________________ 18. 98.9] महाभारते [ 13. 99.12 ब्राह्मणेष्वार्जवं यच्च स्थैर्य च धरणीतले / | छत्रोपानहदानस्य फलं भरतसत्तम // 22 सौम्यतां चैव सोमस्य गाम्भीर्यं वरुणस्य च // 9 इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि दीप्तिमग्नेः प्रभां मेरोः प्रतापं तपनस्य च। ___ अष्टनवतितमोऽध्यायः // 98 // एतान्यतिक्रमेद्यो वै स हन्याच्छरणागतम् // 10 भवेत्स गुरुतल्पी च ब्रह्महा च तथा भवेत् / युधिष्ठिर उवाच / सुरापानं च कुर्यात्स यो हन्याच्छरणागतम् // 11 आरामाणां तडागानां यत्फलं कुरुनन्दन। एतस्य त्वपनीतस्य समाधिं तात चिन्तय। तदहं श्रोतुमिच्छामि त्वत्तोऽद्य भरतर्षभ // 1 यथा सुखगमः पन्था भवेत्त्वद्रश्मितापितः // 12 भीष्म उवाच / भीष्म उवाच / सुप्रदर्शा वनवती चित्रधातुविभूषिता / एतावदुक्त्वा स तदा तूष्णीमासीभृगूद्वहः / उपेता सर्वबीजैश्च श्रेष्ठा भूमिरिहोच्यते // 2 अथ सूर्यो ददौ तस्मै छत्रोपानहमाशु वै // 13 तस्याः क्षेत्रविशेषं च तडागानां निवेशनम् / सूर्य उवाच / . औदकानि च सर्वाणि प्रवक्ष्याम्यनुपूर्वशः // 3 महर्षे शिरसनाणं छत्रं मद्रश्मिवारणम् / तडागानां च वक्ष्यामि कृतानां चापि ये गुणाः / प्रतिगृह्णीष्व पद्भयां च त्राणार्थ चर्मपादुके // 14 त्रिषु लोकेषु सर्वत्र पूजितो यस्तडागवान् // 4 अद्यप्रभृति चैवैतल्लोके संप्रचरिष्यति। अथ वा मित्रसदनं मैत्रं मित्रविवर्धनम्। . पुण्यदानेषु सर्वेषु परमक्षय्यमेव च // 15 कीर्तिसंजननं श्रेष्ठं तडागानां निवेशनम् // 5 भीष्म उवाच / धर्मस्यार्थस्य कामस्य फलमाहुर्मनीषिणः / उपानच्छत्रमेतद्वै सूर्येणेह प्रवर्तितम् / तडागं सुकृतं देशे क्षेत्रमेव महाश्रयम् // 6 पुण्यमेतदभिख्यातं त्रिषु लोकेषु भारत // 16 चतुर्विधानां भूतातां तडागमुपलक्षयेत् / तस्मात्प्रयच्छ विप्रेभ्यश्छत्रोपानहमुत्तमम् / तडागानि च सर्वाणि दिशन्ति श्रियमुत्तमाम् // 7 धर्मस्ते सुमहान्भावी न मेऽत्रास्ति विचारणा // 17 देवा मनुष्या गन्धर्वाः पितरोरगराक्षसाः। छत्रं हि भरतश्रेष्ठ यः प्रदद्याहि जातये / स्थावराणि च भूतानि संश्रयन्ति जलाशयम् // 8 शुभ्रं शतशलाकं वै स प्रेत्य सुखमेधते // 18 तस्मात्तास्ते प्रवक्ष्यामि तडागे ये गुणाः स्मृताः। स शक्रलोके वसति पूज्यमानो द्विजातिभिः / या च तत्र फलावाप्तिर्ऋषिभिः समुदाहृता // 9 अप्सरोभिश्च सततं देवैश्च भरतर्षभ // 19 वर्षमात्रे तडागे तु सलिलं यस्य तिष्ठति / दह्यमानाय विप्राय यः प्रयच्छत्युपानहौ। अग्निहोत्रफलं तस्य फलमाहुर्मनीषिणः // 10 स्नातकाय महाबाहो संशिताय द्विजातये // 20 / शरत्काले तु सलिलं तडागे यस्य तिष्ठति / सोऽपि लोकानवाप्नोति देवतैरभिपूजितान् / गोसहस्रस्य स प्रेत्य लभते फलमुत्तमम् // 11 गोलोके स मुदा युक्तो वसति प्रेत्य भारत / / 21 हेमन्तकाले सलिलं तडागे यस्य तिष्ठति / एतत्ते भरतश्रेष्ठ मया कात्स्न्ये न कीर्तितम् / स वै बहुसुवर्णस्य यज्ञस्य लभते फलम् // 12 -2656 -