________________ 15. 33.7] महाभारते [ 15. 33. 35 कच्चिच्च विषये विप्राः स्वकर्मनिरतास्तव / ततो विविक्त एकान्ते तस्थौ बुद्धिमतां वरः / क्षत्रिया वैश्यवर्गा वा शुद्रा वापि कुटुम्बिनः // 7 // विदुरो वृक्षमाश्रित्य कंचित्तत्र वनान्तरे // 21 कञ्चित्स्त्रीबालवृद्धं ते न शोचति न याचते / तं राजा क्षीणभूयिष्ठमाकृतीमात्रसूचितम् / जामयः पूजिताः कञ्चित्तव गेहे नरर्षभ // 8 अभिजज्ञे महाबुद्धि महाबुद्धियुधिष्ठिरः // 22 कञ्चिद्राजर्षिवंशोऽयं त्वामासाद्य महीपतिम् / युधिष्ठिरोऽहमस्मीति वाक्यमुक्त्वाग्रतः स्थितः / यथोचितं महाराज यशसा नावसीदति // 9 विदुरस्याश्रवे राजा स च प्रत्याह संज्ञया // 23 वैशंपायन उवाच / ततः सोऽनिमिषो भूत्वा राजानं समुदैक्षत / इत्येवंवादिनं तं स न्यायवित्प्रत्यभाषत / संयोज्य विदुरस्तस्मिन्दृष्टिं दृष्ट्या समाहितः // 24 कुशलप्रश्नसंयुक्तं कुशलो वाक्यकर्मणि / / 10 विवेश विदुरो धीमान्गात्रैर्गात्राणि चैव ह / कच्चित्ते वर्धते राजस्तपो मन्दश्रमस्य ते / प्राणान्प्राणेषु च दधदिन्द्रियाणीन्द्रियेषु च // 25 अपि मे जननी चेयं शुश्रुषुर्विगतक्लमा / स योगबलमास्थाय विवेश नृपतेस्तनुम् / अप्यस्याः सफलो राजन्वनवासो भविष्यति // 11 विदुरो धर्मराजस्य तेजसा प्रज्वलन्निव // 26 इयं च माता ज्येष्ठा मे वीतवाताध्वकर्शिता / / विदुरस्य शरीरं तत्तथैव स्तब्धलोचनम् / घोरेण तपसा युक्ता देवी कच्चिन्न शोचति // 12 वृक्षाश्रितं तदा राजा ददर्श गतचेतनम् // 27 हतान्पुत्रान्महावीर्यान्क्षत्रधर्मपरायणान् / बलवन्तं तथात्मानं मेने बहुगुणं तदा। नापध्यायति वा कच्चिदस्मान्पापकृतः सदा // 13 धर्मराजो महातेजास्तच्च सस्मार पाण्डवः // 28 क चासौ विदुरो राजन्नैनं पश्यामहे वयम् / / पौराणमात्मनः सर्वं विद्यावान्स विशां पते / संजयः कुशली चायं कच्चिन्नु तपसि स्थितः // 14 योगधर्मं महातेजा व्यासेन कथितं यथा // 29 इत्युक्तः प्रत्युवाचेदं धृतराष्ट्रो जनाधिपम् / धर्मराजस्तु तत्रैनं संचस्कारयिषुस्तदा / कुशली विदुरः पुत्र तपो घोरं समास्थितः / / 15 दग्धुकामोऽभवद्विद्वानथ वै वागभाषत // 30 वायुभक्षो निराहारः कृशो धमनिसंततः / भो भो राजन्न दग्धव्यमेतद्विदुरसंज्ञकम् / कदाचिदृश्यते विप्रैः शून्येऽस्मिन्कानने क्वचित् // कलेवरमिहैतत्ते धर्म एष सनातनः // 31 इत्येवं वदतस्तस्य जटी वीटामुखः कृशः। लोकाः संतानका नाम भविष्यन्त्यस्य पार्थिव / दिग्वासा मलदिग्धाङ्गो वनरेणुसमुक्षितः // 17 यतिधर्ममवाप्तोऽसौ नैव शोच्यः परंतप // 32 दूरादालक्षितः क्षत्ता तत्राख्यातो महीपतेः / इत्युक्तो धर्मराजः स विनिवृत्य ततः पुनः / निवर्तमानः सहसा जनं दृष्ट्वाश्रमं प्रति // 18 राज्ञो वैचित्रवीर्यस्य तत्सर्वं प्रत्यवेदयत् // 33 तमन्वधावन्नपतिरेक एव युधिष्ठिरः / ततः स राजा द्युतिमान्स च सर्वो जनस्तदा / प्रविशन्तं वनं घोरं लक्ष्यालक्ष्यं क्वचित्वचित् // 19 / भीमसेनादयश्चैव परं विस्मयमागताः // 34 भो भो विदुर राजाहं दयितस्ते युधिष्ठिरः / तच्छ्रुत्वा प्रीतिमानराजा भूत्वा धर्मजमब्रवीत् / इति ब्रुवन्नरपतिस्तं यत्नादभ्यधावत // 20 | आपो मूलं फलं चैव ममेदं प्रतिगृह्यताम् // 35 - 2886 -