________________
પારકાના હિત માટે બધો ત્યાગ કર્યો, એમ આપણને પણ આપણું બધું લૂંટાવી દેવાનું મન થતું. પ્રેમનો તો અવતાર હતાં !''
“પ્રેમનો અવતાર હોય તો જ નીલાંજના જેવી નર્તિકા એમના મૃત્યુના સમાચાર સાંભળીને ખુદ મૃત્યુને વરે ને !'' દૂતે કહ્યું. “શું નીલાંજના પણ મરી ગઈ ?”’
“હા કુમાર ! આજે તેઓ રાજવંશી કુમારોને નૃત્ય શીખવી રહ્યાં હતાં. તમારી ખોજ કરવા હું ત્યાં ગયો. મેં તેમને બધા સમાચાર કહ્યા. અરે, મારો પ્રિય સુનંદ ગયો ? એટલું બોલી એ ત્યાં ને ત્યાં ઢળી પડ્યાં. મેં એમના દેહને સ્પર્શ કર્યો તો ઠંડોગાર ! એક શ્વાસોચ્છવાસ પણ નહોતો ચાલતો.”
“એનું નામ પ્રેમ !” સુંદરીએ કહ્યું.
“આવો પ્રેમ હરકોઈના દિલમાં વસતો હોય છે.' ભરતે જવાબ વાળ્યો.
“ભૂલ છે. સ્ત્રી પુરુષને ચાહે ને તેના માટે મરે, પુરુષ સ્ત્રીને ચાહે ને તેના માટે મરે ઃ એ તો મતલબી મરવું છે. પિતા પુત્ર માટે કે માતા સંતાન માટે મરે, એમાં પણ સ્વાર્થનો અંશ રહેલો છે. સાચો પ્રેમ તો નિઃસ્વાર્થ ભાવે મરી ફીટે એમાં જ છે.”
“કુમાર, સમય થતો જાય છે. પૃથ્વીનાથ ઋષભદેવ, દેવી સુનંદા અને નટી નીલાંજનાના દેહને ક્ષીરસમુદ્રમાં પધરાવવા નીકળી ચૂક્યા છે. ચાલો, તેમને પહોંચી વળીએ.”
ત્રણે જણાં ત્વરિત ગતિએ આગળ વધ્યાં. થોડે દૂર જતાં કેટલાક અવાજો તેમના કાન પર આવ્યા.
“અરે, પ્રેતયાત્રા શરૂ થઈ ચૂકી લાગે છે, અતિ વિલંબ થયો, ભરત !’’ સુંદરી છોભીલી પડી ગઈ. કંઠમાં રહેલો કમળહાર અને કેશમાં મૂકેલાં ડોલરફૂલ જાણે ભાર કરતાં લાગ્યાં, ઝડપથી કાઢીને એમણે એ ફેંકી દીધાં, ને દોડવા માંડ્યું.
“સુંદરી, મારો હાથ પકડી લે. આ ઝાડ-ઝાંખરામાંની ટૂંકી પગદંડી
પરથી ચાલ્યાં જઈએ. હમણાં પહોંચ્યાં સમજો.”
ભરતથી સદા આથી રહેતી સુંદરીએ પોતાનો કોમળ કિસલય જેવો હાથ ભરતના હાથમાં મૂકી દીધો. બંનેએ આંકડા ભીડી દોડવા માંડ્યું. વચ્ચે વચ્ચે સુંદરીનો પગ લપસી જતાં, મહાબલી ભરત પોતાના હાથમાં એનો આખો દેહ તોળી લેતો.
૨૧૮ * ભગવાન ઋષભદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org