________________
મેં ભટકીને, આંસુ સારીને, પશુઓનો સંહાર કરીને ધ્વસની પ્રક્રિયા દ્વારા મારી એકલતાને ભરી, જ્યારે તે તો પુત્રને શિક્ષણ આપી, વ્યથાનું ઊર્ધીકરણ કરી કરુણાને ગાંગેયમાં મૂર્ત કરી સર્જન દ્વારા જીવનને ભર્યું. માણસના માનસની સ્થિતિ કેવી વિચિત્ર છે ? એકે વિનાશ સર્યો બીજીએ વિકાસ !”
શાન્તનુની વાત અટકાવતાં નમીને ગંગાએ કહ્યું : “એ જૂના ઘા ઉઘાડીને વેદનામાં વધારો ન કરો, દેવ! જે અગ્નિ પર રાખ વળી ગઈ છે, તેને અંદર જ બુઝાઈ જવા દો. ફૂંક મારી રાખ ઉડાડી એને પ્રદીપ્ત ન કરો. જે નિર્માણ હતું તે બન્યું છે. એમાં તમારો કંઈ જ દોષ નથી.
“વિશ્વના આ ક્રમમાં પ્રત્યેક માનવીને પોતાનું આગવું સ્થાન છે. એ સ્થાનને અનુરૂપ જીવવા સિવાય મેં કંઈ જ અધિક કર્યું નથી. આ પળે આપ પવિત્ર લાગણી અને ભાવોના આવેગમાં છો. એટલે મને વધારે ગૌરવ આપો છો.
“આપને પૂછ્યા વિના, આપને તજી આવનારને પણ આપ સત્કારો છો, એ આપના હૃદયની વિશાળતા ને સહૃદયતા છે.
પણ આ પળે હું ધન્યતા અનુભવું છું. મારું સ્વપ્ન સિદ્ધ થયું છે. ગાંગેયને આપના હાથમાં સોંપી હું આત્મસાધનાને પંથે જવા માગતી હતી, અને તમારું પિતાપુત્રનું મિલન કેવી રીતે થાય એ વિચારોમાં દિવસો વિતાવતી હતી. પણ કુદરતે પોતે જ એ કામ કરી મને આ ક્ષણે વિચારમુક્ત કરી છે.
“ગાંગેય મારા સ્વપ્નનો મિનારો છે, અને આજથી તમારી આશાનો કિનારો બને છે. જે તમારો છે તેને તમને સોંપી હું ઋણમુક્ત બનું છું.”
દેવી, તમે આ શું બોલો છો ? આનંદના શિખરે પહોંચેલા હૃદયને આ કેવો ધક્કો વાગી રહ્યો છે તેની કલ્પના કરો છો ? શું આટલાં વર્ષોના વિયોગનું પરિણામ આ કરુણાન્તમાં !” ગ્રીષ્મમાં હિમ ઓગળે તેમ એ ઓગળી રહ્યો હતો.
ના, રાજ ! આગ્રહ ન કરો. સંસાર પ્રત્યેનું મારું આકર્ષણ પૂરું થયું છે. જે શેલડીમાં રસ જ નથી, એને ચૂસવાથી કોને રસ મળે ?”
“અને આ કુદરત પણ ત્યાગનો મહિમા ગાય છે ને ? આ વૃક્ષ પર ગઈ કાલે ખીલેલું સુંદર ફૂલ હતું. એ ફૂલમાંથી ફળનું સર્જન થતાં એ પુષ્પની પાંખડીઓ ખરી રહી છે.'
પાણીદાર મોતીને જન્મ આપનાર છીપ મોતીને પૂર્ણ આકાર આપ્યા પછી પોતાનું અસ્તિત્વ ધરાવતી નથી, કાળના સાગરમાં એ વિસર્જિત થાય છે.
એકના સર્જન પાછળ જૂના ભૂતકાળનું વિસર્જન હોય છે. સિદ્ધિને શિખરે આત્મવિલોપન હોય છે.
ભવનું ભાતું ઃ ૨૫૯ For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International