________________
ગ્રીક-ભારતચિંતનાત્મક ઐક્ય
૮૩ દેશોની મુલાકાતો લીધી અને ભારત, ઈજિપ્ત, ઈરાન, ઈથોપીઆ બાબિલોન વગેરે પ્રદેશોનો પ્રવાસ ખેડી ત્યાંના જ્ઞાનના વિષયોની માહિતગારી મેળવેલ હતી.
તેઓ એવા નિર્ણય ઉપર આવ્યા કે વિશ્વની તમામ વસ્તુઓ જુદા જુદા પ્રકારના પરમાણુઓથી જ ભરેલ છે. આ પરમાણુઓનું વિભાજન શક્ય નથી અને તેમની “વચ્ચે” શૂન્યાવકાશ હોવાથી તેમને ગતિ લેવાની સુવિધા થાય છે. આ અણુઓ પ્રથમથી જ ગતિશીલ હોય છે અને તેમની સતત ગતિશીલતાને પરિણામે અનેક પ્રકારનું વૈવિધ્ય વિશ્વમાં રચાય છે. આ અણુઓ સંખ્યામાં તેમજ આકારમાં અગણિત પ્રકારના હોય છે.
આ અણુઓના “અંદર કોઈ શૂન્યાવકાશ હોતો નથી અને આથી તેનું વિભાજન શકય નથી. આપણે જુદા જુદા પદાર્થોનું વિભાજન કરી શકીએ છીએ તેનું કારણ એ છે કે તે પદાર્થોના અણુઓની “વ” અવકાશ (જગ્યા) હોય છે પરંતુ આવી કોઈ જગ્યા અણુની “અંદર” હોતી નથી તેથી તેનું વિભાજન શકય નથી.
અણુઓની આસપાસ ખાલી જગ્યાનો ઉપયોગ તેની ગતિશીલતાને સરળ બનાવવા માટે છે. આ ગતિને પરિણામે જુદાજુદા અણુઓ એકબીજાના સંઘર્ષમાં આવે છે કોઈ વખત તેમનું સંયોજન પણ થાય છે
જ્યારે તે નવું સ્વરૂપ પકડે છે અને જ્યારે સંઘર્ષમાં આવે છે ત્યારે પણ નવું સ્વરૂપ પકડે છે અને આ પ્રમાણે વિશ્વમાં ભૌતિક વૈવિધ્ય નજરે પડે છે. પરિણામે ઘણી સૃષ્ટિઓ ઉત્પન્ન થાય છે, કોઈનું વિસર્જન થાય છે જયારે કોઈ વિસર્જનની પ્રક્રિયામાં પડે છે.
ડિમોક્રીટીસના મત મુજબ આત્મા, મન, વિચારો તે તમામ
Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org