________________ 13. 153, 18] अनुशासनपर्व [13. 153. 46 अब्रवीद्भरतश्रेष्ठं धर्मराजो युधिष्ठिरः। यथा पाण्डोः सुता राजंस्तथैव तव धर्मतः / भ्रातृभिः सह कौरव्य शयानं निम्नगासुतम् // 18 तान्पालय स्थितो धर्मे गुरुशुश्रूषणे रतान् // 33 युधिष्ठिरोऽहं नृपते नमस्ते जाह्नवीसुत / धर्मराजो हि शुद्धात्मा निदेशे स्थास्यते तव / शृणोषि चेन्महाबाहो ब्रूहि किं करवाणि ते // 19 आनृशंस्यपरं ह्येनं जानामि गुरुवत्सलम् // 34 प्राप्तोऽस्मि समये राजन्नग्नीनादाय ते विभो।। तव पुत्रा दुरात्मानः क्रोधलोभपरायणाः / आचार्या ब्राह्मणाश्चैव ऋत्विजो भ्रातरश्च मे // 20 ईर्ष्याभिभूता दुर्वृत्तास्तान्न शोचितुमर्हसि // 35 पुत्रश्च ते महातेजा धृतराष्ट्रो जनेश्वरः। . वैशंपायन उवाच / / उपस्थितः सहामात्यो वासुदेवश्च वीर्यवान् // 21 एतावदुक्त्वा वचनं धृतराष्ट्र मनीषिणम् / हतशिष्टाश्च राजानः सर्वे च कुरुजाङ्गलाः / वासुदेवं महाबाहुमभ्यभाषत कौरवः // 36 तान्पश्य कुरुशार्दूल समुन्मीलय लोचने // 22 भगवन्देवदेवेश सुरासुरनमस्कृत / यह किंचित्कर्तव्यं तत्सर्वं प्रापितं मया। त्रिविक्रम नमस्तेऽस्तु शङ्खचक्रगदाधर // 37 यथोक्तं भवता काले सर्वमेव च तत्कृतम् // 23 अनुजानीहि मां कृष्ण वैकुण्ठ पुरुषोत्तम / एवमुक्तस्तु गाङ्गेयः कुन्तीपुत्रेण धीमता। रक्ष्याश्च ते पाण्डवेया भवान्येषां परायणम् // 38 ददर्श भारतान्सर्वान्स्थितान्सपरिवार्य तम् / / 24 उक्तवानस्मि दुर्बुद्धिं मन्दं दुर्योधनं पुरा / ततश्चलवलिर्भीष्मः प्रगृह्य विपुलं भुजम् / यतः कृष्णस्ततो धर्मो यतो धर्मस्ततो जयः // 39 ओघमेघस्वनो वाग्मी काले वचनमब्रवीत् / / 25 वासुदेवेन तीर्थेन पुत्र संशाम्य पाण्डवैः / दिष्ट्या प्राप्तोऽसि कौन्तेय सहामात्यो युधिष्ठिर / संधानस्य परः कालस्तवेति च पुनः पुनः // 40 परिवृत्तो हि भगवान्सहस्रांशुर्दिवाकरः // 26 न च मे तद्वचो मढः कृतवान्स समन्दधीः / अष्टपञ्चाशतं राज्यः शयानस्याद्य मे मताः / घातयित्वेह पृथिवीं ततः स निधनं गतः // 41 शरेषु निशिताग्रेषु यथा वर्षशतं तथा // 27 त्वां तु जानाम्यहं वीर पुराणमृषिसत्तमम् / माघोऽयं समनुप्राप्तो मासः पुण्यो युधिष्ठिर / नरेण सहितं देवं बदया सुचिरोषितम् / / 42 विभागशेषः पक्षोऽयं शुक्लो भवितुमर्हति // 28 तथा मे नारदः प्राह व्यासश्च सुमहातपाः / एवमुक्त्वा तु गाङ्गेयो धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम् / नरनारायणावेतौ संभूतौ मनुजेष्विति // 43 धृतराष्ट्रमथामत्र्य काले वचनमब्रवीत् // 29 वासुदेव उवाच। राजन्विदितधर्मोऽसि सुनिर्णीतार्थसंशयः / अनुजानामि भीष्म त्वां वसूनाप्नुहि पार्थिव / बहुश्रुता हि ते विप्रा बहवः पर्युपासिताः // 30 न तेऽस्ति वृजिनं किंचिन्मया दृष्टं महाद्युते // 44 वेदशास्त्राणि सर्वाणि धर्माश्च मनुजेश्वर / पितृभक्तोऽसि राजर्षे मार्कण्डेय इवापरः / वेदांश्च चतुरः साङ्गान्निखिलेनावबुध्यसे // 31 तेन मृत्युस्तव वशे स्थितो भृत्य इवानतः // 45 न शोचितव्यं कौरव्य भवितव्यं हि तत्तथा।। वैशंपायन उवाच। श्रुतं देवरहस्यं ते कृष्णद्वैपायनादपि // 32 एवमुक्तस्तु गाङ्गेयः पाण्डवानिदमब्रवीत् / - 2747 -