Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 266

206 ] श्रीसिद्धहेमशब्दानुशासनं [अ०५ पा०२ सू०८७-९२ प्रव०-'लुनात्यनेन लवित्रम् / रेलूधूसूखन०' / यत् त्रप्रत्ययविधानं तत् आप्प्रत्ययार्थमिति ज्ञापइति सूत्रे धूसू इति निरनुबन्धनिर्देशात् 'धून विधु- | यति, अन्यथा त्रटि सति दंष्टी इति स्यात् // 90 // नने' इति धू 'पूत प्रेरणे' इति षू गृह्यते अत एव धात्री / / 5 / 2 / 91 // . धुवत्यनेन धुवित्रम् धुवत्यनेन धुवित्रमित्यत्र 'कुटा म० वृ०-धेर्धागो वा कर्मणि 'वट' निपादेद्विद्' (4 / 3 / 17) इत्यादिना गुणनिषेधः, सुव त्यते / धयन्ति तामिति धात्री-स्तनदायिनी। दधति त्यनेन सवित्रम् / सानुबन्ध(योः) 'धूग्श कम्पने' तां भैषज्यार्थमिति धात्री आमलकी // 11 // 'षडौच प्राणिप्रसवे' (इति) अनयोः प्रतिषेधः / ऋच्छति इयर्ति अनेनेति अरित्रम् // 8 // ज्ञानेच्छार्थिनीच्छील्यादिभ्यः क्तः / // 5 / 2 / 92 / / नी-दाव-शसू-यु-युज-स्तु-तुद-सि-सिच-मिह म० वृ०-ज्ञानार्थेभ्यः, इच्छार्थेभ्यः, अर्घार्थपत-पा-नहस्त्रट // 5 / 2 / 88 // भ्यः, बीद्भयः शील्यादिभ्यश्च धातुभ्यः सत्यर्थे म० वृ०-एभ्यः सत्यर्थे करणे ‘त्रट्' स्यात् / वर्तमानेभ्यः 'क्तः' स्यात् / पूर्ववचास्य कर्तृ कर्माटकारो व्यर्थः / नयन्त्यनेन नेत्रम् , दात्रम् , २श- | द्यर्थनिर्देशः / ज्ञानार्थे,- राज्ञां 'ज्ञातः, राज्ञां बुद्धः; स्त्रम् , योत्रम् , योक्त्रम ; स्तोत्रम् , तोत्रम् , सेत्र- | राज्ञां विदितः, अवगतः / इच्छार्थे, राज्ञामिष्यते . म् , 'सेक्त्रम् ,मेढम् .5 पत, पत्त्रम् , पात्रम् , पात्री; =राज्ञामिष्टः, ( राज्ञां ) मन्यते-मत: / अर्थार्थ,नद्धः नद्धी // 48 // राज्ञामर्चितः, पूजितः। बीत , मिन्नः, धृष्ठः, तूर्णः, सुप्तः, भीतः, फुल्लः / शील्यादि, शीलितः, रक्षितः, प्रव०-'दात्रमित्यत्र ‘दांव लवने' दात्यनेन क्षान्त इत्यादि / बहुलाधिकाराद् यथाभिधानदात्रम् / २'शस्रम्', 'शसूड हिंसायाम्'। 'सेत्रम्', मेभ्यो भूतेऽपि क्तः, तथा च तद्योगे तृतीयासमाकिंग्ट् बन्धने' सीयतेऽनेन सेत्रं रज्जुबन्धभेदः / सोऽपि सिद्धः,-'अर्हद्भयस्त्रिभुवनराजपूजितेभ्य 4 सेक्त्रम्', 'षिचीन क्षरणे' सेक्त्रं कोऽर्थ :? पिच- इति / एवं शीलितोभिण इत्यादावपि द्रष्टयः / 92 / रिक उ (?) / 5 मेढ़ पुरुषलिङ्गम् / / 88 / / अव०-ज्ञायते इति ज्ञातः, एवं बुध्यते इति हल-क्रोडाऽऽस्य पुत्रः / / 5 / 2 / 89 / / बुद्धः, एवं सर्वत्र / राज्ञाम् / राज्ञाम् / सर्वत्र म० वृ०-पूधातोः सत्यर्थे वर्तमानात् हलास्ये 'कर्त्तरि' (2 / 2 / 86) इति सूत्रेण राज्ञामित्यत्र षष्ठी। क्रोडास्ये च करणे 'ट् स्यान / पुनाति पवते वानेन | बीत्', कोऽर्थः ? विकारानुबन्धधातुभ्यः, यथा =पोत्रं हलस्य सूकरस्य च मु वमुच्यते // 89 / / / मिन्नः, 'निमिदाङ स्नेहने' 'बिमिदाच स्नेहने' (इति) द्वावपि / 6 'फुल्लः', अत्र 'दल बिफला विशप्रव०-हलश्च क्रोडश्च हलक्रोडौ,हलक्रोडयो- रणे' ( इति ) फल, फलतीति फुल्लः, 'ति चोपारास्यं मुखं हलक्रोडास्यम् , तस्मिन् / हलेन यज्ञभूमिः न्त्या०' (4 / 1154 ) इति उत्वम् / "शील्यादिप्रयोपवित्रा क्रियते,सूकरेण कांस्यं पवित्रं क्रियते इतिपोत्रं गमालाहलमुखं क्रोडमुख च / / 89 / / शीलितो रक्षितः क्षान्त आक्रुष्टो जुष्ट उद्यतः / दंशेस्त्रः / / 5 / 2 / 90 // संयतः शयितस्तुष्टो रुष्टो रुषित आशितः // 1 // म० वृ०-दशेः करणे त्र:' स्यात् / दशत्यनया कान्तोऽभिव्याहृतो हवस्तुतः सृप्तः स्थितो भृतः। . -दंष्ट्रा // 10 // अमृतो मुदितः पूतः सक्तोऽक्तः श्रान्त-विस्मितौ // 2 // संरब्धा-ऽऽरब्ध-दयिता दिग्धः स्निग्धोऽवतीर्णकः / प्रव०-त्रट् इत्यधिकारे सति 'दशेनः' इत्यत्र / आरूढो मूढ आयस्तः क्षुधित-क्लान्त-ब्रीडिताः // 3 //