________________ प्रत्येकमित्यवर्णाद्याः पञ्चाष्टादशधा स्मृताः / सन्ध्यक्षरं द्वादशंधा, हस्वषड्भेदवर्जितम् // 12 // (दीर्घषड्भेदवर्जितलकारोऽपि द्वादशधेति पाणिनीयाः) / अवर्णवर्जिताश्चैते, स्वरा द्वादश नामिनः / लकारान्ता अकाराद्याः समानाख्याः स्वरा दश सन्ध्यक्षराख्याश्चत्वार ए ऐ ओ औ इमे स्वराः / अकारावेतयोर्मध्ये सुखोच्चारणहेतुको // 14 // व्यञ्जनाख्यास्त्रयस्त्रिंशद्वर्णा हान्ताश्च कादयः / मान्तेषु कादिवर्णेषु कचटतपसंज्ञकाः // 15 // पञ्चभिः पञ्चभिर्वर्णे-वर्गाः पञ्च प्रकीर्तिताः / अवर्गपञ्चमान्तस्थास्ते चतुर्विंशति(टः // 16 // आद्यद्वितीया वर्गाणामघोषाः शषसा अपि / . अन्ये स्युर्गादयो वर्णा, घोषवन्तश्च विंशतिः शिट्संज्ञका अमी सप्त, तत्र )( कः कुलिशाकृतिः / गजकुम्भाकृतिः पश्च, कपावुच्चारणार्थको // 18 // आस्यप्रयत्नस्थानाभ्यां, तुल्याः वर्णाः स्वसंज्ञकाः / चतुर्दशानां स्वराणां, स्वस्वभेदा यथा मिथः . पञ्चपञ्चैकवर्गस्था, वर्णाः स्वाः स्युः परस्परम् / यलवाः सानुनासिक,-निरनुनासिका अपि // 20 // अष्टौ स्थानानि वर्णाना,-मुरः कण्ठः शिरस्तथा / जिह्वामूलं च दन्ताश्च, नासिकौष्ठौ च तालु च // 21 // विसर्गोऽथाकुहा कण्ठ्या,-स्तालव्या इचुयाश्च शः / उपूपध्मानीया ओष्ठ्या, मूर्धन्या ऋटुषाश्च रः // 22 // // 17 // ... 327
