________________ 14. 84. 3] महाभारते [ 14. 85. 10 युद्धपूर्वेण मानेन पूजया च महाबलः // 3 तस्मादपि स कौरव्य गान्धारविषयं हयः / तत्रार्चितो ययौ राजस्तदा स तुरगोत्तमः / विचचार कथाकामं कौन्तेयानुगतस्तदा // 18 काशीनन्ध्रान्कोसलांश्च किरातानथ तङ्गणान् // 4 तत्र गान्धारराजेन युद्धमासीन्महात्मनः / तत्र पूजां यथान्यायं प्रतिगृह्य स पाण्डवः / घोरं शकुनिपुत्रेण पूर्ववैरानुसारिणा // 19 पुनरावृत्य कौन्तेयो दशार्णानगमत्तदा // 5 इति श्रीमहाभारते आश्चमेधिकपर्वणि तत्र चित्राङ्गदो नाम बलवान्वसुधाधिपः / चतुरशीतितमोऽध्यायः // 84 // तेन युद्धमभूत्तस्य विजयस्यातिभैरवम् // 6 तं चापि वशमानीय किरीटी पुरुषर्षभः / वैशंपायन उवाच / निषादराज्ञो विषयमेकलव्यस्य जग्मिवान् // 7 शकुनेस्तु सुतो वीरो गान्धाराणां महारथः / एकलव्यसुतश्चैनं युद्धेन जगृहे तदा / प्रत्युद्ययौ गुडाकेशं सैन्येन महता वृतः / ततश्चक्रे निषादैः स संग्रामं रोमहर्षणम् // 8 हस्त्यश्वरथपूर्णेन पताकाध्वजमालिना // 1 ततस्तमपि कौन्तेयः समरेष्वपराजितः / अमृष्यमाणास्ते योधा नृपतेः शकुनेर्वधम / जिगाय समरे वीरो यज्ञविन्नार्थमुद्यतम् // 9 अभ्ययुः सहिताः पार्थं प्रगृहीतशरासनाः / / स तं जित्वा महाराज नैषादि पाकशासनिः / तानुवाच स धर्मात्मा बीभत्सुरपराजितः। अर्चितः प्रययौ भूयो दक्षिणं सलिलार्णवम् // 10 युधिष्ठिरस्य वचनं न च ते जगृहुर्हितम् // 3 तत्रापि द्रविडैरन्धे रौद्रैर्माहिषकैरपि / वार्यमाणास्तु पार्थेन सान्त्वपूर्वममर्षिताः / तथा कोल्लगिरेयैश्च युद्धमासीकिरीटिनः // 11 परिवार्य हयं जग्मुस्ततश्चक्रोध पाण्डवः / / 4 तुरगस्य वशेनाथ सुराष्ट्रानभितो ययौ / ततः शिरांसि दीप्तात्रैस्तेषां चिच्छेद पाण्डवः / गोकर्णमपि चासाद्य प्रभासमपि जग्मिवान् // 12 क्षुरैर्गाण्डीवनिर्मुक्तेर्नातियत्नादिवार्जुनः / / 5 ततो द्वारवती रम्यां वृष्णिवीराभिरक्षिताम् / ते वध्यमानाः पार्थेन हयमुत्सृज्य संभ्रमात् / आससाद हयः श्रीमान्कुरुराजस्य यज्ञियः // 13 न्यवर्तन्त महाराज शरवर्षार्दिता भृशम् / 6 तमुन्मथ्य हयश्रेष्ठं यादवानां कुमारकाः / वितुद्यमानस्तैश्चापि गान्धारैः पाण्डवर्षभः / प्रययुस्तास्तदा राजन्नुग्रसेनो न्यवारयत् // 14 आदिश्यादिश्य तेजस्वी शिरांस्येषां न्यपातयत् // 7 ततः पुर्या विनिष्क्रम्य वृष्ण्यन्धकपतिस्तदा / वध्यमानेषु तेष्वाजौ गान्धारेषु समन्ततः / सहितो वसुदेवेन मातुलेन किरीटिनः // 15 स राजा शकुनेः पुत्रः पाण्डवं प्रत्यवारयत् / / 8 तौ समेत्य कुरुश्रेष्ठं विधिवत्प्रीतिपूर्वकम् / तं युध्यमानं राजानं क्षत्रधर्मे व्यवस्थितम् / परया भरतश्रेष्ठं पूजया समवस्थितौ / पार्थोऽब्रवीन्न मे वध्या राजानो राजशासनात् / ततस्ताभ्यामनुज्ञातो ययौ येन हयो गतः // 16 अलं युद्धेन ते वीर न तेऽस्त्यद्य पराजयः // 9 ततः स पश्चिमं देशं समुद्रस्य तदा हयः / इत्युक्तस्तदनादृत्य वाक्यमज्ञानमोहितः / क्रमेण व्यचरत्स्फीतं ततः पश्चनदं ययौ // 17 / स शक्रसमकर्माणमवाकिरत सायकैः // 10 -2844