Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 423

'चरत्याद्यर्थाधिकारः] मध्यमवृत्त्यवचूरिसंवलितम् / [365 . म० वृ०-पादशब्दाच्चरत्यर्थे 'इकट्' पद्भावश्चा- / प्रव०- क्रयविक्रयेण जीवति / 'क्रयेण जीस्य निपात्यते / पदिकः // 13 // यति // 16 // प्रव०-पादाभ्यां चरति-पदिकः , 'पदिक' वस्नात् / / 6 / 4 / 17 / / (6 / 4 / 13) इत्यनेन इकट् , पादस्य पद् इत्यादेशश्च / म० वृ०-तृतीयान्तात् ] वस्नाजीवत्यर्थे 'इकः' 'यस्वरे पादः पदणिक्यः ' (2 / 1 / 102) इत्यनेमात्र स्यात् / [वस्नं मूल्यम् , तेन-जीवति=] वस्निकः।१७। पद् आदेशो न प्राप्नोति, 'स्वरस्य परे प्राग्विधौ' आयुधादीयश्च // 6 / 4 / 18 // (7 / 4 / 110) इति सूत्रबलात् अकारस्य स्थानिवद्भायात् पाद् इति शब्दो नहि इति न प्राप्नोतीति 'पदि म. वृ०-आयुधाजीवत्यर्थे 'ईयः चकारादिक' इति सूत्रं कृतम् // 13 // कश्च' स्यात् / आयुधीयः. आयुधिकः, आयुधिका / भायुधादिकेकणोः स्त्रियां विशेषः // 18 // ___श्वगणाद्वा // 6 / 4 / 14 // वातादीनन // 6 / 4 / 19 // म. वृ०-तृतीयान्तात् श्वगणाच्चरत्यर्थे 'इक म० वृ०-'वाताज्जीवत्यर्थे 'ईनम्' स्यात् / ट्' स्यात् वा / [ टः व्यर्थः ] 'श्वगणिकः, श्वग वातीनः / बो वृद्धयर्थः / तेन तद्धितः स्वरवृद्धि०' णिकी / पक्षे [इकण] श्वागणिकः // 14 // (3 / 2 / 55) इत्यनेन पुंबद्भावो न भवति,- राती नाभायः / / 19 / / प्रव०-१श्वगणेन-श्वानवृन्देन चरति, श्वादेः' (7 / 4 / 10 ) इत्यनेन औनिषेधः / २एवं श्वागणिकी प्रव०-'नानाजातीया अनियतवृत्तयः, प्रति॥१४॥ दिन प्रतिदिनं गवेष्यमाणवृत्तयोऽनियतवृत्तय इत्यवेतनादेर्जीवति / / 6 / 4.15 // र्थः, शरीरायासजीविनः, शरीरमायास्य जीवन्तो म० ३०-[तृतीयान्तेभ्यः] वेतनादिभ्यो जीव- | भृतकाः भारवाहकाः इत्यर्थः,..." (संघा वाता) त्यर्थे 'इकट् ' स्यात् / वेतनेन जीवति-वैतनिकः उच्यन्ते, तत्साहचर्यात् तत्कर्माऽपि बातमुच्यते। // 15 // श्वातीना भार्या यस्य // 19 // निवृत्तेऽक्षयूतादेः / / 6 / 4 / 20 // अव०-वेतन, वाह, Aअर्द्धवाह, धनुस् , दण्ड, धनुर्दण्ड, जाल, वेश, उपवेश, प्रेषण, भृति, Bउप __म० वृ०-[तृतीयान्तेभ्यः ] अक्षयूतादिभ्यो निर्वृत्तेऽर्थे ‘इकण' स्यात् / आक्षयूतिकं वैरम् // 20 // वेष, उपस्था, उपास्ति, उपस्थान, आराधनार्थ द्वयम् ; सुख, शय्या, सुखशय्या, शक्ति, उपनिषद्, उप अव०-अक्षयूत, जङ्घाप्रहत, जङ्घाप्रहृत, जङ्घानिजस्त, (उपरिजन,) स्फिज, स्फिग, पाल, पुतचाल, प्रहार, पादस्वेद, पादस्वेदन, कण्टकमर्द, कण्टकउपदेश, पाद, उपहस्त इति वेतनादिगणः / Aअर्द्ध मर्दन, शर्करामदेन, गत, आगत, गतागत, यात, वाहस्य अर्द्धस्य वहनं वा / Bउपपन्नो वेष उपवेषः उपयात, यातोपयात, गतानुगत, अनुगत इति भक्ष॥१५।। घृतादिगणः // 20 // व्यस्ताच्च क्रय-विक्रयादिकः // 6 / 4 / 16 / / भावादिमः // 6 / 4 / 21 // म. वृ०-क्रयविक्रयात्समस्ताद् व्यस्ताच्च ___म० वृ०-तृतीयान्तात् भाववाचिनः शब्दान्निजीवत्यर्थे 'इकः' स्यात् / 'क्रयविक्रयिकः, क्रियिकः, | वृत्तेऽर्थे 'इमः' स्यात् / पाकेन निवृत्तं पाकिमम् , विक्रयिकः // 16 // प्रत्यागिमम् , कुट्टिमम् , संमूछिमम् // 21 // .