________________ 44. 50] हरिवंशपर्व [44. 79 स रुक्मत्सरुमुद्यम्य शत्रुघ्नः शत्रुतापनः / न राजधर्माभिरतो नात्मपक्षसुखावहः / शिरश्चिच्छेद खड्नेन लवणस्य महामृधे // 50 नात्मराज्यप्रियकरश्चण्डः कररुचिः सदा // 65 स हत्वा दानवं संख्ये सौमित्रिमित्रनन्दनः / स कंसस्तत्र संभूतस्त्वया युद्धे पराजितः / तद्वनं तस्य दैत्यस्य चिच्छेदास्त्रेण बुद्धिमान् // 51 क्रव्यादो बाधते लोकानासुरेणान्तरात्मना / / 66 छित्त्वा वनं स सौमित्रिर्निवेशमभिरोचयत् / योऽप्यसौ हयविक्रान्तो हयग्रीव इति स्मृतः / भवाय तस्य देशस्य पुरी परमधर्मवित् // 52 केशी नाम हयो जातः स तस्यैव जघन्यजः // तस्मिन्मधुवनस्थाने मथुरा नाम सा पुरी। स दुष्टो हेषितपटुः केसरी निरवग्रहः / शत्रुघ्नेन पुरा सृष्टा हत्वा तं दानवं रणे // 53 वृन्दावने वसत्येको नृणां मांसानि भक्षयन् // 68 सा पुरी परमोदारा साट्टप्राकारतोरणा / अरिष्टो बलिपुत्रस्तु ककुझी वृषरूपधृक् / स्फीता राष्ट्रसमाकीर्णा समृद्धभवनाकुला // 54 गवामरित्वमापन्नः कामरूपी महासुरः // 69 उद्यानवनसंपन्ना सुसीमा सुप्रतिष्ठिता। रिष्टो नाम दितेः पुत्रो वरिष्ठो दानवेषु यः / प्रांशुप्राकारसंपन्ना परिखार्गलमेखला / / 55 स कुञ्जरत्वमापन्नो दैत्यः कंसस्य वाहनः / / 70 चयाट्टालककेयूरा प्रासादावरकुण्डला / लम्बो नामेति विख्यातो योऽसौ दैत्येषु दर्पितः / सुसंवृतद्वारमुखी चत्वरोद्गारहासिनी / / 56 प्रलम्बो नाम भूत्वासौ वटं भाण्डीरमाश्रितः // 71 अरोगवीरपुरुषा हस्त्यश्वरथसंकुला। खर इत्युच्यते दैत्यो धेनुकः सोऽसुरोत्तमः / अर्धचन्द्रप्रतीकाशा यमुनातीरशोभिता // 57 घोरं तालवनं दैत्यश्चरत्युत्सारयन्प्रजाः // 72 पुण्यापणवती दुर्गा रत्नसंचयगर्विता। वराहश्च किशोरश्च तावुभौ दानवोत्तमौ / क्षेत्राणि रसवन्त्यस्याः काले देवश्च वर्षति // 58 मल्लौ रङ्गगतौ तौ तु जातौ चाणूरमुष्टिकौ // 73 नरनारीसमुदिता सा पुरी स्म प्रकाशते / यौ तौ मयश्च तारश्च दानवौ दानवान्तक / निविष्टो विषयश्चैव शूरसेनस्ततोऽभवत् // 59 प्राग्ज्योतिषे तौ भौमस्य नरकस्य पुरे रतौ // 74 तस्यां पुयां महावीर्यो राजा भोजकुलोद्वहः। एते दैत्या विनिहतास्त्वया विष्णो निराकृताः। उग्रसेन इति ख्यातो महासेनपराक्रमः // 60 मानुषं वपुरास्थाय बाधन्ते भुवि मानवान् // 75 तस्य पुत्रत्वमापन्नो योऽसौ विष्णो त्वया हतः।। त्वत्कथाद्वेषिणः सर्वे त्वन्मयान्नन्ति मानवान् / .कालनेमिर्महादैत्यः संग्रामे तारकामये // 61 तव प्रसादात्तेषां वै दानवानां क्षयो भवेत् // 76 कंसो नाम विशालाक्षो भोजवंशविवर्धनः / तव ते दिवि बिभ्यन्ति त्वत्तो बिभ्यन्ति सागरे / राजा पृथिव्यां विख्यातः सिंहविस्पष्टविक्रमः // 62 पृथिव्यां बिभ्यति त्वत्तो नान्यस्य तु कथंचन // राज्ञां भयंकरो घोरः शङ्कनीयो महीक्षिताम् / / दुर्वृत्तस्य हतस्यापि त्वया नान्येन श्रीधर / भयदः सर्वभूतानां सत्पथाद्वाह्यतां गतः // 63 / दिवश्युतस्य दैत्यस्य गतिर्भवति मेदिनी // 78 दारुणाभिनिवेशेन दारुणेनान्तरात्मना / व्युत्थितस्य तु मेदिन्यां हतस्य नृशरीरिणः / युक्तस्तेनैव दर्पण प्रजानां लोमहर्षणः // 64 | दुर्लभं स्वर्गगमनं त्वयि जाग्रति केशव // 79 हरिवंश 12 -89 -