________________ 13. 133. 25] महाभारते [13. 133.52 अद्वेषी सुमुखः श्लक्ष्णः स्निग्धवाणीप्रदः सदा // 25 तत्रासौ भवने दिव्ये मुदा वसति देववत् // 40 स्वागतेनैव सर्वेषां भूतानामविहिंसकः / स चेत्कर्मक्षयान्मो मनुष्येषूपजायते / यथार्हसत्क्रियापूर्वमर्चयन्नुपतिष्ठति // 26 अल्पाबाधो निरीतीकः स जातः सुखमेधते // 41 मार्गार्हाय ददन्मार्ग गुरुं गुरुवदर्चयन् / सुखभागी निरायासो निरुद्वेगः सदा नरः / अतिथिप्रग्रहरतस्तथाभ्यागतपूजकः // 27 एष देवि सतां मार्गो बाधा यत्र न विद्यते // 42 एवंभूतो नरो देवि स्वर्गतिं प्रतिपद्यते / उमोवाच / ततो मानुषतां प्राप्य विशिष्टकुलजो भवेत् // 28 इमे मनुष्या दृश्यन्ते उहापोहविशारदाः / / तत्रासौ विपुलै गैः सर्वरत्नसमायुतः / ज्ञानविज्ञानसंपन्नाः प्रज्ञावन्तोऽर्थकोविदाः / यथार्हदाता चाहेषु धर्मचर्यापरो भवेत् // 29 दुष्प्रज्ञाश्चापरे देव ज्ञानविज्ञानवर्जिताः // 43 संमतः सर्वभूतानां सर्वलोकनमस्कृतः / केन कर्मविपाकेन प्रज्ञावान्पुरुषो भवेत् / .. स्वकर्मफलमाप्नोति स्वयमेव नरः सदा // 30 अल्पप्रज्ञो विरूपाक्ष कथं भवति मानवः / उदात्तकुलजातीय उदात्ताभिजनः सदा / एतं मे संशयं छिन्द्धि सर्वधर्मविदां वर // 44 एष धर्मो मया प्रोक्तो विधात्रा स्वयमीरितः // 31 जात्यन्धाश्चापरे देव रोगार्ताश्चापरे तथा / यस्तु रौद्रसमाचारः सर्वसत्त्वभयंकरः / नराः क्लीबाश्च दृश्यन्ते कारणं ब्रूहि तत्र वै // 45 हस्ताभ्यां यदि वा पद्भया रज्वा दण्डेन वा पुनः।।३२ लोष्टैः स्तम्भैरुपायैर्वा जन्तून्बाधति शोभने / महेश्वर उवाच / हिंसाथ निकृतिप्रज्ञः प्रोद्वेजयति चैव ह // 33 ब्राह्मणान्वेदविदुषः सिद्धान्धर्मविदस्तथा / उपनामति जन्तूंश्च उद्वेगजननः सदा / परिपृच्छन्त्यहरहः कुशलाकुशलं तथा // 46 एवंशीलसमाचारो निरयं प्रतिपद्यते // 34 वर्जयन्त्यशुभं कर्म सेवमानाः शुभं तथा। स चेन्मानुषतां गच्छेद्यदि कालस्य पर्ययात् / लभन्ते स्वर्गतिं नित्यमिह लोके सुखं तथा // 47 बह्वाबाधपरिक्लिष्टे सोऽधमे जायते कुले // 35 स चेन्मानुषतां याति मेधावी तत्र जायते / लोकद्वेष्योऽधमः पुंसां स्वयं कर्मकृतैः फलैः / श्रुतं प्रज्ञानुगं चास्य कल्याणमुपजायते // 48 एष देवि मनुष्येषु बोद्धव्यो ज्ञातिबन्धुषु // 36 परदारेषु ये मूढाश्चक्षुर्दुष्टं प्रयुञ्जते / अपरः सर्वभूतानि दयावाननुपश्यति / तेन दुष्टस्वभावेन जात्यन्धास्ते भवन्ति ह // 49 मैत्रदृष्टिः पितृसमो निर्वैरो नियतेन्द्रियः // 37 मनसा तु प्रदुष्टेन ननां पश्यन्ति ये स्त्रियम् / नोद्वेजयति भूतानि न विहिंसयते तथा / रोगार्तास्ते भवन्तीह नरा दुष्कृतकर्मिणः // 50 हस्तपादैः सुनियतैर्विश्वास्यः सर्वजन्तुषु / / 38 ये तु मूढा दुराचारा वियोनौ मैथुने रताः / न रज्वा न च दण्डेन न लोष्टै युधेन च / पुरुषेषु सुदुष्प्रज्ञाः क्लीबत्वमुपयान्ति ते // 51 उद्वेजयति भूतानि लक्ष्णकर्मा दयापरः // 39 पशूश्च ये बन्धयन्ति ये चैव गुरुतल्पगाः / एवंशीलसमाचारः स्वर्गे समुपजायते / प्रकीर्णमैथुना ये च क्लीबा जायन्ति ते नराः॥५२ -2718 -