________________ 108 સંસ્કૃત બીજી ચોપડી (2 જે નિયમ (ડ) પાઠ 11 મો, અને 3 જે (બ) અને (ક) પાઠ 13 મો જુઓ.) રા, રારાતુ-રાહુ , સરા-રાનુ ઈત્યાદિ. 11. છઠ્ઠા ગણના કેટલાક ધાતુઓ જેવા કે કુટું, , ગુરુ, હ૬, 7 અને ધૂ પરોક્ષ ભૂતકાળના ૧લો પુ. એ. વ. અને ૩જો પુ. એ. વ.ના પ્રત્યયો, પ્રેરક ભેદનો સાથ, અને અદ્યતન ભૂતકાળના કમણિ ૩જો પુ.એ.વે. ને 6 સિવાય બીજો કોઈ વિકારી પ્રત્યય પૂર્વે ગુણ કે વૃદ્ધિ લેતા નથી. તત્રોટ (૩જે પુ. એ. વ.) નથિ . પરોક્ષ ભૂતકાળળમાં ૧લા પુ. એકવચનમાં જે ધાતુઓ વૃદ્ધિ લઈ શકે એવા છે તે ધાતુઓ વૃદ્ધિ વિકલ્પ લે છે પણ ગુણ લેતા નથી. બીજા વિકલ્પ ગુણ લે છે. જુના-નુવ, ગુલાટ-ઘુકુ. 12, કેટલાક ધાતુઓ જેવા કે અને ઝૂ ખંડિત છે, અને ગણકાર્યરહિત કાળમાં તેમનાં રૂપો થતાં નથી. 13. આ અંતે હોય એવા ધાતુઓમાં (અ) ૧લા અને ૩૦જા પુ. એ. વ. પરમપદમાં આ પ્રત્યયને બદલે સૌ આવે છે. (બ) સ્વરથી શરૂ થતા અવિકારી પ્રત્યયો પૂર્વે અને લે એવા પ્રત્યયો પૂર્વે અન્ય મr ના લોપ થાય છે. શા પરમૈત્ર 1 લો પુ. શિક 2 જે ,, જ્ઞજ્ઞિથ-asiાથ કશુ जज्ञ 3 જ છે * શતુ. જ્ઞા-નશા અને અને તે થતાં જ્ઞા.ફથ પૂર્વે મને લેપ થતાં તેમજ સ્વરથી શરૂ થતાં પ્રત્યય પૂર્વે લેપ થતાં શરૂથ=શથઅનેરાશથુ વગેરે ૧૪.ગણુકાયવાળાકાળના અને વર્તમાન કૃદંતના પ્રત્યયસિવાય બીજા પ્રત્યય પૂર્વે ધાતુઓને અત્યg, છે, મો ને બદલે આ મુકાય છે. જ ૩જે પુ. ગૌ- નુઃ-. જે પુ નથિ -જ્ઞાથ વગેરે. 15. (અ) પરોક્ષ ભૂતકાળમાં મૂની દ્વિરુક્તિ થતાં વમૂવ રૂપ થાય जशौ
