________________ 15. 21. 4] महाभारते [15. 22. 10 वैचित्रवीर्ये नृपतौ प्रयाते // 4 गजाह्वयेऽतीव बभूव राजन् / ततो लाजैः सुमनोभिश्च राजा यथा पूर्व गच्छतां पाण्डवानां विचित्राभिस्तद्गृहं पूजयित्वा / __ ते राजन्कौरवाणां सभायाम् // 12 संयोज्याथै त्यजनं च सर्व या नापश्यच्चन्द्रमा नैव सूर्यो ततः समुत्सृज्य ययौ नरेन्द्रः // 5 रामाः कदाचिदपि तस्मिन्नरेन्द्रे / ततो राजा प्राञ्जलिर्वेपमानो महावनं गच्छति कौरवेन्द्र युधिष्ठिरः सस्वनं बाष्पकण्ठः / शोकेनार्ता राजमार्ग प्रपेदुः // 13 विलप्योच्चैर्हा महाराज साधो इति श्रीमहाभारते आश्रमवासिकपर्वणि क गन्तासीत्यपतत्तात भूमौ // 6 एकविंशोऽध्यायः // 21 // तथार्जुनस्तीव्रदुःखाभितप्तो ___ मुहुर्मुहुनिःश्वसन्भारताग्र्यः / वैशंपायन उवाच / युधिष्ठिरं मैवमित्येवमुक्त्वा ततः प्रासादहर्येषु वसुधायां च पार्थिव / निगृह्याथोदीधरत्सीदमानः // 7 स्त्रीणां च पुरुषाणां च सुमहान्निस्वनोऽभवत् // 1 वृकोदरः फल्गुनश्चैव वीरौ स राजा राजमार्गेण नृनारीसंकुलेन च / माद्रीपुत्रौ विदुरः संजयश्च / कथंचिन्निर्ययौ धीमान्वेपमानः कृताञ्जलिः // 2 वैश्यापुत्रः सहितो गौतमेन स वर्धमानद्वारेण निर्ययौ गजसाह्वयात् / धौम्यो विप्राश्चान्वयुर्बाष्पकण्ठाः // 8 विसर्जयामास च तं जनघं स मुहुर्मुहुः // 3 कुन्ती गान्धारी बद्धनेत्रां व्रजन्ती वनं गन्तुं च विदुरो राज्ञा सह कृतक्षणः / स्कन्धासक्तं हस्तमथोद्वहन्ती / संजयश्च महामात्रः सूतो गावल्गणिस्तथा // 4 राजा गान्धार्याः स्कन्धदेशेऽवसज्य कृपं निवर्तयामास युयुत्सुं च महारथम् / पाणिं ययौ धृतराष्ट्रः प्रतीतः // 9 धृतराष्ट्रो महीपालः परिदाय युधिष्ठिरे // 5 तथा कृष्णा द्रौपदी यादवी च निवृत्ते पौरवर्गे तु राजा सान्तःपुरस्तदा। बालापत्या चोत्तरा कौरवी च / धृतराष्ट्राभ्यनुज्ञातो निवर्तितुमियेष सः॥ 6 चित्राङ्गदा याश्च काश्चिस्त्रियोऽन्याः सोऽब्रवीन्मातरं कुन्तीमुपेत्य भरतर्षभ / साधं राज्ञा प्रस्थितास्ता वधूभिः // 10 अहं राजानमन्विष्ये भवती विनिवर्तताम् // 7 तासां नादो रुदतीनां तदासी वधूपरिवृता राज्ञि नगरं गन्तुमर्हसि / ___ द्राजन्दुःखात्कुररीणामिवोच्चैः / राजा यात्वेष धर्मात्मा तपसे धृतनिश्चयः // 8 ततो निष्पेतुर्बाह्मणक्षत्रियाणां इत्युक्ता धर्मराजेन बाष्पव्याकुललोचना / विट्शूद्राणां चैव नार्यः समन्तात् // 11 जगादेवं तदा कुन्ती गान्धारी परिगृह्य ह // 9 तन्निर्याणे दुःखितः पौरवर्गो सहदेवे महाराज मा प्रमादं कृथाः कचित् / -2876