________________ 12. 308. 55 ] शान्तिपर्व [12. 306. 80 तेनैतन्नाभिजानन्ति पञ्चविंशकमच्युतम् / अनेनाप्रतिबोधेन प्रधानं प्रवदन्ति तम् / जन्ममृत्युभयाद्योगाः सांख्याश्च परमैषिणः // 55 सांख्ययोगाश्च तत्त्वज्ञा यथाश्रुतिनिदर्शनात् // 69 विश्वावसुरुवाच / पश्यंस्तथैवापश्यंश्च पश्यत्यन्यस्तथानघ / पश्चविंशं यदेतत्ते प्रोक्तं ब्राह्मणसत्तम / षड्विंशः पञ्चविंशं च चतुर्विंशं च पश्यति / तथा तन्न तथा वेति तद्भवान्वक्तुमर्हति // 56 न तु पश्यति पश्यंस्तु यश्चैनमनुपश्यति // 70 जैगीषव्यस्यासितस्य देवलस्य च मे श्रुतम् / पश्चविंशोऽभिमन्येत नान्योऽस्ति परमो मम / पराशरस्य विप्रर्वार्षगण्यस्य धीमतः / / 57 न चतुर्विशकोऽग्राह्यो मनुजैर्ज्ञानदर्शिभिः // 71 भिक्षोः पञ्चशिखस्याथ कपिलस्य शुकस्य च / मत्स्येवोदकमन्वेति प्रवर्तति प्रवर्तनात् / गौतमस्याटिषेणस्य गर्गस्य च महात्मनः // 58 यथैव बुध्यते मत्स्यस्तथैषोऽप्यनुबुध्यते / नारदस्यासुरेश्चैव पुलस्त्यस्य च धीमतः। सस्नेहः सहवासाच्च साभिमानश्च नित्यशः // 72 सनत्कुमारस्य ततः शुक्रस्य च महात्मनः // 59 स निमज्जति कालस्य यदैकत्वं न बुध्यते / कश्यपस्य पितुश्चैव पूर्वमेव मया श्रुतम् / उन्मज्जति हि कालस्य ममत्वेनाभिसंवृतः // 73 तदनन्तरं च रुद्रस्य विश्वरूपस्य धीमतः // 60 यदा तु मन्यतेऽन्योऽहमन्य एष इति द्विजः। दैवतेभ्यः पितृभ्यश्च दैत्येभ्यश्च ततस्ततः / तदा स केवलीभूतः षड्विंशमनुपश्यति // 74 प्राप्तमेतन्मया कृत्स्नं वेद्यं नित्यं वदन्त्युत / / 61 अन्यश्च राजन्नवरस्तथान्यः पञ्चविंशकः / तस्मात्तद्वै भवबुद्ध्या श्रोतुमिच्छामि ब्राह्मण / / तत्स्थत्वादनुपश्यन्ति एक एवेति साधवः // 75 भवान्प्रबहः शास्त्राणां प्रगल्भश्चातिबुद्धिमान् // 62 तेनैतन्नाभिनन्दन्ति पञ्चविंशकमच्युतम् / .. न तवाविदितं किंचिद्भवाश्रुतिनिधिः स्मृतः।। जन्ममृत्युभयाद्भीता योगाः सांख्याश्च काश्यप / कथ्यते देवलोके च पितृलोके च ब्राह्मण // 63 षड्विंशमनुपश्यन्ति शुचयस्तत्परायणाः // 76 ब्रह्मलोकगताश्चैव कथयन्ति महर्षयः। यदा स केवलीभूतः षड्विंशमनुपश्यति / तिश्च तपतां शश्वदादित्यस्तव भाषते // 64 तदा स सर्वविद्विद्वान्न पुनर्जन्म विन्दति // 77 तांख्यज्ञानं त्वया ब्रह्मन्नवाप्तं कृत्स्नमेव च / एवमप्रतिबुद्धश्च बुध्यमानश्च तेऽनघ / थैव योगज्ञानं च याज्ञवल्क्य विशेषतः // 65 | बुद्धश्वोक्तो यथातत्त्वं मया श्रुतिनिदर्शनात् // 78 निःसंदिग्धं प्रबुद्धस्त्वं बुध्यमानश्चराचरम् / पश्यापश्यं योऽनुपश्येत्क्षेमं तत्त्वं च काश्यप / श्रोतुमिच्छामि तज्ज्ञानं घृतं मण्डमयं यथा // 66 केवलाकेवलं चाद्यं पञ्चविंशात्परं च यत् // 79 ___ याज्ञवल्क्य उवाच / विश्वावसुरुवाच / कृत्स्नधारिणमेव त्वां मन्ये गन्धर्वसत्तम / तथ्यं शुभं चैतदुक्तं त्वया भोः जिज्ञाससि च मां राजस्तन्निबोध यथाश्रुतम् // 67 सम्यक्क्षेमं देवताद्यं यथावत् / अबुध्यमानां प्रकृतिं बुध्यते पञ्चविंशकः / स्वस्त्यक्षयं भवतश्चास्तु नित्यं न तु बुध्यति गन्धर्व प्रकृतिः पञ्चविंशकम् // 68 / बुद्ध्या सदा बुद्धियुक्तं नमस्ते // 80 म. भा. 302 -2409 -