Page Text
________________ 13. 39. 1] महाभारते [13. 40. 14 युधिष्ठिर उवाच / भीष्म उवाच / इमे वै मानवा लोके स्त्रीषु सज्जन्त्यभीक्ष्णशः / एवमेतन्महाबाहो नात्र मिथ्यास्ति किंचन / मोहेन परमाविष्टा देवादिष्टेन पार्थिव / यथा ब्रवीषि कौरव्य नारी प्रति जनाधिप // 1 स्त्रियश्च पुरुषेष्वेव प्रत्यक्षं लोकसाक्षिकम् // 1 अत्र ते वर्तयिष्यामि इतिहासं पुरातनम् / अत्र मे संशयस्तीव्रो हृदि संपरिवर्तते / यथा रक्षा कृता पूर्व विपुलेन महात्मना // 2 कथमासां नराः सङ्गं कुर्वते कुरुनन्दन / प्रमदाश्च यथा सृष्टा ब्रह्मणा भरतर्षभ / . स्त्रियो वा तेषु रज्यन्ते विरज्यन्तेऽथ वा पुनः // 2 यदर्थं तच्च ते तात प्रवक्ष्ये वसुधाधिप // 3 . इति ताः पुरुषव्याघ्र कथं शक्याः स्म रक्षितुम् / न हि स्त्रीभ्यः परं पुत्र पापीयः किंचिदस्ति वै। प्रमदाः पुरुषेणेह तन्मे व्याख्यातुमर्हसि // 3 अग्निर्हि प्रमदा दीप्तो मायाश्च मयजा विभो / एता हि मयमायाभिर्वश्चयन्तीह मानवान् / न चासां मुच्यते कश्चित्पुरुषो हस्तमागतः।। क्षुरधारा विषं सर्पो मृत्युरित्येकत: स्त्रियः // 4 इमाः प्रजा महाबाहो धार्मिका इति नः श्रुतम् / गावो नवतृणानीव गृहन्त्येव नवान्नवान् // 4 स्वयं गच्छन्ति देवत्वं ततो देवानियाद्भयम् // 5 शम्बरस्य च या माया या माया नमुचेरपि / अथाभ्यगच्छन्देवास्ते पितामहमरिंदम / बलेः कुम्भीनसेश्चैव सर्वास्ता योषितो विदुः // 5 निवेद्य मानसं चापि तूष्णीमासम्नवाङ्मुखाः / / हसन्तं प्रहसन्त्येता रुदन्तं प्ररुदन्ति च। तेषामन्तर्गतं ज्ञात्वा देवानां स पितामहः / अप्रियं प्रियवाक्यैश्च गृहते कालयोगतः // 6 मानवानां प्रमोहाथं कृत्या नार्योऽसृजत्प्रभुः॥ // उशना वेद यच्छास्त्रं यच्च वेद बृहस्पतिः / पूर्वसर्गे तु कौन्तेय साध्व्यो नार्य इहाभवन् / स्त्रीबुद्ध्या न विशिष्यते ताः स्म रक्ष्याः कथं नरैः।। असाध्व्यस्तु समुत्पन्ना कृत्या सर्गात्प्रजापतेः // 8 अनृतं सत्यमित्याहुः सत्यं चापि तथानृतम् / ' ताभ्यः कामान्यथाकामं प्रादाद्धि स पितामहः / इति यास्ताः कथं वीर संरक्ष्याः पुरुषैरिह // 8 ताः कामलुब्धाः प्रमदाः प्रामनन्त नरांस्तदा / / 9 स्त्रीणां बुद्धयुपनिष्कर्षादर्थशास्त्राणि शत्रुहन् / क्रोधं कामस्य देवेशः सहायं चासजत्प्रभुः / बृहस्पतिप्रभृतिभिर्मन्ये सद्भिः कृतानि वै // 9 असज्जन्त प्रजाः सर्वाः कामक्रोधवशं गताः // 10 संपूज्यमानाः पुरुषैर्विकुर्वन्ति मनो नृषु / न च स्त्रीणां क्रिया काचिदिति धर्मो व्यवस्थितः / अपास्ताश्च तथा राजन्विकुर्वन्ति मनः स्त्रियः॥१० निरिन्द्रिया अमत्राश्च स्त्रियोऽनृतमिति श्रुतिः // 11 कस्ताः शक्तो रक्षितुं स्यादिति मे संशयो महान् / शय्यासनमलंकारमन्नपानमनार्यताम् / तन्मे हि महाबाहो कुरूणां वंशवर्धन // 11 दुर्वाग्भावं रतिं चैव ददौ स्त्रीभ्यः प्रजापतिः॥१२ यदि शक्या कुरुश्रेष्ठ रक्षा तासां कथंचन / न तासां रक्षणं कर्तुं शक्यं पुंसा कथंचन / कर्तुं वा कृतपूर्वा वा तन्मे वाख्यातुमर्हसि // 12 अपि विश्वकृता तात कुतस्तु पुरुषैरिह // 13 इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि एकोनत्रिंशत्तमोऽध्यायः // 31 // वाचा वा वधबन्धैर्वा क्लेशैर्वा विविधैस्तथा / - 2566 -
| SR No. | 004324 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 846 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 10 MB |