________________ परमरमणीयां शोभामभिवीक्ष्य स्वमन्दिरस्य शोभा प्रभावश्च निस्तेजस्को भविष्यतीति तस्य चेतसि देषः . पई म्यधात् / स च स्वविद्याबलेन यत्र कर्मकरा धातुरसं मेलयित्वा प्रतिमा विरचयन्ति तत्रैव बहसा अनभ्र. वृष्टिं चकार / ततश्च निष्फलमनोरथो दूधमानचेताः कदी सूरीश्वरं सिद्धसूरिं प्राप्य सखेदं निवेदयामास सर्व! वृत्तान्तम् / ज्ञानहष्ट्या सर्वमेतद् वीर सूररेव चेष्टितमिति निश्चित्य समाश्वासपूर्वमसो प्रोक्तः सूरिणा-श्रेष्ठिन् मा खेदं कुरु गच्छ, नातः परं किंचित्प्रातिकूल्यं ते भविष्यतीति / स च विश्वस्तो गत्वा कार्यमारभत / तस्मिन् समये वी सूरिणा कृतामनभ्रवृष्टिं श्रीसिद्धसूरिः स्वमन्त्रबले / म्तंभयामास / प्रतिमा च सर्वजनमनोने रमणीया सौकर्येण रचिता / नत्रयोः स्थाने महामूल्यो मणी शशिदिवाकराविवाखिललोकप्रकाशको स्थापयामास / परमप्रमोदमानमानसः श्रेष्ठी सूरीश्वरं बहु मन्यमानः प्रतिष्ठाविधये सादरं विज्ञापयामास / तदानीं तस्य कौटुम्बिकेन ब्रह्मदेवेन धर्मपरायणेनाबादि-श्रेष्ठिन् ! अतः परमहमपि किंचित्पुण्यं लभेयम् / ततस्तद्वचोऽनुमान्य सर्वमेव प्रतिष्ठापनादि कार्य तेनैव सम्पादयामास कदी श्रेष्ठी / ग्रहो ! गतः स समयो यत्रेशं सौमनस्य जनानां च धर्माभिरुचिः। प्राचार्यः श्रीमान् श्रीसिद्धसूरीश्वरो जिनागमगहनगहनाटवीसंचरणपश्चाननोऽपीतरशास्त्रतत्त्वसंग्रहणकोविदो मन्त्रविद्यार्णवमथनमन्दराच नो दृढोत्साहेन महाशासनाभ्युदयमकरोत् / सर्वत्र प्रान्तेऽविर विहारक्रममङ्गीकृत्य शिष्यमण्डलं विभज्य धर्मप्रचारार्थ प्राहिणोत् / जैनेतरानपि धर्मतत्वं बोधयित्वा जिनधर्म स्थापयामास / सर्वेषामारमकल्याणसाधना " पाठशालाना संस्थापनम् , धर्मशास्त्राणां मिथश्चिन्तनम् , वादविवादेन तत्वनिर्णयः, विविधगच्छीयानामपि परस्परसहयोगेन धर्मप्रचार कार्यमस्य 'प्रधानोदेश्यभूतमभूत् / धार्मिकाणां प्रन्थानामध्ययनेन गृहस्थानां व्यवहारो विनयरुचिरो देवगुरुभमणेषु च दृढा श्रद्धाऽप्यवर्धत / साधारणमपि तेषां शास्त्रज्ञानं विनयादिगुणैर्विस्तृतमासीत् / / - अद्य तु सखेदं वक्तव्यं यदेकस्मिन् गच्छे बहूनामाचार्याणां मिथो वैमनस्यम् / अहमहमिकयैष परस्पर. पक्षोपमर्दने व्यवसायात्मिका बुद्धिः / परमार्थो विलीनः ! श्राचार्यमहाशया अपि स्वशास्त्राध्ययनार्थमन्य मताव. म्बिनमाश्रयन्ते / तत्र स्वसिद्धान्तज्ञानस्य कथा तु दूरे वर्ततामपि तु तस्याध्यापकोऽहमेव गुरुः, स चायमस्माकं वेतनमात्र जामसन्तुष्टोऽण्यापकः, अस्माकमासनमाचार्यत्वेनोच्चतरमस्य चाश्रितत्वेन निकष्टमिति विचारण वर्तनेन घ कालं मुधैव पापयन्ति / पुरा विहरणं धर्मप्रचारहेतुकमधुना तु, स्वानुकूल्यं विदधता गृहस्थानां चेतो. रजनार्थम् / उपरित एष धर्मप्रचारप्रदर्शनम् / प्रायः स्थिरवाासेनात्मनः कृतार्थता / गतः स समयः / गतास्ते जीवितनिरपेक्षं जिनधर्माभ्युन्नतिमात्रप्रयोजना निरभिमानिनो महात्मानः सरलमतयो यैर्धर्मस्तंभा रढं निखाताः / तत एवेदानी गतेऽपि कियति कालेऽद्य जिनधर्मः कथं कथंचिदपि जीवति / विस्तृतमस्य साहित्यमिदानी गवेषकाणां ताम्रपत्रशिलालेखप्रतिमादिकं दृष्टिपथमायाति / अन्यधर्मावलम्बिनोऽप्यपगतवैराः प्राप्तं जिनधर्मसाहित्य सहर्षमाद्रियन्ते / वयमेव स्वकीयगौरवसंरक्षणपरा अन्नवस्त्रादिमिरेवात्मलाभं मन्यमानाः स्वधर्म दूरीकस्य स्वेच्छया विहराम इत्यत्र किं नाम वक्तव्यमवशिष्यते / भगवान जिनदेव एवास्मान् सन्मार्गानुगामिनः कुर्यादित्येवालम् / ___ प्रकृतमनुसरामः-कोरयटकगच्छीया गुरषो यथा जैनेतरानपि जिनधर्मे दीक्षितान् व्यदधुस्तथैवोपकेशवंशीया अपि लक्षाधिकान् जनान् जिनधर्मतत्वबोधनेनात्मकल्याणप्रापये स्वधर्म निवेशयामासुः / गच्छभेदेऽपि कार्यभेदो ममागपि नासीत् / नानन्ति भवन्तः पाठकाः श्रीपार्श्वनाथपरम्परायां षष्ठः पट्टधर आधाः श्रीरत्नप्रभसूरीश्वरः कनकप्रभसूरि लघुगुरुभ्रातरं शासनगौरवरक्षणार्थमेव स्वहस्तेन कोरण्टकपुरे सूरिपदे स्थापयामास / नदारभ्यष भगवतः श्रीपार्श्वनाथस्य परम्परायाः शाखाद्वयं प्रचलति / तत्र श्रीरत्नप्रभसूरीश्वरस्य परम्परा लोके