________________ 13. 120. 7 ] महाभारते [ 13. 121. 15 अचिरेणैव कालेन कीटः पार्थिवसत्तम / मैत्रेयस्य च संवादं कृष्णद्वैपायनस्य च // 2 प्रजापालनधर्मेण प्रेत्य विप्रत्वमागतः // 7 कृष्णद्वैपायनो राजन्नज्ञातचरितं चरन् / ततस्तं ब्राह्मणं दृष्ट्वा पुनरेव महायशाः / वाराणस्यामुपातिष्ठन्मैत्रेयं स्वैरिणीकुले // 3 आजगाम महाप्राज्ञः कृष्णद्वैपायनस्तदा // 8 तमुपस्थितमासीनं ज्ञात्वा स मुनिसत्तमम् / ___ व्यास उवाच। . अर्चित्वा भोजयामास मैत्रेयोऽशनमुत्तमम् // 4 भो भो विप्रर्षभ श्रीमन्मा व्यथिष्ठाः कथंचन / तदन्नमुत्तमं भुक्त्वा गुणवत्सार्वकामिकम् / ' शुभकृच्छुभयोनीषु पापकृत्पापयोनिषु / प्रतिष्ठमानोऽस्मयत प्रीतः कृष्णो महामनाः / / 5 उपपद्यति धर्मज्ञ यथाधर्म यथागमम् // 9 तमुत्स्मयन्तं संप्रेक्ष्य मैत्रेयः कृष्णमब्रवीत् / तस्मान्मृत्युभयात्कीट मा व्यथिष्ठाः कथंचन / कारणं ब्रूहि धर्मात्मन्योऽस्मयिष्ठाः कुतश्च ते / धर्मलोपाद्भयं ते स्यात्तस्माद्धर्म चरोत्तमम् // 10 तपस्विनो धृतिमतः प्रमोदः समुपागतः // 6. एतत्पृच्छामि ते विद्वन्नभिवाद्य प्रणम्य च / कीट उवाच / आत्मनश्च तपोभाग्यं महाभाग्यं तथैव च // . सुखात्सुखतरं प्राप्तो भगवंस्त्वत्कृते ह्यहम् / पृथगाचरतस्तात पृथगात्मनि चात्मनोः / धर्ममूलां श्रियं प्राप्य पाप्मा नष्ट इहाद्य मे // 11 अल्पान्तरमहं मन्ये विशिष्टमपि वा त्वया // 8 भीष्म उवाच / व्यास उवाच / भगवद्वचनात्कीटो ब्राह्मण्यं प्राप्य दुर्लभम् / अतिच्छेदातिवादाभ्यां स्मयोऽयं समुपागतः / अकरोत्पृथिवीं राजन्यज्ञयूपशताङ्किताम् / असत्यं वेदवचनं कस्माद्वेदोऽनृतं वदेत् / / 9 ततः सालोक्यमगमद्ब्रह्मणो ब्रह्मवित्तमः // 12 त्रीण्येव तु पदान्याहुः पुरुषस्योत्तमं व्रतम् / अवाप च परं कीटः पार्थ ब्रह्म सनातनम् / न द्रुह्येश्चैव दद्याच सत्यं चैव परं वदेत् / स्वकर्मफलनिर्वृत्तं व्यासस्य वचनात्तदा // 13 इदानीं चैव नः कृत्यं पुरस्ताच्च परं स्मृतम् // 10 तेऽपि यस्मात्स्वभावेन हताः क्षत्रियपुंगवाः / अल्पोऽपि तादृशो दायो भवत्युत महाफलः / संप्राप्तास्ते गतिं पुण्यां तस्मान्मा शोच पुत्रक // 14 तृषिताय च यदत्तं हृदयेनानसूयता // 11 इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि तृषितस्तृषिताय त्वं दत्त्वैतदशनं मम / विंशत्यधिकशततमोऽध्यायः // 120 // अजैषीमहतो लोकान्महायज्ञैरिवाभिभो / 121 अतो दानपवित्रेण प्रीतोऽस्मि तपसैव च // 12 युधिष्ठिर उवाच। पुण्यस्यैव हि ते गन्धः पुण्यस्यैव च दर्शनम् / विद्या तपश्च दानं च किमेतेषां विशिष्यते / पुण्यश्च वाति गन्धस्ते मन्ये कर्मविधानतः // 13 पृच्छामि त्वा सतां श्रेष्ठ तन्मे ब्रूहि पितामह // 1 अधिक मार्जनात्तात तथैवाप्यनुलेपनात् / भीष्म उवाच / शुभं सर्वपवित्रेभ्यो दानमेव परं भवेत् / / 14 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / यानीमान्युत्तमानीह वेदोक्तानि प्रशंससि / - 2698 -