________________
२५९
शतक १२.-उद्देशक २७
भगवत्सुधर्मखामिप्रणीत भगवतीसूत्र. चेवणं भवसिद्धियविरहिए लोए भविस्सइ? [उ०] जयंती! से जहानामए सवागाससेढी सिया, अणादीया अणवदग्गा परिचा परिखुडा, साणं परमाणुपोग्गलमत्तेहि खंडेहिं समए २ अवहीरमाणी २ अणंताहिं ओसप्पिणी-अवसप्पिणीहिं अवहीरंति, नो चेवणं अवहिया सिया, से तेणटेणं जयंती! एवं बुच्चइ-'सचे विणं भवसिद्धिया जीवा सिज्झिस्संति, नो चेव णं भवसिद्धिअविरहिए लोए भविस्सह ।
७.[प्र०] सुत्तत्तं भंते! साहू, जागरियत्तं साहू? [उ०] जयंती ! अत्थेगइयाणं जीवाणं सुत्तत्तं साहू, अत्थेगतियाणं जीवाणं जागरियत्तं साहू । [प्र०] से केण?णं भंते ! एवं बुच्चइ 'अत्थेगइयाणं जाव-साहू' [उ.] जयंती! जे इमे जीवा अहम्मिया अहम्माणुया अहम्मिट्ठा अहम्मक्खाई अहम्मपलोइ अहम्मपलजमाणा अहम्मसमुदायारा अहम्मेणं चेव वित्ति कप्पेमाणा विहरंति, एएसि णं जीवाणं सुत्तत्तं साहू । एए णं जीवा सुत्ता समाणा नो बहूणं पाणाणं भूयाणं जीवाणं सत्ताणं दुक्खणयाए सोयणयाए जाव-परियावणयाए वहृति, एए णं जीवा सुत्ता समाणा अप्पाणं वा परं वा तदुभयं वा नो बहूहिं अहम्मियाहिं
संजोएत्तारो भवंति, एएसि जीवाणं सुत्तत्तं साह । जयंती! जे इमे जीवा धम्मिया धम्माणुया जाव-धम्मेणं चेव वित्तिं कप्पेमाणा विहरंति एएसिणं जीवाणं जागरियत्तं साहू । एए णं जीवा जागरा समाणा बहूणं पाणाणं जाव-सत्ताणं अदुक्खणयाए, जाव-अपरियावणयाए वटुंति, ते णं जीवा जागरमाणा अप्पाणं वा परं वा तदुभयं वा बहूहिं धम्मियाहिं संजोयणाहिं संजोएत्तारो भवंति । एए णं जीवा जागरमाणा धम्मजागरियाए अप्पाणं जागरइत्तारो भवंति, एएसि णं जीवाणं जागरियत्तं साहू से तेणटेणं जयंती ! एवं वुच्चइ-'अत्थेगइयाणं जीवाणं सुत्तत्तं साहू, अत्थेगइयाणं जीवाणं जागरियत्तं साहू।
८. [प्र०] बलियत्तं भंते ! साहू, दुबलियत्तं साहू ? [उ०] जयंती ! अत्थेगइयाणं जीवाणं बलियत्तं साहू, अत्थेगइयाणं जीवाणं दुब्बलियत्तं साहू । [प्र०] से केणटेणं भंते ! एवं वुच्चइ-जाव साहू ? [उ०] जयंती! जे इमे जीवा अहम्मिया जावविहरंति, एएसि णं जीवाणं दुब्बलियत्तं साहू । एए णं जीवा एवं जहा सुत्तस्स तहा दुबलियत्तस्स वत्तवया भाणियधा। बलियस्स जहा जागरस्स तहा भाणियचं, जाव संजोएत्तारो भवंति, एएसि णं जीवाणं बलियत्तं साहू, से तेणटेणं जयंती! एवं वुच्चइ-तं चेव जाव-साहू।
के 'बधाय पण भवसिद्धिको सिद्ध थशे, अने लोक भवसिद्धिक जीवोथी रहित नहीं थाय ? [उ० हे जयंती ! जेमके सर्वाकाशनी श्रेणी होय, ते अनादि, अनंत, बन्ने बाजुए परिमित अने बीजी श्रेणीओथी परिवृत होय, तेमांथी समये समये एक परमाणु पुद्गलमात्रखंडो काढता काढतां अनन्त उत्सर्पिणी अने अनन्त अवसर्पिणी सुधी काढीए तोपण ते श्रेणि खाली थाय नहीं; ते प्रमाणे हे जयंती! ते हेतुथी एम कहेवाय छे के, बधाय भवसिद्धिक जीवो सिद्ध थशे, तो पण लोक भवसिद्धिक जीवो विनानो थशे नहि.
७. [३०] हे भगवन् ! सुतेलापणुं सारं के जागरितत्त्व-जागेलापणुं सारं ? [उ०] हे जयंती ! केटलाक जीवोनुं सूतेलापणुं सारं, म अने केटलाक जीवोनुं जागेलापणुं सारु. [पं०] हे भगवन् ! शा हेतुथी तमे एम कहो छो के 'केटलाक जीवोनुं सूतेलापणुं सारं अने केट- जागतापणुं सारी लाक जीवोनू जागेलापणुं सारं ? [उ०] हे जयंती ! जे आ जीवो अधार्मिक, अधर्मने अनुसरनारा, जेने अधर्म प्रिय छे एवा, अधर्म कहेनारा, अधर्मने ज जोनारा, अधर्ममां आसक्त, अधर्माचरण करनारा अने अधर्मथीज आजीविकाने करता विहरे छे, ए जीवोनुं सूतेलापणुं सारं छे. जो ए जीवो सूतेला होय तो बहु प्राणोना, भूतोना, जीवोना तथा सत्त्वोना दुःख माटे, शोक मादे, यावत्-परिताप माटे थता नथी, वळी जो ए जीवो सूतेला होय तो पोताने, वीजाने के बन्नेने घणी अधार्मिक संयोजना वडे जोडनारा होता नथी, माटे ए जीवोन सूतेलापणुं सारं छे. तथा हे जयंती ! जे आ जीवो धार्मिक अने धर्मानुसारी छे, यावत्-धर्मवडे आजीविका करता विहरे छे, ए जीवोनुं जागेलापणुं सारं छे; जो ए जीवो जागता होय तो ते घणा प्राणीओना यावत्-सत्त्वोना अदुःख (सुख) माटे यावत्-अपरिताप (शान्ति) माटे वर्ते छे, वळी ते जीवो जागता होय तो पोताने, परने अने बन्नेने घणी धार्मिक संयोजना (क्रिया) साथे जोडनारा थाय छे, तथा ए जीवो जागता होय तो धर्मजागरिकावडे पोताने जागृत राखे छे, माटे ए जीवोन जागेलापणुं सारं छे, ते हेतुथी हे जयंती! एम कहेवाय छे के, 'केटलाक जीवोनुं सूतेलापणुं सारं अने केटलाक जीबोनु जागेलापणुं सारं छे'. ८. [प्र०] हे भगवन्! सबलपणुं सारं के दुर्बलपणुं सारं ? [उ०] हे जयंती! केटलाक जीवोनुं सबलपणुं सारं अने केटलाक
___ सवरूपणुं सारं के जीवोनुं दुर्बलपणुं सारु. [प्र०] हे भगवन् ! तमे ए प्रमाणे शा हेतुथी कहो छो के, 'केटलाक जीवोनुं सबलपणुं सारं अने केटलाक जीवोनुं दुलपणु सार! दुर्बलपणुं सारं' ? [उ०] हे जयंती ! जे आ जीवो अधार्मिक छे, अने यावद् अधर्मवडे आजीविका करता विहरे छे, ए जीवोनुं दुर्बलपणुं सारं, जो ए जीवो दुबला होय तो कोइ जीवना दुःख माटे थता नथी-इत्यादि 'सूतेला'नी पेठे दुर्बलपणानी वक्तव्यता कहेवी, अने 'जा- . गता'नी पेठे सबलपणानी वक्तव्यता कहेवी; यावत्-धार्मिक क्रिया-संयोजनाबडे जोडनारा थाय छे, माटे ए जीवोनुं बलवानपणुं सारुं छे, ते हेतुथी हे जयंती! एम कहेवाय छे के-इत्यादि केटलाक जीवोनुं बलवानपणुं अने केटलाक जीवोनुं दुर्बलपणुं सारं छे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org