________________
-
વિભાગ-૨ : સાધના 'નમસ્કાર નિષ્ઠ કેવો હોય ?
- પં. ભદ્રકવિજયજી વિશ્વોપકારી શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિભગવંતોના વીતરાગતાનો ઉપદેશ આપવાથી ભાગ્યે જ ચોક્કસ સામર્થ્યની સર્વ નય અને નિક્ષેપાથી યથાર્થ પરિણામ આવે છે. પ્રરૂપણા કરવાને બદલે, અમારા દેવ વીતરાગી જેઓ સત્ત્વવંત છે, તેઓ દાનશૂરા હોય જ.) છે, એ કંઈ જ આપે નહિ, આ એક જ સત્યની યાચકની શોધમાં તેમને જે આનંદ આવે, તે બીજે ન 'પ્રરૂપણાનું ફળ એ નિષ્પન્ન થયું, કે શ્રી પંચ આવે. પરિગ્રહ એ પાપ છે તે સાચું પરંતુ)
પરમેષ્ઠિ સાથેનું સાચું સગપણ આપણે બાંધી ન નિષ્પરિગ્રહવૃત્તિ દાનવૃત્તિથી પ્રગટે છે, એ પણ સાથેશક્યાં.
સાથે કહેવાવું જોઈએ. અનંત કરુણાવંત શ્રી તીર્થંકર દેવોએ અસાર પદાર્થ ઉપર યથાર્થ ચિંતનના અભાવે તે આર્તધ્યાન અને રૌદ્રધ્યાનની ભયાનકતા જોઈ અને જે વૈરાગ્ય જાગે છે, તે આત્માના ઘરનો નથી હોતો) જાણીને જીવને તેમાં સપડાતો બચાવવા માટે જે પણ શુષ્ક હોય છે. ખાડો ખોદીને ઊભાં કરેલાં ઝાડ પ્રરૂપણા કરી છે, તેનો જે પ્રવાહતે આપણાં શાસ્ત્રો જેવો હોય છે. જે પ્રતિકૂળ નિમિત્તરૂપી પવનના એક) છે. માંગવાથી જે આપે તે દાની ખરો, પણ જ ઝપાટામાં ધરાશાયી થઈ જાય છે. માટે અસાર શું દાનવ્યસની નહિ. શ્રી તીર્થકર દેવો દાનવ્યસની અને સ-સાર શું તેનો વિચાર વિવેકપૂર્વક અને છે. એટલે તેમની ભક્તિ કરનારને ઈષ્ટ ફળ મળી અનેકાન્ત દૃષ્ટિથી કરવો જોઈએ. રહે છે. આ દિશામાં સ્યાદ્વાદગર્ભિત યોગ્ય હાટ હવેલીને અસાર કહી દેવા માત્રથી જ કાંઈ ) પ્રરૂપણા થાય એટલે આપણામાં શ્રદ્ધા-વિશ્વાસનું ચોક્કસ હેતુ નથી સરતો એટલે એમ કહેવું જોઈએ કે ન ( તત્ત્વ વધે. આપણી ભક્તિમાં ઔપચારિકતાને હાટ-હવેલી જડની આકૃતિઓ છે. તેને ગમે તેટલો ) | બદલે ભાવ વધે, દેખાવ ઘટે, માયા જાય અને ભાવ આપશો, તો પણ સામો પ્રતિભાવ નહિ મળે.( આપણે સત્ત્વવંત બનીએ.
માટે ભાવ તેને આપો જ્યાંથી વળતો પ્રતિભાવ મળતો ) સત્ત્વ દાનવૃત્તિથી પ્રગટે છે. દાનવૃત્તિ હોય. અર્થાત જે સચેતન હોય. જડ પદાર્થને જીવ ( સ્વાર્થના ઈન્કારથી પ્રગટે છે. સ્વાર્થને નકારવાનું તરફ મુદલ રાગ નથી – એ હકીકત પણ વિવિધ ) સત્ત્વ પરમ સત્ત્વવંત શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિની ભક્તિથી દૃષ્ટિકોણથી રજૂ કરવી જોઈએ. આ રીતે અનેકાન્ત ( પ્રગટે છે.
ગર્ભિત પ્રરૂપણાથી સાત્ત્વિકતા પ્રગટ થાય છે. પરમ દાનવ્યસની શ્રી અરિહંત જીવનમાં સરળતા, નિર્દભતા આદિ ગણોને ન પરમાત્માના ઉપાસકોની જે તાસીર અને તસ્વીર પોષનારી સાત્ત્વિકતા હતી, તો ઉત્તમ ગુરુના મુખે શાસ્ત્રોમાં છે. તેવા પુણ્યશાળીઓ આજે ઓછા શ્રી નવકાર સાંભળીને તન્મય બની ગયેલ ભીલદેખાય છે. તેનું કારણ મુખ્યતયા વસ્તુનો સર્વ ભીલડી બીજે ભવે રાજારાણી બની ગયાં. તેમ ઉત્તમ બાજુનો ઉપદેશ આપવામાં સેવાયેલી ઉપેક્ષા છે. સામગ્રીનો જોગ થાય અને તે સામગ્રીનો ઉત્તમ માર્ગે
શિયાળને સિંહવૃત્તિનો ઉપદેશ આપવાથી ઉપયોગ કરવાની સારી વૃત્તિ રહે તો આત્મવિકાસ કશો અર્થ સરતો નથી, તેમ સત્ત્વહીનને જરૂર થાય.
૯૮
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org