________________ 13. 107. 56] अनुशासनपर्व [ 13. 107. 83 ययास्य वाचा पर उद्विजेत अकृत्वा देवतापूजां नान्यं गच्छेत्कदाचन / न तां वदेद्रुशती पापलोक्याम् // 56 अन्यत्र तु गुरुं वृद्धं धार्मिकं वा विचक्षणम् // 70 वाक्सायका वदनान्निष्पतन्ति अवलोक्यो न चादर्शो मलिनो बुद्धिमत्तरैः। यैराहतः शोचति राज्यहानि / न चाज्ञातां स्त्रियं गच्छेद्गर्भिणी वा कदाचन // 71 परस्य नामर्मसु ते पतन्ति उदक्शिरा न स्वपेत तथा प्रत्यक्शिरा न च। तान्पण्डितो नावसृजेत्परेषु // 57 प्राक्शिरास्तु स्वपेद्विद्वानथ वा दक्षिणाशिराः // 72 रोहते सायकैर्विद्धं वनं परशुना हतम् / . न भन्ने नावदीर्णे वा शयने प्रस्वपेत च / वाचा दुरुक्तं बीभत्सं न संरोहति वाक्क्षतम् // नान्तर्धाने न संयुक्ते न च तिर्यक्कदाचन // 73 हीनाङ्गानतिरिक्ताङ्गान्विद्याहीनान्वयोधिकान् / न नग्नः कर्हि चित्स्नायान्न निशायां कदाचन / रूपद्रविणहीनांश्च सत्त्वहीनांश्च नाक्षिपेत् / / 59 स्नात्वा च नावमृज्येत गात्राणि सुविचक्षणः // 74 नास्तिक्यं वेदनिन्दां च देवतानां च कुत्सनम् / / न चानुलिम्पेदस्नात्वा स्नात्वा वासो न निधुनेत् / द्वेषस्तम्भाभिमानांश्च तैक्ष्ण्यं च परिवर्जयेत् // 60 आर्द्र एव तु वासांसि नित्यं सेवेत मानवः / परस्य दण्डं नोद्यच्छेत्क्रुद्धो नैनं निपातयेत्। स्रजश्च नावकर्पत न बहिर्धारयेत च / / 75 अन्यत्र पुत्राच्छिष्याद्वा शिक्षार्थं ताडनं स्मृतम् // रक्तमाल्यं न धार्य स्याच्छुक्लं धायं तु पण्डितैः / न ब्राह्मणान्परिवदेन्नक्षत्राणि न निर्दिशेत् / वर्जयित्वा तु कमलं तथा कुवलयं विभो // 76 तिथि पक्षस्य न ब्रूयात्तथास्यायुन रिष्यते // 62 रक्तं शिरसि धार्य तु तथा वानेयमित्यपि / कृत्वा मूत्रपुरीषे तु रथ्यामाक्रम्य वा पुनः। काश्चनी चैव या माला न सा दुष्यति कर्हिचित् / पादप्रक्षालनं कुर्यात्स्वाध्याये भोजने तथा // 63 स्नातस्य वर्णकं नित्यमा दद्याद्विशां पते // 77 त्रीणि देवाः पवित्राणि ब्राह्मणानामकल्पयन् / विपर्ययं न कुर्वीत वाससो बुद्धिमान्नरः / अदृष्टमंद्भिनिर्णित्तं यच्च वाचा प्रशस्यते // 64 तथा नान्यधृतं धार्य न चापदशमेव च // 78 संयावं कृसरं मांसं शष्कुली पायसं तथा / अन्यदेव भवेद्वासः शयनीये नरोत्तम / आत्मार्थ न प्रकर्तव्यं देवार्थं तु प्रकल्पयेत् // 65 अन्यद्रथ्यासु देवानामर्चायामन्यदेव हि // 79 नित्यमग्निं परिचरेद्भिक्षां दद्याच्च नित्यदा / प्रियङ्गुचन्दनाभ्यां च बिल्वेन तगरेण च / वाग्यतो दन्तकाष्ठं च नित्यमेव समाचरेत् / पृथगेवानुलिम्पेत केसरेण च बुद्धिमान् // 80 न चाभ्युदितशायी स्यात्प्रायश्चित्ती तथा भवेत् // उपवासं च कुर्वीत स्नातः शुचिरलंकृतः / मातापितरमुत्थाय पूर्वमेवाभिवादयेत् / / पर्वकालेषु सर्वेषु ब्रह्मचारी सदा भवेत् // 81 आचार्यमथ वाप्येनं तथायुर्विन्दते महत् // 67 नालीढया परिहतं भक्षयीत कदाचन / वर्जयेद्दन्तकाष्टानि वर्जनीयानि नित्यशः / तथा नोद्धृतसाराणि प्रेक्षतां नाप्रदाय च // 82 भक्षयेच्छास्त्रदृष्टानि पर्वस्वपि च वजयेत् // 68 न संनिकृष्टो मेधावी नाशुचिर्न च सत्सु च / उदङ्मखश्च सततं शौचं कुर्यात्समाहितः / / 69 प्रतिषिद्धान्न धर्मेषु भक्षान्भुञ्जीत पृष्ठतः // 83 म. भा. 335 -2673 -