________________ अभ्यस्य धारणामेवं सिद्धीनां कारणं परम् / चेष्टितं पवमानस्य जानीयाद् गतसंशयः // 498 // नाभेनिष्कामतश्चारं हृन्मध्ये नयतो गतिम् / तिष्ठतो द्वादशान्ते तु विन्द्यात्स्थानं नभस्वतः || 499 // तच्चारगमनस्थानज्ञानादभ्यासयोगतः / जानीयात् कालमायुश्च शुभाशुभफलोदयम् // 500 // ततः शनैः समाकृष्य पवनेन समं मनः / योगी हृदयपद्मान्तविनिवेश्य नियन्त्रयेत् . // 501 // ततोऽविद्या विलीयन्ते विषयेच्छा विनश्यति / विकल्पा विनिवर्तन्ते ज्ञानमन्तर्विजृम्भते // 502 // क्व मण्डले गतिर्वायोः संक्रमः क्व व विश्रमः / का च नाडीति जानीयात्तत्र चित्ते स्थिरीकृते // 503 // मण्डलानि च चत्वारि नासिकाविवरे विदुः / भौमवारुणवायव्याग्नेयाख्यानि यथोत्तरम् // 504 // पृथिवीबीजसंपूर्णं वज्रलाञ्छनसंयुतम् / चतुरस्रं द्रुतस्वर्णप्रभं स्याद्भौममण्डलम् // 505 // स्यादर्धचन्द्रसंस्थानं वारुणाक्षरलाञ्छितम् / चन्द्राभममृतस्यन्दसान्द्रं वारुणमण्डलम् // 506 // स्निग्धाञ्जनघनच्छायं सुवृत्तं बिन्दुसंकुलम् / दुर्लक्ष्यं पवनाकान्तं चञ्चलं वायुमण्डलम् // 507 // ऊर्ध्वज्वालाञ्चितं भीमं त्रिकोणं स्वस्तिकान्वितम् / . स्फुलिङ्गपिङ्गं तद्बीजं ज्ञेयमाग्नेयमण्डलम् // 508 // अभ्यासेन स्वसंवेद्यं स्यान्मण्डलचतुष्टयम् / क्रमेण संचरनत्र वायुइँयश्चतुर्विधः // 509 // 110