________________
१८६ श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक ९.-उद्देशक ३४. ४. [प्र०] पुरिसे णं भंते ! इसिं हणमाणे किं इसि हणइ, नोइसि हणइ ? [उ०] गोयमा! इसि पि हणइ नोइसिं पि हणइ । प्र०] से कणटेणं भंते! एवं वुच्चइ-जाव नोइसि पि हणइ ? [उ०] गोयमा तस्स णं एवं भवद-एवं खलु अहं एग इसिं हणामि, से णं एग इसि हणमाणे अणंते जीवे हणइ, से तेणटेणं निफ्लेवो।
___५. [प्र०] पुरिसे णं भंते ! पुरिसं हणमाणे किं पुरिसवेरेणं पुढे, नोपुरिसवेरेणं पुढे ? [उ०] गोयमा ! नियमं ताव पुरिसवेरेणं पुढे, अहवा पुरिसवेरेण य णोपुरिसवरेण य पुढे, अहवा पुरिसवेरेण य नोपुरिसवेरेहि य पुढे एवं आसं, एवं जाव चित्तलगं, जाव अहवा चित्तलावेरेण य णोचित्तलावरेहि य पुढे ।
६. [प्र०] पुरिसे णं भंते ! इसि हणमाणे किं इसिवेरेणं पुढे, नोइसिवेरेणं पुढे ? [उ०] गोयमा ! नियमं ताव इसिवेरेण य नोइसिवेरेहि य पुढे ।
७.० पुंढविकाइए णं भंते! पुढविकायं चेव आणमइ वा, पाणमति वा, ऊससति वा, नीससह वा? [उ०] हंता, गोयमा ! पुढविक्काइए पुढविकाइअं चेव आणमति वा, जाव 'नीससति वा।
८. [प्र०] पुढविक्काइए णं भंते! आउक्काइयं आणमं(म)ति, जाव नीससं(स)ति वा ? [उ.] हंता, गोयमा! पुढविक्काइए चेव आउकाइयं आणमं(म)ति, जाव नीससं(स)ति वा; एवं तेउक्काइयं, वाउकाइयं, एवं वणस्सइकाइयं ।
९. प्र०] आउकाइए णं भंते ! पुढविक्काइयं आणमति वा, पाणमति वा ? [उ.] एवं चेव ।
४
।
ऋषिने एणतो
४. [प्र०] हे भगवन् ! ऋषिने हणतो कोई पुरुष शुं ऋषिने हणे के ऋषि शिवाय बीजाने पण हणे ! [उ०] हे गौतम ! ऋषिने ऋषिने हणे के ते हणे अने ऋषि शिवाय बीजाने पण हणे. प्र०] हे भगवन् ! ए प्रमाणे आप शा हेतुथी कहो छो के यावद् ऋषि शिवाय बीजाने पण शिवाय बीजाने हो हणे ! [उ०] हे गौतम! ते हणनारना मनमा एम होय छे के 'हुं एक ऋषिने हणुं छं.', पण ते एक ऋषिने हणतो "अनंत जीवोने
हणे छे. ते हेतुथी एम कहेवाय छे-इत्यादि उपसंहार जाणवो. पुरुषने हणनार ५. [प्र०] हे भगवन् ! कोइ पुरुष बीजा पुरुषने हणतो शुं पुरुषना वैरथी बन्धाय के नोपुरुषना (पुरुष शिवाय बीजा जीवोना)
थी वैरथी बन्धाय ? [उ०] हे गौतम ! ते अवश्य पुरुषना वैरथी बन्धाय, १ अथवा पुरुषना वैरथी अने नोपुरुषना वैरथी बन्धाय, २ अथवा बन्धाय के नो. पुरुषना वैरपी पुरुषना वैरथी अने नोपुरुषना वैरोथी बन्धाय. ए प्रमाणे अश्वसंबन्धे अने यावत् चिल्ललक संबन्धे पण जाणवू. यावत् अथवा चिल्ललबन्धाय
कना वैरथी अने नोचिल्ललकना वैरोथी बन्धाय. ऋषिना वैरथी के ६. [प्र०) हे भगवन् ! ऋषिनो वध करनार पुरुष शुं ऋषिना वैरथी बन्धाय के नोऋषिना वैरथी बन्धाय ! [उ०] हे गौतम ! ते नोऋषिना वैरोथी
अवश्य ऋषिना वैरथी अने नोऋषिना वैरोथी बन्धाय. पृथिवीकायिक पृथिवीकायिकने
७. [प्र०] हे भगवन् ! पृथिवीकायिक जीव पृथिवीकायिकने आनप्राणरूपे-श्वासोच्छ्रासरूपे ग्रहण करे अने मुके [उ०] हे श्वासोच्छासरूपे गौतम ! हा, पृथिवीकायिक जीव पृथिवीकायिकने आनप्राणरूपे-श्वासोच्छासरूपे ग्रहण करे अने मूके. प्रहण करे भने मूके। पृथिवीकायिक
८. [प्र०] हे भगवन् ! पृथिवीकायिक जीव अप्कायिकने आणप्राणरूपे-श्वासोच्छासरूपे ग्रहण करे अने मूके ! [उ०] हा, ग्रहण करे भने
गौतम ! पृथिवीकायिक अप्कायिकने श्वासोच्छासरूपे ग्रहण करे, यावत् मूके. ए प्रमाणे अग्निकाय, वायुकायिक अने वनस्पतिकायिमूके ? कसंबन्धे प्रश्नो करवा.. अप्कायिक पृथि- ९.[प्र०] हे भगवन् ! अप्कायिक जीव पृथिवीकायिकने आनप्राणरूपे श्वासोच्छासरूपे ग्रहण करे अने मूके! (उ०] ए रीते वीकायिकने ग्रहण बरे.
पूर्व प्रमाणे जाणवू.
बन्धाय ?
१ अर्णता जीवा कना-ङ। २ नियमा घ, नियमेणं ङ। ३ चिल्ललगं ग-घ-ङ। ४-५ चिल्ललगवे- ग-घ-ङ। नियमाघ । ७-काइया ग-घ-ङ। ८-कायं घ। ९-मंति पाणमंति वा उससंति नीससंति वा ग-घ-छ। १०-मंति वा ग-घ-ङ। "-संति वा का -घ-ङ।
४. * "ऋषिनो वध करनार कोई पुरुष ऋषिने हणे अने ते शिवाय बीजा जीवोने पण हणे" ते संबन्धे टीकाकार भा प्रमाणे खुलासो करे - "ऋषिनो हणनार पुरुष ऋपिनो घात करता ते शिवाय बीजा अनन्त जीवोनो घात करे, कारण के ऋषि जीवतो होय तो अनेक प्राणिओने प्रतिबोध करे, अने तेओ प्रतिबोध पामीने अनुक्रमे मोक्षे जाय, मुक्त जीवो तो अनन्त जीवोना अहिंसक छे, अने ते अनन्त जीवोनी अहिंसामा ऋषि कारण छे माटे ऋपिनो वध करनार तेनी अने वीजा अनन्त जीवोनी हिंसा करे छे."-टीका.
५. पुरुषने हणनार पुरुषे पुरुषनो घात करेलो होवाथी ते ना पापथी ते अवश्य बन्धाय, पण ज्यारे ते तेम करता बीजा कोइ एक प्राणीनी हिंसा करे. त्यारे ते नोपुरुषवैरथी पण बन्धाय, अने अनेक प्राणिओनी हिंसा करे तो नोपुरुषवैरोथी बन्धाय.
६. ऋषिनो घात करनार पुरुष ऋषिना वैरथी अने नोऋषिना वैरोथी बन्धाय. आ पक्षमा मा एकज भंग जाणवो.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org