________________
મહાન જ્ઞાતા અને સત્ત્વશાળી મહાપુરુષ હતા.
તેઓએ સૂરિમંત્રની સંપૂર્ણ આરાધના વિધિપૂર્વક 24 વખત કરી હતી. જે સામાન્ય રીતે કોઈ પણ આચાર્ય માત્ર એક કે બે વખત જ કરતા હોય છે.
આ સ્તોત્રના વિધિપૂર્વકના જાપથી કેન્સર જેવા મહાવ્યાધિમાં તેની ગાંઠો આંગળી ગયેલ અનુભવવા મળી છે.
વળી બીજી મહત્ત્વપૂર્ણ બાબત એ છે કે કોઈપણ સંગીતના સાધન દ્વારા ઉત્પન્ન કરાતા સંગીતના સૂરો કરતાં સંગીતકાર મનુષ્ય પોતે મુખ દ્વારા જે સૂરો ઉત્પન્ન કરે છે તે વધુ શક્તિશાળી હોય છે અને તે દર્દી ઉપર ધારી અસર ઉત્પન્ન કરે છે. આ| વાત આજના વૈજ્ઞાનિક સંશોધનોમાં સ્પષ્ટ અનુભવવા મળી છે. જે તાર્કિક રીત પણ સંપૂર્ણ સત્ય છે કારણ કે સંગીતના સાધનો દ્વારા ઉત્પન્ન કરાતા સૂરમાં એક જ પ્રકારના સૂરમાં જુદા જુદા ઘણા પ્રકારના અક્ષરો શબ્દોના ધ્વનિનો સમાવેશ થઈ જાય છે. જ્યારે સંગીતકાર મનુષ્ય દ્વારા મુખથી તે જ સૂરનો ઉચ્ચાર કરવામાં આવે છે ત્યારે તે ફક્ત એક ચોક્કસ પ્રકારના અક્ષરો કે શબ્દોનો ધ્વનિ હોય છે. તેથી તે વધુ ઘન - તીવ્ર બને છે. પરિણામે સંગીતના સાધનના ધ્વનિ કરતાં તેની વધુ સ્પષ્ટ અસર અનુભવાય છે.
સામાન્ય રીતે આધુનિક ઔષધવિજ્ઞાનમાં જે કેન્સરના વ્યાધિને અસાધ્ય માનવામાં આવ્યો છે, તે સંગીતના સૂરો દ્વારા અને મંત્ર ચિકિત્સા દ્વારા મટી શકે છે એવું પશ્ચિમમાં થયેલ સંશોધનો દર્શાવે છે.
મંત્રશાસ્ત્રના વૈજ્ઞાનિક સંશોધનો માટે હાલમાં અમેરિકામાં નવું જ તૈયાર કરાયેલ ટોનોસ્કોપ (Toroscope) નામનું યંત્ર ખૂબ જ ઉપયોગી છે. આ યંત્રનું મહત્ત્વ બતાવતાં તેના સંશોધક હેન્સ જેની કહે છેઃ બીજા કોઈ પણ જાતના ઇલેક્ટ્રોનિક સાધનની મદદ વિના જ ટોનોસ્કોપ નામનું આ યંત્ર મનુષ્યના અવાજનું દશ્યમાં રુપાંતર કરી આપે છે અને આ સાધનની મદદથી ભાષાગત | કોઈ પણ સ્વર કે વ્યંજનને તથા સંગીતના વિભિન્ન સુરોને સીધે સીધા ભૌતિક | આકૃતિમાં દશ્યમાન બનાવી આગળના સંશોધન કરવાની શક્યતાઓ નિર્માણ થઈ
છે. *
અમારી ભારતીય પ્રાચીન સાહિત્ય વૈજ્ઞાનિક રહસ્ય શોધ સંસ્થા' (Research, Institute of Scientific Secrets from Indian Oriental Scriptures), અમદાવાદ, જે હમણાં જ કાર્યાન્વિત થઈ છે તે હવે ટૂંક સમયમાં જ આ યંત્રની મદદથી સ્વ. હસે જેનીએ આગળ પૂછેલા પ્રશ્નોના ઉત્તર મેળવવા પ્રયત્ન કરશે તથા યંત્ર, મંત્ર, તંત્ર અંગે વિશિષ્ટ પ્રાયોગિક સંશોધન કાર્ય હાથ ધરશે.
ટૂંકમાં, સંસ્કૃત ભાષા એક એવી વિશિષ્ટ ભાષા છે કે જે સંપૂર્ણપણે વૈજ્ઞાનિક
86
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org