________________ 89. 9 ] हरिवंशे [ 89. 37 धनुर्वेदे च वेदे च नीतिशास्त्रे च पारगम् / / 9 / / आहूतो बलदेवस्तु कितवैरक्षकोविदैः। . अभवत्स यदा राजन्नतिरुद्धो वयोन्वितः / बाढमित्यब्रवीद्धृष्टः सह दीव्याम पण्यताम् // 24 तदास्य रुक्मिणः पौत्री रुक्मिणी रुक्मसंनिभाम् / निकृत्या तं जिगीषन्तो दाक्षिणात्या नराधिपाः / पत्न्यथं वरयामास नाम्ना रुक्मवतीति सा // 10 मणिमुक्ताः सुवर्णं च तत्रानिन्युः सहस्रशः // 25 अनिरुद्धं गुणैर्दातुं कृतबुद्धिर्नृपस्तदा। ततः प्रावर्तत द्यूतं तेषामरतिनाशनम्। प्रीत्या च रौक्मिणेयस्य रुक्मिण्याश्चाप्युपग्रहात् // कलहायास्पदं घोरं दुर्मतीनां क्षयावहम् // 26 विस्पर्धन्नपि कृष्णेन वैरं तदपहाय सः / निष्काणां तु सहस्राणि सुवर्णस्य दशादितः / ददानीत्यब्रवीद्राजा प्रीतिमाञ्जनमेजय / / 12 रुक्मिणा सह संपाते बलदेवो ग्लहं ददौ // 27 केशवः सह रुक्मिण्या पुत्रैः संकर्षणेन च / तं जिगाय ततो रुक्मी यतमानं महारथम् / अन्यैश्च वृष्णिभिः साधं विदर्भान्सबलो ययौ / तावदेवापरं भूयो बलदेवं जिगाय सः // 28 संयुक्ता ज्ञातयश्चैव रुक्मिणः सुहृदश्च ये / असकृज्जीयमानस्तु रुक्मिणा केशवाग्रजः / / आहूता रुक्मिणा तेऽपि तत्राजग्मुर्नराधिपाः // 14 सुवर्णकोटि जग्राह ग्लहं तस्य महात्मनः / / 29 शुभे तिथौ महाराज नक्षत्रे चाभिपूजिते / जितमित्येव हृष्टोऽथ तमाहृतिरभाषत / विवाहायानिरुद्धस्य बभूव परमोत्सवः // 15 श्लाघमानश्च चिक्षेप प्रहसन्मुसलायुधम् / / 30 पाणी गृहीते वैदर्यास्त्वनिरुद्धेन भारत / अविद्यो दुर्बलः श्रीमान्हिरण्यममितं मया / रेमिरे वृष्णयस्तत्र पूज्यमाना यथामराः // 16 अजेयो बलदेवोऽयमक्षबूते पराजितः / / 31 अथाश्मकानामधिपो वेणुदारिरुदारधीः / कलिङ्गराजस्तच्छ्रुत्वा प्रजहास भृशं तदा / अक्षः श्रुतर्वा चाणूरः क्राथश्चैवांशुमानपि // 17 दन्तान्विदर्शयन्हृष्टस्तत्राक्रुध्यद्धलायुधः // 32 जयत्सेनः कलिङ्गानामधिपश्च महाबलः / रुक्मिणश्च वचः श्रुत्वा पराजयनिमित्तजम् / पाण्ड्यश्च नृपतिः श्रीमानृषीकाधिपतिस्तथा // 18 निगृह्यमाणस्तीक्ष्णाभिर्वाग्भिीष्मकसूनुना / एते समय राजानो दाक्षिणात्या महर्द्धयः / रोषमाहारयामास जितरोषोऽपि धर्मवित् // 33 अभिगम्याब्रुवन्सर्वे रुक्मिणं रहसि प्रभुम् // 19 संक्रुद्धो धर्षणां प्राप्य रोहिणेयो महाबलः / भवानक्षेषु कुशलो वयं चापि रिरंसवः। धैर्यान्मनः संनियम्य ततो वचनमब्रवीत् / / 34 प्रियद्यूतश्च रामोऽसावक्षेष्वनिपुणोऽपि च // 20 दशकोटिसहस्राणि ग्लह एको ममापरः / ते भवन्तं पुरस्कृत्य जेतुमिच्छाम तं वयम् / एतं संपरिगृह्णीष्व पातयाक्षान्नराधिप / इत्युक्तो रोचयामास द्यूतं रुक्मी महारथः // 21 कृष्णाक्षाल्लोहिताक्षांश्च देशेऽस्मिंस्त्वमपांसुले॥३५ ते शुभां काञ्चनस्तम्भां कुसुमैर्भूषिताजिराम् / इत्येवमाह्वयामास रुक्मिणं रोहिणीसुतः / सभामाविविशुईष्टाः सिक्तां चन्दनवारिणा // 22 अनुक्त्वा वचनं किंचिद्वाढमित्यब्रवीत्पुनः / / 36 तां प्रविश्य ततः सर्वे शुभ्रनगनुलेपनाः। अक्षान्रुक्मी ततो हृष्टः पातयामास पार्थिवः / सौवर्णेष्वासनेष्वासांचक्रिरे विजिगीषवः / / 23 चातुरक्षे निवृत्ते तु निर्जितः स नराधिपः // 37 - 166 -