Page Text
________________
ધ્યાન બહાર ન હતું.
એક નમતી સાંજે એ પલંગ પાસે બેઠા હતા, ત્યારે ગજરાએ કહ્યું : ‘જીવવું ઘણુંય ગમે છે, પણ તે આપણા હાથમાં નથી. મૃત્યુ નથી ગમતું છતાં તે સન્મુખ આવીને ઊભું છે. આ સંયોગોમાં એક જ માર્ગ છે, જે નથી ગમતું તેના રહસ્યને સમજી, તેને ગમતું કરવાનું છે અને જે ગમે છે તેની ચંચળતા સમજી તેનો મોહ છોડવાનો છે. જીવનનો મોહ છોડી, મૃત્યુની મૈત્રી કરવાની આ પળ છે.'
ગજરાએ થોડો શ્વાસ ખાઈ વાત આગળ ચલાવી.
‘હું જ્યારથી બીમાર થઈ છું ત્યારથી રાતદિવસ મૃત્યુના તત્ત્વજ્ઞાનનો અભ્યાસ કરું છું. એના વિષે મેં ઊંડાણથી શક્ય એટલા ઊંડાણથી ચિંતન કર્યું છે, અને મને સમજાયું છે કે જન્મ અને મૃત્યુના દૃશ્ય પાછળ નિસર્ગ પોતાનું શાશ્વત કાર્ય જ કરી રહ્યું છે. જૂની આકૃતિઓનો એ ધ્વંસ કરે છે, કારણ કે એને નવી આકૃતિઓ સર્જવી છે. જેમ સોની જૂના આભૂષણને ગાળી એ જ સુવર્ણમાંથી નવું અલંકાર સર્જે છે, તેમ જીવન પણ જીર્ણ દેહનું વિસર્જન કરી નવા આકાર લઈ રહ્યું છે. અને તેથી જ મારે મન આજ મૃત્યુ એ ભયનું કારણ રહ્યું નથી; માત્ર એક પરિવર્તન જ લાગે છે. પણ મને તો અત્યારે તમારી મુલાયમ અને આળી પ્રકૃતિનો વિચાર આવે છે. મારા મૃત્યુનો આ આકરો ઘા તમે કેમ સહી શકશો ? આ સૂના અને નિર્જન ઘરમાં સાથી વિના તમારું જીવનખંડેર કેવું શૂન્ય થઈ જશે ? આ શૂન્યતાને ભરવાનો મને એક માર્ગ દેખાય છે, અને તે તમે બીજી વાર લ...ગ્ન...'
મામા ન રહી શક્યા. એમણે પોતાના હળવા હાથે એ શબ્દ એના મોંમાં જ દાબી દીધો. બે ક્ષણ સ્તબ્ધતા છવાઈ ગઈ. એકબીજાનાં હૈયામાં નિર્મળ પ્રેમની વિદ્યુત પ્રગટી :
ગજરા, શું તેં મારા દિલની આ જ કિમ્મત કરી ? પંદર પંદર વર્ષ સાથે રહેવા છતાં તું મારા દિલને ન પિછાની શકી ? આજ સુધી મેં જે પ્રેમભાવથી દિલને ભર્યું, તેને ખાલી કરી એમાં બીજાને બેસાડું ? આ તો દિલ છે, દુકાન નથી, કે એક ખાલી કરે એટલે બીજાને ભાડે અપાય.’
-
મામાએ ભાવભીના શબ્દોમાં કહ્યું ને આગળ બોલ્યા :
‘પણ જવા દે, એ વાતને. તું ક્યાં જવાની છે ? મને આશા છે કે મારો પ્રેમ તને આ શય્યામાંથી પુન: ઊભી કરશે.'
‘જવા દો તમારી આશાને ! પૂર્ણ થયેલા આયુષ્યને પ્રેમ કે શ્રદ્ધા કોઈ જ રોકી શકતાં નથી. એ તો વિશ્વનો શાશ્વત ક્રમ છે. મૃત્યુ એ કલ્પના નથી,
Jain Education International
૨૮ * મધુસંચય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004505 |
| Book Title | Madhusanchay |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chitrabhanu |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 386 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Discourse |
| File Size | 12 MB |