________________
बीओ उद्देसो। १. [प्र०] कतिविहे गं भंते ! उम्मादे पण्णत्ते ? [उ०] गोयमा ! दुविहे उम्मादे पण्णत्ते, तंजहा-जफ्यावेसे य मोहणिजस्स य कम्मस्स उदएणं । तत्थ णं जे से जक्खापसे से णं सुहवेयणतराए चेव सुहविमोयणतराए चेव । तत्थ गंजे से मोहणिजस्स कम्मस्स उदएणं से णं दुहवेयणतराए चेव दुहविमोयणतराए चेव । : २. [प्र०] नेरइयाणं भंते ! कतिविहे उम्मादे पण्णत्ते ? [उ०] गोयमा ! दुविहे उम्मादे पण्णत्ते, तंजहा-जपखावेसे य मोहणिजस्स य कम्मस्स उदएणं । [प्र०] से केणटेणं भंते ! एवं वुच्चइ-'नेरइयाणं दुविहे उम्मादे पण्णत्ते, तंजहा-जक्खावेसे य मोहणिज्जस्स जाव-उदएणं' ? [उ०] गोयमा! देवे वा से असुभे पोग्गले पक्खिवेजा, सेणं तेसिं असुभाणं पोग्गलाणं पक्खिवणयाए जक्खाएसं उम्मादं पाउणेजा, मोहणिजस्स वा कम्मस्स उदएणं मोहणिजं उम्मायं पाउणेजा, से तेणट्रेणं जाप-उम्माए।
३. [पं०] असुरकुमाराणं भंते ! कतिविहे उम्मादे पण्णत्ते ? [उ०] एवं जहेव नेरड्याणं, नवरं देवे वा से महिहीयतराए असुभे पोग्गले पक्खिवेजा, सेणं तेसिं असुभाणं पोग्गलाणं पपिस्त्रवणयाए जक्खाएसं उम्मादं पाउणेजा, मोहणिजस्स वा, सेसं तं चेव, से तेणटेणं जाव-उदएणं, एवं जाव-थणियकुमाराणं । पुढविक्काइयाणं जाव-मणुस्साणं एएसि जहा नेरइयाणं, पाणमंतर-जोहस-वेमाणियाणं जहा असुरकुमाराणं ।
द्वितीय उद्देशक. १. प्रि० हे भगवन् ! केटला प्रकारनो उन्माद कह्यो छे? [उ०] हे गौतम | बे प्रकारनो *उन्माद कह्यो छे, ते आ प्रमाणे-१ उन्मादना प्रकार. यक्षना आवेशरूप, अने २ मोहनीयकर्मना उदयथी थयेलो. तेमां जे यक्षावेशरूप उन्माद छे ते सुखपूर्वक वेदी शकाय अने सुखपूर्वक मूकी शकाय तेवो छे, अने तेमां जे मोहनीयकर्मना उदयथी थयेलो उन्माद छे ते दुःखपूर्वक वेदवा लायक अने दुःखपूर्वक मूकी शकाय तेवो छे.
२. [प्र०] हे भगवन् ! नैरयिकोने केटला प्रकारनो उन्माद कह्यो छे ? [उ०] हे गौतम ! तेओने बे प्रकारनो उन्माद होय छे, ते. नारकोनो सन्माद. आ प्रमाणे-१ यक्षावेशरूप उन्माद अने २ मोहनीयकर्मना उदयथी थयेलो उन्माद. [प्र०] हे भगवन् ! आप एम शा हेतुथी कहो छो के, नारकोने शा है. 'नैरयिकोने एक यक्षावेशरूप अने बीजो मोहनीयकर्मजन्य एम बे प्रकारनो उन्माद होय छे' ? [उ०] हे गौतम ! देव ते नैरयिकना उपर तुथी उन्माद
होय! अशुभ. पुद्गलोनो प्रक्षेप करे अने ते अशुभ पुद्गलोना प्रक्षेपथी ते नारक यक्षावेशरूप उन्मादने प्राप्त थाय; अने मोहनीय कर्मना उदयथी मोहनीयजन्य उन्मादने पामे; माटे हे गौतम! ते हेतुथी यावत्-'मोहनीयजन्य उन्माद कह्यो छे.' ३. [प्र०] हे भगवन् ! असुरकुमारोने केटला प्रकारनो उन्माद कह्यो छे? [उ०] हे गौतम ! नैरयिकनी पेठे यावत् बे प्रकारनो अमुरकुमारोने
उन्माद. उन्माद कह्यो छे. परन्तु विशेष ए छे के तेनाथी महर्दिक-महासामर्थ्यवाळो देव ते [असुरकुमारो उपर] अशुभ पुद्गलोनो प्रक्षेप करे, अनेते अशुभ पुद्गलोना प्रक्षेप करवाथी ते यक्षावेशरूप उन्मादने प्राप्त थाय. अथवा मोहनीयकर्मना उदयथी मोहनीयजन्य उन्मादने प्राप्त थाय. बाकी बधुं पूर्वप्रमाणे ते हेतुथी यावत्-मोहनीयजन्य उन्माद कह्यो छे' त्यां सुधी जाणवू. ए प्रमाणे यावत्-स्तनितकुमारं सुधी जाणवु. पृथिवी यिकथी आरंभी यावत् मनुष्योने नैरयिकनी पेठे जाणq. जेम असुरकुमारोने कडं तेम वानव्यंतर, ज्योतिषिक अने वैमानिक संबन्धे पण कहे.
उन्माद-स्पष्ट चेतनानो (विवेकज्ञाननो) भ्रंश, तेना बे प्रकार है-१-यक्ष-देवविशेषना प्रवेश करवाथी चेतनानो भ्रंश थाय ते यक्षावेशरूप उन्माद, अने मोहनीयकर्मना उदयथी आत्मा पारमार्थिक सद्-असदुना विवेकथी भ्रष्ट थाय ते मोहनीयजन्य उन्माद. २ मोहनीयजन्य उन्मादना बे मेद छे१ मिथ्यात्वमोहनीयजन्य अने २ चारित्रमोहनीय जन्य. मिथ्यात्वमोहनीयना उदयथी प्राणी अतत्त्वने तत्त्व माने अने तत्त्वने अतत्त्व माने छे; चारित्रमोहनीयना उदयथी विषयादिनुं खरूप जाणतां छतों पण तेमां अज्ञानीनी पेठे वर्ते छे. अथवा वेदमोहनीयना उदयथी हिताहितनुं भान भूली उन्मत्त थाय छे. टीका.
Jain Education international
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org