________________ 15. 44. 1] महाभारते [ 15. 44. 30 धृतराष्ट्रः किमकरोद्राजा चैव युधिष्ठिरः // 1 प्राप्तं पुत्रफलं त्वत्तः प्रीतिर्मे विपुला त्वयि / वैशंपायन उवाच / न मे मन्युर्महाबाहो गम्यतां पुत्र मा चिरम् // 16 तदृष्ट्वा महदाश्चयं पुत्राणां दर्शनं पुनः / भवन्तं चेह संप्रेक्ष्य तपो मे परिहीयते / वीतशोकः स राजर्षिः पुनराश्रममागमत् / / 2 तपोयुक्तं शरीरं च त्वां दृष्ट्वा धारितं पुनः // 17 इतरस्तु जनः सर्वस्ते चैव परमर्षयः / / मातरौ ते तथैवेमे शीर्णपर्णकृताशने / प्रतिजग्मुर्यथाकामं धृतराष्ट्राभ्यनुज्ञया // 3 मम तुल्यव्रते पुत्र नचिरं वर्तयिष्यतः / / 18 पाण्डवास्तु महात्मानो लघुभूयिष्ठसैनिकाः / दुर्योधनप्रभृतयो दृष्टा लोकान्तरं गताः / अनुजग्मुर्महात्मानं सदारं तं महीपतिम् // 4 व्यासस्य तपसो वीर्याद्भवतश्च समागमात् // 19 तमाश्रमगतं धीमान्ब्रह्मर्षिलॊकपूजितः / प्रयोजनं चिरं वृत्तं जीवितस्य च मेऽनघ / मुनिः सत्यवतीपुत्रो धृतराष्ट्रमभाषत / / 5 उग्रं तपः समास्थास्ये त्वमनुज्ञातुमर्हसि // 20. धृतराष्ट्र महाबाहो शृणु कौरवनन्दन / त्वय्यद्य पिण्डः कीर्तिश्च कुलं चेदं प्रतिष्ठितम् / श्रुतं ते ज्ञानवृद्धानामृषीणां पुण्यकर्मणाम् // 6 श्वो वाद्य वा महाबाहो गम्यतां पुत्र मा चिरम्॥२१ ऋद्धाभिजनवृद्धानां वेदवेदाङ्गवेदिनाम् / / राजनीतिः सुबहुशः श्रुता ते भरतर्षभ / धर्मज्ञानां पुराणानां वदतां विविधाः कथाः // 7 संदेष्टव्यं न पश्यामि कृतमेतावता विभो // 22 मा स्म शोके मनः कार्बर्दिष्टेन व्यथते बुधः।। इत्युक्तवचनं तात नृपो राजानमब्रवीत् / श्रुतं देवरहस्यं ते नारदादेवदर्शनात् // 8 न मामर्हसि धर्मज्ञ परित्यक्तुमनागसम् // 23 गतास्ते क्षत्रधर्मेण शस्त्रपूतां गतिं शुभाम् / कामं गच्छन्तु मे सर्वे भ्रातरोऽनुचरास्तथा / यथा दृष्टास्त्वया पुत्रा यथाकामविहारिणः // 9 भवन्तमहमन्विष्ये मातरौ च यतव्रते // 24 युधिष्ठिरस्त्वयं धीमान्भवन्तमनुरुध्यते / तमुवाचाथ गान्धारी मैवं पुत्र शृणुष्व मे / सहितो भ्रातृभिः सर्वैः सदारः ससुहृज्जनः // 10 त्वय्यधीनं कुरुकुलं पिण्डश्च श्वशुरस्य मे / / 25 विसर्जयैनं यात्वेष स्वराज्यमनुशासताम् / गम्यतां पुत्र पर्याप्तमेतावत्पूजिता वयम् / मासः समधिको ह्येषामतीतो वसतां वने // 11 राजा यदाह तत्कायं त्वया पुत्र पितुर्वचः // 26 एतद्धि नित्यं यत्नेन पदं रक्ष्यं परंतप।। इत्युक्तः स तु गान्धार्या कुन्तीमिदमुवाच ह / बहुप्रत्यर्थिकं ह्येतद्राज्यं नाम नराधिप // 12 स्नेहबाष्पाकुले नेत्रे प्रमृज्य रुदतीं वचः // 27 इत्युक्तः कौरवो राजा व्यासेनामितबुद्धिना। विसर्जयति मां राजा गान्धारी च यशस्विनी। युधिष्ठिरमथाहूय वाग्मी वचनमब्रवीत् // 13 भवत्यां बद्धचित्तस्तु कथं यास्यामि दुःखितः / / 28 अजातशत्रो भद्रं ते शृणु मे भ्रातृभिः सह / न चोत्सहे तपोविघ्नं कर्तुं ते धर्मचारिणि / त्वत्प्रसादान्महीपाल शोको नास्मान्प्रबाधते // 14 / तपसो हि परं नास्ति तपसा विन्दते महत् // 29 रमे चाहं त्वया पुत्र पुरेव गजसाह्वये। ममापि न तथा राज्ञि राज्ये बुद्धिर्यथा पुरा / नाथेनानुगतो विद्वन्प्रियेषु परिवर्तिना / / 15 तपस्येवानुरक्तं मे मनः सर्वात्मना. तथा // 30 - 2896 -