Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 105

भद्यतन्यामप्रत्ययविधानम्] मध्यमवृत्त्यवचूरिसंवलितम् / [45 तोऽपि धातोरिट् भवत्येव, “एकस्वर.. रानुबन्धधातुभ्यः- असृपत, अशकत / ( धुतादिभ्यः-) [रादनुस्वारेतः” (4 / 4 / 56) इति "एकस्वरत्वेन" इट् अरुचत्, “युद्भ्योऽद्यतन्याम्" ( 3 // 3 // 44 ) इत्यनेन प्रतिषेधविहितत्वात्.] / अद्यतनीदि, सिच्, “सः विकल्पेनात्मनेपदम् // 64 // सिज." ( 4 / 365 ) इति ईत्, तत इट्, “इट ईति" (1371 ) इति सिचो लोपः, “सिचि परस्मै०" ऋदिच्छ्यि-स्तम्भू-म्रचू-म्लुचू( 41344 ) इति वृद्धिः आर्, आरारोदित्यत्र ग्रुचू-ग्लुचू-ग्लुञ्बू-ब्रोवा "स्वरादेस्तासु" (4 / 4 / 31) इत्यभ्यासेऽकारस्य आकारो वृद्धिः // 61 // / 3 / 4 / 6 // ह्वा-लिप सिचः / 3 / 4 / 62 // वृत्तिः-ऋदिद्धातोः श्विप्रभृतिभ्यश्च “कर्त यद्यतन्यां परस्मैपदे परे वाऽङ" स्यात् / अरुधत्, वृत्तिः-ह्वादिभ्यः “कर्त्तर्यद्यतन्यामङ" स्यात् / अरौत्सीत् अभिदत् , अभैत्सीत्। अश्वत् , अश्वयीत्, आह्वत् , अलिपत्, असिचत् / / 62 // १अशिश्वियत् ; अस्तभत्, अस्तम्भीत्। अम्र चत्, वात्मने / 3 / 4 / 63 // | अम्रोचीत् ; अम्लुचत् , अम्लोचोत्; अग्रुचत् , अग्रोचीत् अग्लुचत् , अग्लोचीत् ; अग्लुचत् , अग्लुश्चीत् / वृत्तिः-ह्वादिभ्यो “कर्त्तर्यद्यतन्यामात्मनेपदे अजरत् , अजारीत् // 65 / परे वाऽङ" स्यात् / आह्वत, आह्वास्त; अलिपत, अलिप्त; असिचत, असिक्त // 63 // अवचूरिः- 'ट्वेश्वेर्वा (3 / 4159 ) इति / स्तभू इति सौत्रो धातुः / 'वञ्चू चञ्चू तञ्चू स्वञ्चू लदिद्-द्युतादि-पुष्यादेः परस्मै मञ्चू मुञ्चू चू चुम्लु ग्लुञ्बू षस्च गतौ,' / 3 / 4 / 64 // 'ग्रुचू ग्लुचू स्तेये' इति भ्वादौ, 'जऋर वयोहानी' इति क्रयादिः, 'जऋष् ज ऋष्च् जरसि' इति दिवादिः, वृत्तिः-लूदितो द्यु तादिभ्यः पुष्यादिभ्यश्च"कर्त्त- : द्वावपि ज्ञेयौ // 65 // यद्यतन्यां परस्मैपदे परेऽङ " स्यात् / लुदित् ,अगमत् , द्यु तादि,- अद्यु तत् , पुष्यादि,- अपुषत् , बिच ते पदस्तलुक च 3 / 4 / 66 / / अश्लिषजतु च काष्ठं च / परस्मै इति किम् ?सम- वृत्तिः-पद्यतेर्धातोः कतैयद्यतन्यास्तकारे गस्त // 64 // परे “जिच् प्रत्ययः" स्यात् / निमित्तभूतस्य तका रस्य लुक् च / उपादि / त इति किम् ? उदपत्साअवचूरिः-छुतादयो धातव: 23 भ्वादौ, पुष्या ताम् // 66 / / विधातवः 67..................... (दिवादी ज्ञातव्याः ) / पुष्य इति 'श्य' निर्देशात् पोषतिपुष्णात्यादि............. __ अवचूरिः- "जिव् ते पद." इति सूत्रे पदिषा(म्योऽङ् न भवति, किन्तु सिजेव- अपोषी)त् / लुका- तोरात्मनेपदित्वात् निमिततकारोऽद्यतन्या आत्मनेप तिवा शवानुबन्धेन, निर्दिष्टं यद् गणेन च / एकस्वरनिमित्तं च, पञ्चैतानि न यङ्लुपि // 1 // इति न्यायादेकस्वरत्वेन निविष्टानि कार्याणि यङ्लुपि न भवितुमर्हन्ति, प्रकृते इन तवेषः एकस्वरत्वेन निविड इति यपि न भवति; ततः 'स्तान. (44 // 32) इत्यनेनेड् भवत्येवेति भावः /