________________ 8. 23. 34 ] महाभारते [8. 24.6 लोकस्यानुग्रहार्थाय स्थापिता ब्रह्मणा भुवि // 34 | भवानप्यधिकः कृष्णादश्वयाने बले तथा // 49 कृषिश्च पाशुपाल्यं च विशां दानं च सर्वशः।। यथाश्वहृदयं वेद वासुदेवो महामनाः / ब्रह्मक्षत्रविशां शुद्रा विहिताः परिचारकाः // 35 द्विगुणं त्वं तथा वेत्थ मद्रराज न संशयः // 50 ब्रह्मक्षत्रस्य विहिताः सूता वै परिचारकाः / शल्य उवाच। न विशूद्रस्य तत्रैव शृणु वाक्यं ममानघ // 36 यन्मा ब्रवीषि गान्धारे मध्ये सैन्यस्य कौरव / सोऽहं मूर्धावसिक्तः सन्राजर्षिकुलसंभवः / / विशिष्टं देवकीपुत्रात्प्रीतिमानस्म्यहं त्वयि // 51 महारथः समाख्यातः सेव्यः स्तव्यश्च बन्दिनाम् / / एष सारथ्यमातिष्ठे राधेयस्य यशस्विनः / . सोऽहमेतादृशो भूत्वा नेहारिकुलमर्दन / युध्यतः पाण्डवाग्र्येण यथा त्वं वीर मन्यसे // 5 // सूतपुत्रस्य संग्रामे सारथ्यं कर्तुमुत्सहे // 38 समयश्च हि मे वीर कश्चिद्वैकर्तनं प्रति / अवमानमहं प्राप्य न योत्स्यामि कथंचन / उत्सृजेयं यथाश्रद्धमहं वाचोऽस्य संनिधौ॥ 53 आपृच्छय त्वाद्य गान्धारे गमिष्यामि यथागतम् // संजय उवाच / एवमुक्त्वा नरव्याघ्रः शल्यः समितिशोभनः / तथेति राजन्पुत्रस्ते सह कर्णेन भारत / उत्थाय प्रययौ तूर्णं राजमध्यादमर्षितः // 40 अब्रवीन्मद्रराजस्य सुतं भरतसत्तम // 54 प्रणयाद्वहुमानाच्च तं निगृह्य सुतस्तव / इति श्रीमहाभारते कर्णपर्वणि अब्रवीन्मधुरं वाक्यं साम सर्वार्थसाधकम् // 41 . त्रयोविंशोऽध्यायः // 23 // यथा शल्य त्वमात्थेदमेवमेतदसंशयम् / अभिप्रायस्तु मे कश्चित्तं निबोध जनेश्वर // 42 दुर्योधन उवाच / न कर्णोऽभ्यधिकस्त्वत्तः शङ्के नैव कथंचन / भूय एव तु मद्रेश यत्ते वक्ष्यामि तच्छृणु। न हि मद्रेश्वरो राजा कुर्याद्यदनृतं भवेत् // 43 यथा पुरा वृत्तमिदं युद्धे देवासुरे विभो // 1 ऋतमेव हि पूर्वास्ते वहन्ति पुरुषोत्तमाः / यदुक्तवान्पितुर्मह्यं मार्कण्डेयो महानृषिः / तस्मादार्तायनिः प्रोक्तो भवानिति मतिर्मम // 44 तदशेषेण ब्रुवतो मम राजर्षिसत्तम / शल्यभूतश्च शत्रूणां यस्मात्त्वं भुवि मानद / / त्वं निबोध न चाप्यत्र कर्तव्या ते विचारणा॥ तस्माच्छल्येति ते नाम कथ्यते पृथिवीपते // 45 देवानामसुराणां च महानासीत्समागमः / यदेव व्याहृतं पूर्वं भवता भूरिदक्षिण / बभूव प्रथमो राजन्संग्रामस्तारकामयः / तदेव कुरु धर्मज्ञ मदर्थं यद्यदुच्यसे // 46 / निर्जिताश्च तदा दैत्या दैवतैरिति नः श्रुतम् / / 3 न च त्वत्तो हि राधेयो न चाहमपि वीर्यवान् / निर्जितेषु च दैत्येषु तारकस्य सुतास्त्रयः / वृणीमस्त्वां हयाग्र्याणां यन्तारमिति संयुगे // 47 ताराक्षः कमलाक्षश्च विद्युन्माली च पार्थिव // 1 यथा ह्यभ्यधिकं कर्णं गुणैस्तात धनंजयात् / तप उग्रं समास्थाय नियमे परमे स्थिताः / वासुदेवादपि त्वां च लोकोऽयमिति मन्यते // 48 तपसा कर्शयामासुदेहान्स्वाञ्शत्रुतापन / / 5 कर्णो ह्यभ्यधिकः पार्थादरेव नरर्षभ / दमेन तपसा चैव नियमेन च पार्थिव / - 1688 - 24