________________ 12. 250. 28 ] महाभारते [12. 251.. धर्मः सनातनश्च त्वामिहैवानुप्रवेक्ष्यते / सर्वे देवाः प्राणिनां प्राणनान्ते अहं च विबुधाश्चैव त्वद्धिते निरताः सदा / / 28 गत्वा वृत्ताः संनिवृत्तास्तथैव / इममन्यं च ते कामं ददामि मनसेप्सितम् / एवं सर्वे मानवाः प्राणनान्ते न त्वा दोषेण यास्यन्ति व्याधिसंपीडिताः प्रजाः / / ___ गत्वावृत्ता देववद्राजसिंह / / 38 पुरुषेषु च रूपेण पुरुषस्त्वं भविष्यसि / वायुीमो भीमनादो महौजाः स्त्रीषु स्त्रीरूपिणी चैव तृतीयेषु नपुंसकम् / / 30 सर्वेषां च प्राणिनां प्राणभूतः / सैवमुक्ता महाराज कृताञ्जलिरुवाच ह। नानावृत्तिर्देहिनां देहभेदे पुनरेब महात्मानं नेति देवेशमव्ययम् / / 31 तस्माद्वायुर्देवदेवो विशिष्टः // 39. तामब्रवीत्तदा देवो मृत्यो संहर मानवान् / / सर्वे देवा मर्त्यसंज्ञाविशिष्टाः अधर्मस्ते न भविता तथा ध्यास्याम्यहं शुभे // 32 सर्वे मर्त्या देवसंज्ञाविशिष्टाः / यानश्रुबिन्दून्पतितानपश्यं तस्मात्पुत्रं मा शुचो राजसिंह ___ ये पाणिभ्यां धारितास्ते पुरस्तात् / पुत्रः स्वर्ग प्राप्य ते मोदते ह // 40 ते व्याधयो मानवान्घोररूपाः एवं मृत्युर्देवसृष्टा प्रजानां प्राप्ते काले पीडयिष्यन्ति मृत्यो॥ 33 प्राप्ते काले संहरन्ती यथावत् / सर्वेषां त्वं प्राणिनामन्तकाले तस्याश्चैव व्याधयस्तेऽश्रुपाताः ___ कामक्रोधौ सहितौ योजयेथाः / प्राप्ते काले संहरन्तीह जन्तून् // 41 एवं धर्मस्त्वामुपैष्यत्यमेयो इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि ___ न चाधर्म लप्स्यसे तुल्यवृत्तिः // 34 पञ्चाशदधिकद्विशततमोऽध्यायः // 250 // एवं धर्म पालयिष्यस्यथोक्तं . 251 __न चात्मानं मजयिष्यस्यधर्मे / युधिष्ठिर उवाच / तस्मात्कामं रोचयाभ्यागतं त्वं इमे वै मानवाः सर्वे धर्म प्रति विशङ्किताः / संयोज्याथो संहरस्वेह जन्तून् // 35 कोऽयं धर्मः कुतो धर्मस्तन्मे ब्रूहि पितामह // सा वै तदा मृत्युसंज्ञापदेशा धर्मो न्वयमिहार्थः किममुत्रार्थोऽपि वा भवेत् / च्छापाद्भीता बाढमित्यत्रवीत्तम् / उभयार्थोऽपि वा धर्मस्तन्मे ब्रूहि पितामह // 2 अथो प्राणान्प्राणिनामन्तकाले भीष्म उवाच / कामक्रोधौ प्राप्य निर्मोह्य हन्ति // 36 सदाचारः स्मृतिर्वेदास्त्रिविधं धर्मलक्षणम् / मृत्योर्ये ते व्याधयश्चाश्रुपाता चतुर्थमर्थमित्याहुः कवयो धर्मलक्षणम् // 3 मनुष्याणां रुज्यते यैः शरीरम् / अपि ह्युक्तानि कर्माणि व्यवस्यन्त्युत्तरावरे / सर्वेषां वै प्राणिनां प्राणनान्ते लोकयात्रार्थमेवेह धर्मस्य नियमः कृतः / तस्माच्छोकं मा कृथा बुध्य बुद्ध्या // 37 / उभयत्र सुखोदकं इह चैव परत्र च // 4 -2324 -