________________ 12. 171. 57] महाभारते [12. 172. 22 172 अत्रैवोदाहरन्तीमं बोध्यस्य पदसंचयम् / इन्द्रियार्थाननात्य मुक्तश्चरसि साक्षिवत् // 7 निर्वेदं प्रति विन्यस्तं प्रतिबोध युधिष्ठिर // 57 का नु प्रज्ञा श्रुतं वा किं वृत्तिर्वा का नु ते मुने। बोध्यं दान्तमृर्षि राजा नहुषः पर्यपृच्छत / क्षिप्रमाचक्ष्व मे ब्रह्मश्रेयो यविह मन्यसे // 8 निर्वेदाच्छान्तिमापन्नं शान्तं प्रज्ञानतर्पितम् // 58 अनुयुक्तः स मेधावी लोकधर्मविधानवित् / उपदेशं महाप्राज्ञ शमस्योपदिशस्व मे। उवाच श्लक्ष्णया वाचा प्रहादमनपार्थया // 9 का बुद्धिं समनुध्याय शान्तश्चरसि निर्वृतः // 59 पश्यन्प्रहाद भूतानामुत्पत्तिमनिमित्ततः। बोध्य उवाच / हासं वृद्धि विनाशं च न प्रहृष्ये न च व्यथे // 10 उपदेशेन वर्तामि नानुशास्मीह कंचन / स्वभावादेव संदृश्य वर्तमानाः प्रवृत्तयः / लक्षणं तस्य वक्ष्येऽहं तत्स्वयं प्रविमृश्यताम् // 60 स्वभावनिरताः सर्वाः परितप्ये न केनचित् // 11 पिङ्गला कुररः सर्पः सारङ्गान्वेषणं वने / पश्यन्प्रहाद संयोगान्विप्रयोगपरायणान् / .' इषुकारः कुमारी च षडेते गुरवो मम // 61 संचयांश्च विनाशान्तान्न क्वचिद्विदधे मनः // 12 अन्तवन्ति च भूतानि गुणयुक्तानि पश्यतः / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि ___एकसप्तत्यधिकशततमोऽध्यायः // 171 // उत्पत्तिनिधनज्ञस्य किं कार्यमवशिष्यते // 13 जलजानामपि ह्यन्तं पर्यायेणोपलक्षये / महतामपि कायानां सूक्ष्माणां च महोदधौ // 14 युधिष्ठिर उवाच। जङ्गमस्थावराणां च भूतानामसुराधिप / केन वृत्तेन वृत्तज्ञ वीतशोकश्चरेन्महीम् / पार्थिवानामपि व्यक्तं मृत्यु पश्यामि सर्वशः // 15 किं च कुर्वन्नरो लोके प्राप्नोति परमां गतिम् // 1 अन्तरिक्षचराणां च दानवोत्तम पक्षिणाम् / भीष्म उवाच / उत्तिष्ठति यथाकालं मृत्युबलवतामपि / / 16 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / दिवि संचरमाणानि ह्रस्वानि च महान्ति च / प्रहादस्य च संवादं मुनेराजगरस्य च // 2 ज्योतींषि च यथाकालं पतमानानि लक्षये // 17 परन्तं ब्राह्मणं कंचित्कल्यचित्तमनामयम् / इति भूतानि संपश्यन्ननुषक्तानि मृत्युना / पप्रच्छ राजन्प्रहादो बुद्धिमान्प्राज्ञसंमतः // 3 सर्वसामान्यतो विद्वान्कृतकृत्यः सुखं स्वपे // 18 स्वस्थः शक्तो मृदुर्दान्तो निर्विवित्सोऽनसूयकः / सुमहान्तमपि प्रासं असे लब्धं यदृच्छया। सुवाग्बहुमतो लोके प्राज्ञश्वरति बालवत् // 4 शये पुनरभुञ्जानो दिवसानि बहून्यपि // 19 नैव प्रार्थयसे लाभं नालाभेष्वनुशोचसि / आस्रवत्यपि मामन्नं पुनर्बहुगुणं बहु / नित्यतृप्त इव ब्रह्मन्न किंचिदवमन्यसे // 5 पुनरल्पगुणं स्तोकं पुनर्नैवोपपद्यते // 20 स्रोतसा द्वियमाणासु प्रजास्वविमना इव / / कणान्कदाचियादामि पिण्याकमपि च असे / धर्मकामार्थकार्येषु कूटस्थ इव लक्ष्यसे // 6 भक्षये शालिमांसानि भक्षांश्चोच्चावचान्पुनः // 21 नानुतिष्ठसि धर्मार्थो न कामे चापि वर्तसे। शये कदाचित्पर्यङ्के भूमावपि पुनः शये / 2226 -