________________ 236.] . चतुर्थोऽध्यायः। [236] कल्पानां महतामेतदसंख्येयत्रयं मतम् / कल्पाणां (नां) यदि संख्या न विद्यते कथं तहि त्रयमिति निर्धार्यते ?' न खलु संख्या न विद्यते / किं तहि ? / स्थानान्तरमसंख्याख्यमदःसंख्योपरि स्थितम् // स्थानान्तरविशेष य२ खल्वेतन्नाम (मा) संख्येयमिति / न तु न संख्या विद्यत इत्येतद्विवक्षितम् / ___ अथ यं शाक्यमुनिर्भगवान्सम्यक्संबुद्धो बोधिसत्त्वचर्यायामेषु त्रिष्वसं. ख्येयेषु३ कियतो (तां) बुद्धानां पर्युपासां चक्रे ? तदत्र वर्णयन्ति / प्रथमेऽसंख्येये पञ्चसप्ततिसहस्राण / द्वितीये षट्सप्ततिम् / तृतीये सप्तसप्ततिम् / The Nettipakarana points out that the Sutta means four Arya-satyas : कतमस्मि सुत्त ओतार तब्बानि ? चतूसु परियसच्चेसु / कतमस्मि विनये सन्दस्सयितब्बानि ? रागविनये दोसविनये मोहविनये। कतमस्मि धम्मतायं उपनिक्खिपितब्बानि ? पटिच्चसमुप्पादे / यदि चतुसु अरियसच्चेसु. अवतरति किलेसविनये सन्दिस्सति धम्मतञ्च न विलोमेति, एवमासवे न जनेति / Netti, p. 22.-तत्य यस्मा भगवतो वचनं एकगाथामत्तम्पि सच्चविमुत्तं नत्थि, तस्मा सुत्तेति पदस्स अत्थं दस्सेतुं चतूसु अरियसच्चेसू ति वुत्तं / अट्ठकथायं पन तीणि पिटकानि सुत्तति वृत्त / तं इगिना नेत्तिवचनेन अनवत्यु संसन्वति चैव समेति च / Netti A. p. 219. 9 This topic is discussed by the Kosakara in the III Kosasthana : बुद्धत्वम् / असंख्येयानां कल्पानां त्रयेग / कथमसंख्येयस्यासति संख्येयावसाने पुनस्त्रित्वमुच्यते ? नैतदेवं.वेदितव्यम् / कि तहि ? षष्ठिः स्थानान्तराण्यसंख्येययमिति मुक्तकसूत्रं पठ्यते / कतमानि षष्ठिः ?""Akb. III. 94a. - 2 The Kosakara enumerates the sixty sthanantaras. For asankhyeyas, see Vm. XIII. 55, 57, 63 and A Manual of Buddhist Philosophy, Vol. I. pp. 39-41. For kalpas, see Ibid. pp. 46-48. V. supra, p. 100, n. 1. LVP. deals with the kalpa, asankhyeyas and sthanantaras in great detail. See LVP Ak. III. pp. 187-194. . 3 The Pali traditon is different : कप्पे च सतसहस्से चतुरो च असंखेय्ये / एत्थन्तरे यं चरितं सब्बं तं बोधिपाचनं // Chariya-pitaka, I. 1. 1. Cf. तथागतेन चतूहि च असंखेय्येहि कप्पेहि कप्पानं सतसहस्सेन च एत्थन्तर सब्बञ्जताणं परिपाचितं / Milinda, p. 227. The Aaa. gives a different view :--