृथिवी सुधी जाणवुं. जे पुद्गलो अपर्याप्तसंमूर्छिमजलचरप्रयोगपरिणत छे ते औदारिक, तैजस, अने कार्मणशरीर यावत् परिणत छे. ए प्रमाणे पर्याप्ता [ संमूहिम जलचर ] पण जाणवा. गर्भजअपर्याप्त अने गर्भजपर्याप्त पण एमज जाणवा. परन्तु विशेष एछे के पर्याप्तबादरवायुकायिकनी पेठे तेओने चार शरीर होय छे. ए प्रमाणे जेम जलचरोमां चार आलापक कहेला छे तेम चतुष्पद, उरपरिसर्प, भुजपरिसर्प अने खेचरोमां पण चार आलापक कहेवा, जे पुद्गलो संमूर्छिममनुष्यपंचेन्द्रियप्रयोगपरिणत छे, ते औदारिक, तैजस अने कार्मणशरीरप्रयोगपरिणत छे; ए प्रमाणे गर्भज अपर्याप्ता जाणवा, पर्याप्ता पण एमज जाणवा. परन्तु विशेष ए के तेओने पांच शरीर कहेबां. जेम नैरयिको संबन्धे कयुं, तेम अपर्याप्त असुकुमारभवनवासि देवो संबन्धे पण जाणवुं, तेम पर्याप्ता संबन्धे पण जाणवुं, ए प्रकारे ए बे भेदवडे यावत् स्तनितकुमारो पण जाणवा. ए प्रमाणे पिशाचो अने यावत् गांधव जाणवा. चंद्रो यावत् तारा विमानो, सौधर्मकल्प यावत् अच्युतकल्प, नीचेनी त्रिकमां नीचेना मैत्रेयक यावत् उपरनी त्रिकमां उपरना ग्रैवेयक अने विजयअनुत्तरौपपातिक यावत् सर्वार्थसिद्ध. अनुत्तरौपपातिकना प्रत्येके बब्बे भेद कहेवा; यावत्
१ - तेयाकम्मास क । २ अपजत्तगसं- घ ।
Jain Education International
३ सहा च ङ ।
४ पयोगप- ङ ।
५ दुपपुर्ण क। ६ दुयमेदा कम ।
For Private & Personal Use Only
असुरकुमारादिप्रयोगपरिणत.
सर्वार्थसिद्धदेवप्रयोगपरिणत.
तृतीय दंडक सूक्ष्मपृथिवीकायिका दिप्रयोग परिणत.
रसप्रभादि नैरयिक प्र योगपरिणत. जलचरादितिचप्रयोगप रिणत.
मनुष्यप्रपो गपरिणत.
कार कुमारादि • देवप्रयोगपरिणत.
www.jainelibrary.org