________________ 13. 14. 44] अनुशासनपर्व [13. 14. 70 नानानियमविख्यातैषिभिश्च महात्मभिः / तथा पुत्रसहस्राणामयुतं च ददौ प्रभुः / प्रविशन्नेव चापश्यं जटाचीरधरं प्रभुम् / / 44 कुशद्वीपं च स ददौ राज्येन भगवानजः / / 57 तेजसा तपसा चैव दीप्यमानं यथानलम् / तथा शतमुखो नाम धात्रा सृष्टो महासुरः / शिष्यमध्यगतं शान्तं युवानं ब्राह्मणर्षभम् / येन वर्षशतं साग्रमात्ममांस तोऽनलः / शिरसा वन्दमानं मामुपमन्युरभाषत // 45 तं प्राह भगवास्तुष्टः किं करोमीति शंकरः // 58 स्वागतं पुण्डरीकाक्ष सफलानि तपांसि नः। तं वै शतमुखः प्राह योगो भवतु मेऽद्भुतः / यत्पूज्यः पूजयसि नो द्रष्टव्यो द्रष्टुमिच्छसि॥४६ / बलं च दैवतश्रेष्ठ शाश्वतं संप्रयच्छ मे // 59 तमहं प्राञ्जलिर्भूत्वा मृगपक्षिष्वथानिषु / स्वायंभुवः क्रतुशापि पुत्रार्थमभवत्पुरा / धर्मे च शिष्यवर्गे च समपृच्छमनामयम् // 47 आविश्य योगेनात्मानं त्रीणि वर्षशतान्यपि // 60 ततो मां भगवानाह सान्ना परभवल्गुना / तस्य देवोऽददत्पुत्रान्सहस्रं ऋतुसंमितान् / लप्स्यसे तनयं कृष्ण आत्मतुल्यंमसंशयम् // 48 योगेश्वरं देवगीतं वेत्थ कृष्ण न संशयः // 61 तपः सुमहदास्थाय नोपयेशानमीश्वरम् / वालखिल्यां मघवता अवज्ञाताः पुरा किल। इह देवः सपत्नीकः समाक्रीडत्यधोक्षज // 49 तैः क्रुद्धभगवान्रुद्रस्तपसा तोषितो ह्यभूत् // 62 इहैव देवताश्रेष्टं देवाः सपिंगणाः पुरा / तांश्चापि दैवतश्रेष्ठः प्राह प्रीतो जगत्पतिः / तपसा ब्रह्मचर्येण सत्येन च दमेन च। सुपर्ण सोमहर्तारं तपसोत्पादयिष्यथ // 63 तोषयित्वा शुभान्कामान्प्राप्नुवंरते जनार्दन // 50 महादेवस्य शेषाच्च आपो नष्टाः पुराभवन् / तेजसां तपसां चैव निधिः स भगवानिह / ताश्च सप्तकपालेन देवैरन्याः प्रवर्तिताः // 64 शुभाशुभान्वितान्भावान्यि सृजन्संक्षिपन्नपि / अत्रे र्यापि भर्तारं संत्यज्य ब्रह्मवादिनी / आस्ते देव्या सहाचिन्त्यो यं प्रार्थयसि शत्रुहन् / / नाहं तस्य मुनेभूयो वशगा स्यां कथंचन / हिरण्यकशिपुर्योऽभूदानयो मेरुकम्पनः / इत्युक्त्वा सा महादेवमगच्छच्छरणं किल // 65 तेन सर्वामरैश्वर्यं शास्त्राप्त समार्बुदम् // 52 निराहारा अयादत्रस्त्रीणि वर्षशतान्यपि / तस्यैव पुत्रप्रवरो मन्दरो नाम विश्रुतः / अशेत मुसलेष्वेव प्रसादार्थं भवस्य सा // 66 महादेववराच्छकं वर्षाबुदमयोधयत् / / 53 तामब्रवीद्धसन्देवो भविता वै सुतस्तव / विष्णोश्चक्रं च तद्वोरं वज्रमाखण्डलस्य च / वंशे तवैव नाम्ना तु ख्यातिं यास्यति चेप्सिताम् // शीणं पुराभवत्तात ग्रहस्याङ्गेषु केशव // 54 शाकल्यः संशितात्मा वै नव वर्षशतान्यपि / अद्यमानाश्च विबुधा ग्रहेण सुबलीयसा / आराधयामास भवं मनोयज्ञेन केशव // 68 शिवदत्तवराअनुरसुरेन्द्रान्लुरा भृशम् / / 55 तं चाह भगवांस्तुष्टो अन्थकारो भविष्यसि / शुष्टो विद्युत्प्रभस्यापि त्रिलोकेश्वरतामदात् / वत्साक्षया च ते कीर्तिलोक्ये वै भविष्यति / शतं वर्षसहस्राणां सर्वलोकेश्वरोऽभवत् / अक्षयं च कुलं तेऽस्तु महर्षिभिरलंकृतम् // 69 ममैवानुचरो नित्यं भवितासीति चाब्रवीत् / / 56 / सावर्णिश्चापि विख्यात ऋषिरासीत्कृते युगे। -2517 -