________________ પાગલછત્રીશિ. भकारो ज्ञेयः / अयमभिमायः ये परमाणवः परस्परमसंपृक्तास्ते द्रव्यवोऽप्रदेशा उच्यन्त इति // 9 // ટીકાર્થ—એ પ્રમાણે પ્રથમ વર્ણ, ગંધાદિ ભાવપરિણામ કે જેનું સ્વરૂપ કહેવામાં આવ્યું છે. એક આદિ અનંતગણું સ્થાનવતિ ભાવપરિણામને આશ્રિ કાલથકી અપ્રદેશ પુદ્ગલ, સ્વરૂપે કથન કરીને બતાવ્યા. દ્રવ્યની અંદર દ્રવ્ય પરિણામને આશ્રિ પરમાણવાદિકને વિષે ભાવપરિણામમાં કહેલ પ્રકાર કાલથી અપ્રદેશરૂપ જાણ છે. આનું રહસ્ય આ છે કે પરસ્પર નહિ મળેલા એવા જે દ્રવ્યથી અપ્રદેશ પરમાણુઓ છે, તે તથા બીજા જે પુદગલ સ્કંધે છે તે જે એક સમય સ્થિતિવાળા હોય તે તે કાળથી અપ્રદેશ જાણવા. (9) ગથ ક્ષેત્ર બનાવમાઇ-- एमेव होइ खित्ते, एगपएसावगाहणाईसु / ठाणंतरसंकंति, पडुच्च कालेण मग्गणया // 10 // * હવે ક્ષેત્ર અપેક્ષાથી કાલ અપ્રદેશ બતાવે છે. મૂઢાર્થ–દ્રવ્યની માફક ક્ષેત્રમાં જાણવું. આકાશના એક પ્રદેશમાં અવગાહીને રહેલ જે પુગલસ્ક આ સ્કંધનું અન્ય સ્થાનકમાં જવું, આને આશ્રિ કાલથી અમદેશે જાણવા. (10) एवमेव द्रव्यपरिणामवद्भवति, क्षेत्रे क्षेत्रमधिकृत्य एकप्रदेशावगाढादिषु पुद्गलभेदेषु स्थानान्तरगमनं प्रतीत्य कालेन कालाप्रदेशानां मार्गणा / अयमभिप्राय:-यथा द्रव्यपरिणाममाश्रित्य परमाणवो द्रव्यतोऽप्रदेशास्तथैकैकनमा प्रदेशावगाहितायां सत्यां 1 कालाप्रदेशरूप. 2 ये ये परमाणवः पुद्गलाश्चसम्यास्थितिकास्ते कालाप्रदेशा इतरे कालसप्रदेशाः 3 क्षेत्रापेक्षयाकाला प्रदेशसद्भावमाहः- .
