________________ 12. 248. 19 ] महाभारते [12. 249. 22 ततो हरिजटः स्थाणुर्वेदाध्वरपतिः शिवः / उपायमन्यं संपश्य प्रजानां हितकाम्यया। जगाद शरणं देवो ब्रह्माणं परवीरहा / / 19 यथेमे जन्तवः सर्वे निवर्तेरन्परंतप // 10 तस्मिन्नभिगते स्थाणौ प्रजानां हितकाम्यया / अभावमभिगच्छेयुरुत्सन्नप्रजनाः प्रजाः / अब्रवीद्वरदो देवो ज्वलन्निव तदा शिवम् // 20 अधिदैवनियुक्तोऽस्मि त्वया लोकेष्विहेश्वर // 15 करवाण्यद्य कं कामं वरा.ऽसि मतो मम। त्वद्भवं हि जगन्नाथ जगत्स्थावरजङ्गमम् / कर्ता ह्यस्मि प्रियं शंभो तव यद्धृदि वर्तते / / 21 प्रसाद्य त्वां महादेव याचाम्यावृत्तिजाः प्रजाः॥ इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि नारद उवाच / अष्टचत्वारिंशदधिकद्विशततमोऽध्यायः // 248 // श्रुत्वा तु वचनं देवः स्थाणोर्नियतवाङ्मनाः।। 249 तेजस्तत्स्वं निजग्राह पुनरेवान्तरात्मना // 13 / स्थाणुरुवाच / ततोऽग्निमुपसंगृह्य भगवाल्लोकपूजितः / प्रजासर्गनिमित्तं मे कार्यवत्तामिमां प्रभो। प्रवृत्तिं च निवृत्तिं च कल्पयामास वै प्रभुः // 15 विद्धि सृष्टास्त्वया हीमा मा कुप्यासां पितामह // 1 उपसंहरतस्तस्य तमग्निं रोषजं तदा / तव तेजोग्निना देव प्रजा दह्यन्ति सर्वशः / प्रादुर्बभूव विश्वेभ्यः खेभ्यो नारी महात्मनः // 15 ता दृष्ट्वा मम कारुण्यं मा कुप्यासां जगत्प्रभो // 2 कृष्णा रक्ताम्बरधरा रक्तनेत्रतलान्तरा / प्रजापतिरुवाच। दिव्यकुण्डलसंपन्ना दिव्याभरणभूपिता // 16 न कुप्ये न च मे कामो न भवेरन्प्रजा इति / सा विनिःसृत्य वै खेभ्यो दक्षिणामाश्रिता दिशम् / लाघवार्थ धरण्यास्तु ततः संहार इष्यते // 3 ददृशातेऽथ तौ कन्यां देवौ विश्वेश्वरावुभौ // 17 इयं हि मां सदा देवी भारार्ता समचोदयत् / तामाहूय तदा देवो लोकानामादिरीश्वरः / संहारार्थं महादेव भारेणाप्सु निमज्जति / / 4 मृत्यो इति महीपाल जहि चेमाः प्रजा इति // 18 यदाहं नाधिगच्छामि बुद्ध्या बहु विचारयन् / त्वं हि संहारबुद्ध्या मे चिन्तिता रुषितेन च / संहारमासां वृद्धानां ततो मां क्रोध आविशत् // 5 तस्मात्संहर सर्वास्त्वं प्रजाः सजडपण्डिताः // 19 स्थाणुरुवाच / अविशेषेण चैव त्वं प्रजाः संहर भामिनि / संहारान्तं प्रसीदस्व मा क्रुधस्त्रिदशेश्वर / मम त्वं हि नियोगेन श्रेयः परमवाप्स्यसि // 20 मा प्रजाः स्थावरं चैव जङ्गमं च विनीनशः // 6 एवमुक्ता तु सा देवी मृत्युः कमलमालिनी।। पल्बलानि च सर्वाणि सर्वं चैव तृणोलपम् / प्रदध्यौ दुःखिता बाला साश्रुपातमतीव हि // 21 स्थावरं जङ्गमं चैव भूतग्रामं चतुर्विधम् // 7 पाणिभ्यां चैव जग्राह तान्यश्रणि जनेश्वरः। तदेतद्भस्मसाद्भूतं जगत्सर्वमुपप्लुतम् / मानवानां हितार्थाय ययाचे पुनरेव च // 22 प्रसीद भगवन्साधो वर एष वृतो मया // 8 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि नष्टा न पुनरेष्यन्ति प्रजा ह्येताः कथंचन / एकोनपञ्चाशदधिकद्विशततमोऽध्यायः // 249 // तस्मान्निवर्त्यतामेतत्तेजः स्वेनैव तेजसा // 9 -2322 -