Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 111

वि-क्या-उंऽत्मनेपदविधानम् ] मध्यमवृत्त्यवचूरिसंवलितम् / साधु छिनत्ति, स्थाल्यां साधु पचा भवति, एवं करणाधि- | स्वयमेव, ) एवं "गां दोन्धि पयो गोपालकः" इति करणक्रिययकक्रिये कर्तरि मा मूत् / अत्र 'स्रवति' / मूलप्रयोगः, दुग्धे गौः पयः स्वयमेव, अदुग्ध गौः कोऽर्थः ? विसृजति, निडक्रामति इत्येवं क्रियामेवः, इति पयः स्वयमेव, अधुक्षत गौः पयः स्वयमेव, नैकक्रियत्वम् / 9 स्रवत्युदकं कुण्डिकायाः" इत्यस्याने / ( इति ) दुहिपच्योः कर्मणि प्रयोगः / तथा "गलन्त्युदकं वलीकानि, कोऽर्थः ? छदिप्रान्तं, 'छाननि' दुहिपच्योः कर्मणि प्रयोगः (गे) उत्तरसूत्रेण "न इति प्रसिद्धिः, गलत्युदकं वलीकेभ्यः, अत्रापि मुञ्चति, कर्मणा जिच्" इत्यनेन जिचो निषेधं वक्ष्यति इति माटात कब्गित्वम."त्यक्षराणि ज्ञेयानि | जिचः प्रयोगो न दशितः। तथा अविशेषेण बडेनिचो "हन्त्यात्मानमात्मा" इत्यस्याग्रे (इ - एक विकल्पं क्यस्य च प्रतिषेधं वक्ष्यति इति न क्यप्रयोगो स्यैव कर्मत्वं कर्तृत्वं च कथम्? इति चेत्, उच्यते,-सर्व- दशितः // 87 // मपि ( कर्म स्वातन्त्र्यमनुभूय ) कर्तृव्यापारेण न्यक्कृतं न कर्मणा निच 3 / 4 / 88 // सत् कर्मतामनुभवति, कर्तृव्यापाराविवक्षायां तु स्व. व्यापारे स्वातन्त्र्यात् कर्तृत्वमस्याव्यावृत्तमेवर वृत्तिः–पचिदुहे: “कर्मणा योगेऽनन्तरोक्ते' // 86 // 'कर्तरि भिच न" स्यात् / अपक्तोदुम्बरः फलं स्वयमेव, अदुग्ध गौः पयः स्वयमेव / कर्मणेति पचिदुहेः / 3 / 4 / 87 // किम् ? अपाच्योदनः स्वयमेव, अदोहि गौः स्वयवृत्तिः-पचिदुहिभ्यामेकधातौ कर्मस्थक्रियया- मेव / 'अनन्तरोक्ते कर्तरीत्येव - अपाच्युदम्बरः * ऽकम्मिकया' सकर्मिकया वा; एकक्रिये कर्तरि फलं वायुना // 8 // कर्मक रूपे, “भिक्यात्मनेपदानि" स्युः / अपा अवचूरि:-...""(अ)नन्तरोक्त," एक........ च्योदनः स्यवमेव, एवं उपच्यते; अदोहि गौः / (क्रिये ) कर्मकर्तृरूपे .... (इ) त्यर्थः / एवमदोहि स्वयमेव, दुग्धे गौः स्वयमेव, अदुग्ध / / 87 // .. गौः पयो गोपालकेन / / 88 // अवचूरिः-अकर्मकस्येह पूर्वेणैव सिद्धे सकर्मकार्थ रुधः / 3 / 4 / 89 // "पचिदुहेः' इति वचनं कृतम् / 'पूर्वदृष्टयाकर्मत्वे पूर्वेण सिद्धमपि पुनरनूद्यते, सूत्रारम्भात् / २अपवादविषयं वृत्तिः–“रुधोऽनन्तरोक्त कर्तरि मिच्न" मुक्त्वा। पिच्यते ओदनः स्वयमेव, पक्ष्यते ओदनः स्वय स्यात् / अरुद्ध गौः स्वयमेव / / 6 / मेव / अदुग्ध गौः स्वयमेव / "उदुम्बरं फलं पचति वायुः" इति मूलप्रयोगः, पचिरन्तभूतण्यों द्विकर्मकः, अवचूरि:-अनन्तरोक्त कर्तरीत्येव- मरोधि उदुम्बरः फलं पच्यते स्वयमेव, (अपक्तोदुम्बरः फलं गौर्गोपालकेन / / 89 // *यदाहुः-निर्वृत्त्यादिषु तत्पूर्वमनुभूय स्वतन्त्रताम् / कञन्तराणां व्यापारे कर्म संपद्यते ततः॥१॥ निवृत्तप्रेषणं चैतत्स्वक्रियावयवे स्थितम् / निवर्तमाने कर्मत्वे स्वे कर्तृत्वेऽवतिष्ठते // 2 // अत्र कनकप्रमसूरीणामाक्षेपपरिहारवचनविलास एवम्-"अनेन तु कर्मणि विधीयते, तात्र (वृत्ती) कर्मणीत्युच्यताम् ? न, एवं कृते पचिदुद्योस्तक्रकौण्डिन्यन्यायेन सत्येव कर्मणि स्यात, ततश्च कर्मण्यसति पूर्वेणापि म स्यात्।