________________ 12. 311. 21] महाभारते [12. 312. 21 आरणेयस्तथा दिव्यं प्राप्य जन्म महाद्युतिः / पितुर्नियोगादगमन्मैथिलं जनकं नृपम् / तत्रैवोवास मेधावी व्रतचारी समाहितः // 21 प्रष्टुं धर्मस्य निष्ठां वै मोक्षस्य च परायणम् / / 7 उत्पन्नमात्रं तं वेदाः सरहस्याः ससंग्रहाः / उक्तश्च मानुषेण त्वं पथा गच्छेत्यविस्मितः / उपतस्थुमहाराज यथास्य पितरं तथा // 22 न प्रभावेण गन्तव्यमन्तरिक्षचरेण वै // 8 बृहस्पतिं तु वद्रे स वेदवेदाङ्गभाष्यवित् / आर्जवेणैव गन्तव्यं न सुखान्वेषिणा पथा। उपाध्यायं महाराज धर्ममेवानुचिन्तयन् // 23 नान्वेष्टव्या विशेषास्तु विशेषा हि प्रसङ्गिनः // 9 सोऽधीत्य वेदानखिलान्सरहस्यान्ससंग्रहान् / अहंकारो न कर्तव्यो याज्ये तस्मिन्नराधिपे / इतिहासं च कात्स्न्येन राजशास्त्राणि चाभिभो // 24 स्थातव्यं च वशे तस्य स ते छेत्स्यति संशयम् // गुरवे दक्षिणां दत्त्वा समावृत्तो महामुनिः / / स धर्मकुशलो राजा मोक्षशास्त्रविशारदः। उग्रं तपः समारेभे ब्रह्मचारी समाहितः // 25 याज्यो मम स यद्भयात्तत्कार्यमविशङ्कया // 11 देवतानामृषीणां च बाल्येऽपि स महातपाः / एवमुक्तः स धर्मात्मा जगाम मिथिलां मुनिः / संमत्रणीयो मान्यश्च ज्ञानेन तपसा तथा / / 26 पद्भ्यां शक्तोऽन्तरिक्षेण क्रान्तुं भूमि ससागराम् / न त्वस्य रमते बुद्धिराश्रमेषु नराधिप / स गिरीश्चाप्यतिक्रम्य नदीस्ती. सरांसि च / त्रिषु गार्हस्थ्यमूलेषु मोक्षधर्मानुदर्शिनः / / 27 बहुव्यालमृगाकीर्णा विविधाश्चाटवीस्तथा // 13 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि मेरोहरेश्च द्वे वर्षे वर्ष हैमवतं तथा / एकादशाधिकत्रिशततमोऽध्यायः // 311 // क्रमेणैव व्यतिक्रम्य भारतं वर्षमासदत् // 14 312 स देशान्विविधान्पश्यंश्चीनहूणनिषेवितान्। भीष्म उवाच / आर्यावर्तमिमं देशमाजगाम महामुनिः // 15 स मोक्षमनुचिन्त्यैव शुकः पितरमभ्यगात् / पितुर्वचनमाज्ञाय तमेवार्थ विचिन्तयन् / प्राहाभिवाद्य च गुरुं श्रेयोर्थी विनयान्वितः / / 1 अध्वानं सोऽतिचक्राम खेऽचरः खे चरन्निव / / 16 मोक्षधर्मेषु कुशलो भगवान्प्रब्रवीतु मे। पत्तनानि च रम्याणि स्फीतानि नगराणि च / यथा मे मनसः शान्तिः परमा संभवेत्पभो / / 2 रत्नानि च विचित्राणि शुकः पश्यन्न पश्यति // 18 श्रुत्वा पुत्रस्य वचनं परमर्षिरुवाच तम् / उद्यानानि च रम्याणि तथैवायतनानि च / अधीष्व पुत्र मोक्षं वै धर्मांश्च विविधानपि / / 3 पुण्यानि चैव तीर्थानि सोऽतिक्रम्य तथाध्वनः // पितुर्नियोगाजग्राह शुको ब्रह्मविदां वरः / सोऽचिरेणैव कालेन विदेहानाससाद ह। योगशास्त्रं च निखिलं कापिलं चैव भारत // 4 रक्षितान्धर्मराजेन जनकेन महात्मना // 19 स तं ब्राहृया श्रिया युक्तं ब्रह्मतुल्यपराक्रमम् / तत्र सामान्बहून्पश्यन्बह्वन्नरसभोजनान् / . मेने पुत्रं यदा व्यासो मोक्षविद्याविशारदम् / / 5 पल्लीघोषान्समृद्धांश्च बहुगोकुलसंकुलान् // 20 उवाच गच्छेति तदा जनकं मिथिलेश्वरम् / स्फीतांश्च शालियवसैहंससारससेवितान् / स ते वक्ष्यति मोक्षार्थ निखिलेन विशेषतः // 6 / पद्मिनीभिश्च शतशः श्रीमतीभिरलंकृतान् // 21 -2424 -