________________ 14. 79. 17 ] महाभारते [14. 81.2 8o साहं दुःखान्विता भीरु पतिपुत्रविनाकृता। शिरःकपाले चास्यैव भुञ्जतः पितुरद्य मे / इहैव प्रायमाशिष्ये प्रेक्षन्त्यास्ते न संशयः // 17 प्रायश्चित्तं हि नास्त्यन्यद्धत्वाद्य पितरं मम // 12 इत्युक्त्वा पन्नगसुतां सपत्नी चैत्रवाहिनी / पश्य नागोत्तमसुते भर्तारं निहतं मया / ततः प्रायमुपासीना तूष्णीमासीजनाधिप // 18 कृतं प्रियं मया तेऽद्य निहत्य समरेऽर्जुनम् // 13 इति श्रीमहाभारते श्राश्वमेधिकपर्वणि सोऽहमप्यद्य यास्यामि गतिं पितृनिषेविताम् / एकोनाशीतितमोऽध्यायः // 79 // न शक्नोम्यात्मनात्मानमहं धारयितुं शुभे // 14 सा त्वं मयि मृते मातस्तथा गाण्डीवधन्वनि / वैशंपायन उवाच / भव प्रीतिमती देवि सत्येनात्मानमालभे // 15 तथा विलप्योपरता भर्तुः पादौ प्रगृह्य सा / इत्युक्वा स तदा राजा दुःखशोकसमाहतः / उपविष्टाभवहेवी सोच्छासं पुत्रमीक्षती // 1 उपस्पृश्य महाराज दुःखाद्वचनमब्रवीत् // 16 ततः संज्ञा पुनर्लब्ध्वा स राजा बभ्रुवाहनः / शृण्वन्तु सर्वभूतानि स्थावराणि चराणि च / मातरं तामथालोक्य रणभूमावथाब्रवीत् // 2 त्वं च मातर्यथा सत्यं ब्रवीमि भुजगोत्तमे // 15 इतो दुःखतरं किं नु यन्मे माता सुखैधिता / यदि नोत्तिष्ठति जयः पिता मे भरतर्षभः / भूमौ निपतितं वीरमनुशेते मृतं पतिम् // 3 अस्मिन्नेव रणोद्देशे शोषयिष्ये कलेवरम् // 18 निहन्तारं रणेऽरीणां सर्वशस्त्रभृतां वरम् / न हि मे पितरं हत्वा निष्कृतिर्विद्यते कचित् / मया विनिहतं संख्ये प्रेक्षते दुर्मरं बत // 4 नरकं प्रतिपत्स्यामि ध्रुवं गुरुवधादितः // 19 अहोऽस्या हृदयं देव्या दृढं यन्न विदीर्यते / वीरं हि क्षत्रियं हत्वा गोशतेन प्रमुच्यते / व्यूढोरस्कं महाबाहुं प्रेक्षन्त्या निहतं पतिम् // 5 पितरं तु निहत्यैवं दुस्तरा निष्कृतिर्मया // 20 दुर्मरं पुरुषेणेह मन्ये ह्यध्वन्यनागते / एष टेको महातेजाः पाण्डुपुत्रो धनंजयः / यत्र नाहं न मे माता विप्रयुज्येत जीवितात् // 6 पिता च मम धर्मात्मा तस्य मे निष्कृतिः कुतः॥ अहो धिकुरुवीरस्य युरःस्थं काञ्चनं भुवि / इत्येवमुक्त्वा नृपते धनंजयसुतो नृपः / व्यपविद्धं हतस्येह मया पुत्रेण पश्यत // 7 उपस्पृश्याभवत्तूष्णीं प्रायोपेतो महामतिः // 22 भो भो पश्यत मे वीरं पितरं ब्राह्मणा भुवि / / इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि शयानं वीरशयने मया पुत्रेण पातितम् // 8 मशीतितमोऽध्यायः // 8 // ब्राह्मणाः कुरुमख्यस्य प्रयक्ता हयसारिणः / कुर्वन्तु शान्तिकां त्वद्य रणे योऽयं मया हतः॥९ वैशंपायन उवाच। व्यादिशन्तु च किं विप्राः प्रायश्चित्तमिहाद्य मे।। प्रायोपविष्टे नृपतौ मणिपूरेश्वरे तदा / सुनृशंसस्य पापस्य पितृहन्तू रणाजिरे // 10 / पितृशोकसमाविष्टे सह मात्रा परंतप // 1 दुश्चरा द्वादश समा हत्वा पितरमद्य वै। उलूपी चिन्तयामास तदा संजीवनं मणिम् / ममेह सुनृशंसस्य संवीतस्यास्य चर्मणा // 11 स चोपातिष्ठत तदा पन्नगानां परायणम् // 2 - 2840 -