________________
शतक ११.-उद्देशक १. भगवत्सुंधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
२१३ ३६. [प्र०] ते णं भंते ! जीवा किमाहारमाहारेति ? [उ०] गोयमा ! दवओ अर्णतपदेसियाई दधाई, एवं जहा आहारुदेसए वणस्सइकाइयाणं आहारो तहेव जाव सथप्पणयाए आहारमाहारेति । णवरं नियमा छहिसिं सेसं तं चेव ।
३७. [प्र०] तेसि णं भंते ! जीवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? [उ०] गोयमा ! जहनेणं अंतोमुडुत्तं, उकोसेणं दस वाससहस्साई।
३८. [प्र०] तेसि णं भंते ! जीवाणं कति समुग्घाया पन्नता? [उ०] गोयमा ! तओ समुग्घाया पनत्ता । तं जहाघेदणासमुग्याए, कसायसमुग्घाए, मारणंतियसमुग्धाए ।
___ ३९. [प्र०] ते गं भंते ! जीवा मारणंतिमसमुग्धाएणं किं समोहता मरंति, असमोहता मरंति ? [उ०] गोयमा! समोहता वि मरंति, असमोहता वि मरंति ।।
४०. [प्र०] ते णं भंते ! जीवा अणंतरं उच्चट्टित्ता कहिं गच्छंति-कहिं उववज्जति ? किं नेरइएसु उववजंति, तिरिक्तजोणिपसु उववजंति ? एवं जहा वकंतीए उच्चट्टणाए वणस्सइकाइयाणं तहा भाणियचं ।
४१. [प्र०] अह भंते ! सवे पाणा, सवे भूता, सचे जीवा, सवे सत्ता, उप्पलमूलत्ताए, उप्पलकंदत्ताए, उप्पलनालचाए, उप्पलपत्तत्ताप, उप्पलकेसरत्ताए, उप्पलकन्नियत्ताए, उप्पलथिभुगत्ताए उववन्नपुष्पा ? [उ०] हन्ता, गोयमा! असति, बद्धवा अयंतखुतो । सेवं भंते ! सेवं भंते ति।
पढमो उप्पलउद्देसओ समतो
३६. [प्र०] हे भगवन् ! ते उत्पलना जीवो कया पदार्थनो आहार करे ? [उ०] हे गौतम! ते जीवो द्रव्यथी अनन्तप्रदेशिक • आहार द्रव्योनो आहार करे, इत्यादि सर्व *आहारक उद्देशकमां वनस्पतिकायिकोनो आहार कह्यो छे ते प्रमाणे यावत् तिओ सर्वात्मना-सर्व प्रदेशोए आहार करे छे, त्यां सुधी कहेवं, परन्तु एटलो विशेष छे के तेओ अवश्य छए दिशीनो आहार करे छे, बाकी बधु पूर्व प्रमाणे जाणवू. . ३७. [प्र०] हे भगवन् ! ते उत्पलना जीवोनी स्थिति (आयुष) केटला काल सुधी कही छे ? [उ०] हे गौतम ! जघन्यथी अंतर्मु- ___ आयुष हूर्त, अने उत्कृष्टथी दस हजार वर्षनी स्थिति कही छे.
. ३८. [प्र०] हे भगवन् ! ते उत्पलना जीवोने केटला सिमुद्घातो कह्या छ ? [उ०] हे गौतम ! तेओने त्रण समुद्घातो कया छे, समुपात. ते आ प्रमाणे-वेदनासमुद्घात, कषायसमुद्घात अने मारणांतिकसमुद्घात.
३९. [प्र०] हे भगवन् ! ते [उत्पलना] जीवो मारणांतिक समुद्घात वडे समवहत (समुद्घातने प्राप्त) थइने मरे, के असमवहत (समुद्घातने प्राप्त थया शिवाय) मरे ? [उ०] हे गौतम! ते समवहत थइने पण मरे अने असमवहत थइने पण मरे.
४०. [प्र०] हे भगवन् ! ते उत्पलना जीवो मरीने तरत क्यां जाय! क्या उत्पन्न थाय ! शुं नैरयिकोमा उत्पन्न थाय, तिर्यचयोनिकोमा उत्पन्न थाय, मनुष्योमा उत्पन्न थाय के देवोमा. उत्पन्न थाय ? [उ.] हे गौतम | प्रिज्ञापना सूत्रना व्युत्क्रांतिपदमा उद्वर्तना प्रकरणमा वनस्पतिकायिकोने कह्या प्रमाणे अहीं पण कहेवू.
४१. [4] हे भगवन् ! सर्व प्राणो, सर्व भूतो, सर्व जीवो अने सर्व सत्खो उत्पलना मूलपणे, कंदपणे, नालपणे, पांदडापणे, केस- सर्व जीवोर्नु परपल रपणे, कर्णिकापणे अने थिभुग (पांदडार्नु उत्पत्ति स्थान) पणे पूर्व उत्पन्न थया छे ? [उ०] हा, गौतम! जीवो अनेकवार अथवा अनन्त
. पणे पबई. वार पूर्वे उत्पन्न थया छे. हे भगवन् । ते एमज छे. हे भगवन् ! ते एमज छे.
व्यवन.
एकादश शते प्रथम उत्पलोद्देशक समाप्त.
३६.*प्रज्ञा० पद २० उ०११०४९८-५०५. ३८. समुद्घात माटे जुओ प्रज्ञा० पद ३६५०५५८, ४०.१ प्रज्ञा० पद ६५०२०४,
Jain Education international
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org