Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 496

337 +25.] - षष्ठोऽध्यायः। [ 425 ab. ] क्षणोऽन्त्यो भावनामार्गात् फलमेषोऽर्थसिद्धितः / - योगाचार्यस्य खल्वभि........" [Folio No. 129 lost.'] ....."[VII. B. 3. Fol 130 a.] स्रोताश्चेति पञ्चभवन्ति // एष आर्यधर्माणामिति प्रत्यात्मं यत्प्रत्यक्षानुभाविज्ञानमनाश्रवं तदुच्यते दुःखान्वयज्ञानक्षान्तिः / येन ज्ञानेन तामन्वयज्ञानक्षान्तिमवघारयति तदुच्यते दुःखेऽन्वयज्ञानम् / एवमवशिष्टेप्वपि सत्येषु यथायोगं क्षान्तयो ज्ञानानि च वेदितव्यानीति षोडशक्षणिक एव दर्शनमार्गों युक्तः / पञ्चदश क्षणिकत्वे तु मार्गेऽन्वयज्ञानक्षान्तेरवधारणं न स्यात् / अदृष्ट दर्शनाभावेनान्त्यो मार्गेऽन्वयज्ञानक्षणो न दर्शनमार्ग इति चेत् / यद्येवं दुःखादिसत्यत्रयेऽप्यपूर्वदर्शनवैकल्यादन्वयज्ञानक्षणो न दर्शनमार्ग इति द्वादशक्षणिक एव स्यात् / न चैतदभ्युपगमनमिति यत्किञ्चिदेतत् / तथा चोक्तम्-. क्षान्तिज्ञानक्षणः सत्यं सत्यं प्रति चतुविधः। मार्गज्ञतायां वृङमार्गः सानुशंसोऽयमुच्यते // 1 // इति तत्र धर्मज्ञानक्षान्त्या धर्मज्ञानेन च ग्राह्यावबोधः। अन्वयज्ञानक्षान्त्याऽन्वयज्ञानेन च ग्राहकावबोधः। सर्वेष्वेव क्षान्तिज्ञानेष्वनिमित्तविहारी योगी वेदितव्यः। अविकलकारणस्य प्रहातुमशक्यत्वाद् दुःखदर्शनप्रहातव्यकाले समुदयः प्रहीणः / अत एव निरोधः साक्षात्कृतस्तस्य चान्यथानुपपत्त्या मार्गो भावितः / समुदयादिष्वप्येवमित्येवं कार्याभिसमयादेकक्षणाभिसमयो महायाने दर्शनमार्गो द्रष्टव्यः / प्रतिसत्यं पुनविपर्यासनिराकरणेन प्रतिवेधाभिसमयतः / षोडशभिरेव क्षणरभिसमीयते / Aac. pp. 150-52. Also see Aaa. pp. 280-283. 9 Folio No. 129 is lost. In this lost folio, the Adv. might have discuseed the following topics which are dealt with in detail in the corresponding Adv. VI. 27 cd and 29--37:-(1) षोडशचित्तको सत्याभिसमयः। (2) स्रोत. आपत्तिफलप्रतिपन्नको। (3) सकृदागामिफलप्रतिपन्नको। (4) अनागामिफलप्रतिपन्नको / (5) फलस्थौ। (6) नवप्रकाराः क्लेशाः भूमौ भूमौ / तथा तत् प्रतिपक्षा अपि नव प्रकारा आनन्तर्यविमुक्तिमार्गाख्याः गुणाः। (7) स्रोतआपन्नः, सप्तकृत्वपरमः / (8) कुलंकुलः। (9) द्वितीयफलप्रतिपन्नकः / (10) सकृदागामी। (11) एकवीचिकः / (12) अनागामी। (13) पञ्चविधोऽनागामी-अनन्तरा परिनिर्वायी। उपपद्यपरिनिर्वायी। साभिसंस्कारपरिनिर्वायो / अनभिसंस्कारपरिनिर्वायी / ऊर्ध्वस्रोता / The topic under discussion is Anagamin-pudgala. An ana gami is defined as:-अनागामी कामधात्वनागमनात् / ‘पञ्चानामवरभागीयानां संयोजनानां प्रहाणादित्युच्यते प्रहाणसंकलनात् / ' अवश्यं द्वे त्रीणि वा पूर्व प्रहीणानि भवन्ति / Akb. VI. 36 d. ___f. कतमो च पुग्गलो अनागामी ? इधकच्चो पुग्गलो पञ्चन्नं ओरम्भागियानं संयोजनानां परिक्खया ओपपातिको होति तत्थ परिनिब्बायी अनावत्तिधम्मा तस्मा लोकाअयं वुच्चति पुग्गलो अनागामी। P. Paitiati, p. 16.-ओरम्भागियानं ति ओरं वुच्चति कामघातु / "ओपपातिको ति उपपातयोनिको। इमिनास्स गन्भसेया पटिक्खित्ता / तत्थ 22