________________
एक तिथैचयोनिक
बैतिचयोनिको
यावत् असंख्याता तिर्यचो.
उत्कृष्ट तिर्यंच योनिकप्रवेशनक
तिर्यंचयोनिकप्रवेशन काल्पबहुत्व.
एक मनुष्य.
Jain Education International
श्रीरामचन्द्र-जिनागमसंमद्दे
शतक ९.देशक २२.
२६. [०] एगे भंते! तिरिक्खजोणिए तिरिक्खजोणियप्पवेसणपणं पविसमाणे किं एर्गिदिएसु होजा, जाव पंचिदिपसु होजा ? [उ०] गंगेया ! एर्गिदिएसु वा होजा; जाव पंचिदिएसु वा होजा ।
२७. [प्र० ] दो भंते! तिरिक्खजोगिया० पुच्छा। [४०] गंगेया ! एगिदिपसु वा होना, जाव पंचिदिएसु वा होखा । अहवा एगे एगिदिए होजा एगे' बेइंदिपसु होजा, एवं जहा नेरइयप्पवेसणए तहा तिरिषखजोणियप्पवेसणए वि भाणियचे, जाय असंसेजा।
१५६
२८. [प्र०] उक्कोसा भंते ! तिरिक्खजोणिया० पुच्छा । [ उ०] गंगेया ! सधे वि ताव एगिदिएसु होजा, अहवा ए-ि दिपसु वा बेइदिएँसु वा होज्जा । एवं जहा नेरतिया चारिया तहा तिरिक्खजोणिया वि चारेयद्वा । एगिंदिया अमुयंतेसु दुयासंजोगो, तियासंजोगो, चैउक्कसंजोगो, पंचसंजोगो उवउंजिऊण भाणियधो, जाव अहवा एगिदिएसु वा बेई दिय० जाव पंचिदिया होगा।
२९. [प्र० ] यस्स णं भंते ! एगिदियतिरिक्खजोणिय पवेसणगरस, जाव पंचिदियतिरिक्खजोणियपवेसणगस्स य कयरे करे - जाव विसेसाहिया वा [30] गंगेया ! सत्थोवे पंचिदियतिरिक्लजोणियप्पवेसण, चरंदियतिरिषखजो - णियपवेसणए विसेसाहिए, तेइंदिय० विसेसाहिए, बेइंदिय० विसेसाहिए, एगिंदियतिरिवख० विसेसाहिए ।
३०. [प्र०] मणुस्सष्पवेसणए णं भंते ! कतिविहे पन्नत्ते ? [30] गंगेया ! दुविहे पन्नत्ते, तं जहा- संमुच्छिममणुस्सप्प - बेसन, गम्भवतियमणुस्तपवेसणए य ।
३१. [प्र० ] एगे भंते! मणुरसे मणुस्सन्पवेसणपणं परिसमाणे किं संमुच्छिममणुस्सेसु होना, गन्भवर्द्धतियमणुस्से होजा ? [उ०] गंगेया ! संमुच्छिममणुस्सेसु वा होजा, गब्भवकंतियमणुस्सेसु वा होजा ।
२६. [प्र० ] हे भगवन् ! एक तिर्यंचयोनिक जीव तिर्यंचयोनिकप्रवेश नकवडे प्रवेश करतो शुं एकेन्द्रियोमां होय के यावत् पंचेन्द्रियोमां होय ? [उ०] हे गांगेय ! *१ एक तिर्यंचयोनिक जीव एकेन्द्रियमां होय अने यावत् ५ पंचेन्द्रियमां पण होय.
२७. [प्र०] हे भगवन् ! वे तिर्यंचयोनिक जीवो संबन्धे प्रश्न. [उ०] हे गांगेय ! १ एकेन्द्रियोमां पण होय अने यावत् ५ पंचेन्द्रियोमां पण होय. अथवा एक एकेन्द्रियम अने एक बेइन्द्रियमां पण होप. ए प्रमाणे जैम नैरयिकप्रवेशनकमां कहां तेम तियंचपो निकप्रवेशनकर्मा यावत् असंख्येय तियंचयोनिको सुची कहेतुं.
२८. [प्र०] हे भगवन् ! तिर्यंचयोनिको उत्कृष्टपणे [ शुं एकेन्द्रियोमां होय के यावत् पंचेन्द्रियोमां होय ?] ए प्रश्न. [ उ० ] है गांगेय ! ते बधा एकेन्द्रियोमां होय. अथवा एकेन्द्रियो अने बेइन्द्रियोमां पण होय. ए प्रमाणे जेम नैरयिकोनो संचार कर्यो तेम तिर्यंचयोनिकोनो पण संचार करो. एकेन्द्रियोने मुक्या सिवाय विकसंयोग, त्रिकसंयोग, चतुष्कसंयोग अने पंचकसंयोग उपयोगपूर्वक कहेजो. यावत् अथवा एकेन्द्रियोमां बेइन्द्रियोमां यावत् पंचेन्द्रियोमां पण होय.
२९. [प्र०] हे भगवन् ! एकेन्द्रियतिर्यंचयोनिकप्रवेशनक, यावत् पंचेन्द्रियतिर्यंचयोनिकप्रवेशनकमां कयुं प्रवेशनक कोनाथी याबद् विशेषाधिक] [४०] है गांगेय पंचेन्द्रियतियंचयोनिकप्रवेशनक सौची अल्प छे, तेथी चउरिन्द्रियतियैचयोनिकप्रवेशनक विशेषाधिक छे, तेना करतां त्रीन्द्रियतिर्यंचयोनिकप्रवेशनक विशेषाधिक छे, तेना करतां बेइन्द्रियतिर्यंचयोनिकप्रवेशनक विशेषाधिक छे, अने तेना करतां एकेन्द्रियतिर्यंचयोनिकप्रवेशनक विशेषाधिक छे.
मनुष्यप्रवेशनक
३०. [प्र०] हे भगवन् ! मनुष्यप्रवेशनक केटला प्रकारे कयुं छे ? [उ०] हे गांगेय ! वे प्रकारे कह्युं छे, ते आ प्रमाणे- संमूचिममनुष्यप्रवेशनक अने गर्भजमनुष्यप्रवेशनक
३१. [प्र०] हे भगवन् ! मनुष्यप्रवेशनकवडे प्रवेश करतो एक मनुष्य शुं संमूच्छिम मनुष्योमां होय के गर्भज मनुष्योमां होय ? [30] हे गांगेय ! ते संमूच्छिम मनुष्योमां पण होय अने गर्भज मनुष्योमां पण होय.
१-२ वैदियेसु क । ३ चउक्कासंक । ४ पंचास क ।
२६. * यद्यपि अहिं 'एक जीव एकेन्द्रियमां उत्पन्न धाय' एम कह्युं, तेमां ए विचारणीय छे के एकेन्द्रियोमां एक जीव कदापि उत्पन्न थतो नथी, परंतु प्रतिसमय अनन्त जीवो उत्पन्न थाय छे; तोपण विजातीय देवादिभवथी नीकळीने जे एकेन्द्रियमां उत्पन्न थाय ते प्रवेशनक कहेवाय छे, ते अपेक्षाए एक जीव पण लामे. प्रवेशनक एटले जे विजातीय भवथी आवीने विजातिमां उत्पन्न थाय. सजातीय जीव सजातिमां आवीने उत्पन्न थाय, ते तो तेमां प्रविष्टज छे माटे ते प्रवेशनक न कहेवाय. हवे एक जीव अनुकमे एकेन्द्रियादि पांच स्थळे भावी उत्पन्न थाय त्यारे तेना पांच विकल्पो थाय. बे जीवो पण एक एक स्थळे साथै उत्पन्न थाय तो पण पांच ज विकल्पो थाय, अने द्विकसंयोगी दश विकल्पो थाय, हवे त्रणथी मांडीने असंख्यात तिर्यंचयोनिकोनुं प्रवेशनक नैरयिकप्रवेशनकनी पेठे जाणवुं, परन्तु नारको सात नरकष्पृथिवीमां उत्पन्न थाय अने तिर्यंचो एकेन्द्रियादि पांच स्थानकोमा उत्पन्न थाय, माटे भांगानी संख्या भिन्न भिन्न थाय, ते बुद्धिमाने स्वयं विचारी लेवा. यद्यपि अहीं अनन्त एकेन्द्रियो उत्पन्न थाय छे, परन्तु उपर बतावेलुं प्रवेशनकनुं लक्षण असंख्यात जीवोगां ज घटी शके छे माटे असंख्यात सुधी प्रवेशनक जाणवु.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org