Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 558

12. 142. 13 ] महाभारते [12. 142. 42 कपोती लुब्धकेनाथ यत्ता वचनमब्रवीत् // 13 तस्य तद्वचनं श्रुत्वा शकुनेलुब्धकोऽब्रवीत् / हन्त वक्ष्यामि ते श्रेयः श्रुत्वा च कुरु तत्तथा / बाधते खलु मा शीतं हिमत्राणं विधीयताम् // 28 शरणागतसंत्राता भव कान्त विशेषतः // 14 एवमुक्तस्ततः पक्षी पर्णान्यास्तीर्य भूतले / एष शाकुनिकः शेते तव वासं समाश्रितः। यथाशुष्काणि यत्नेन ज्वलनार्थं द्रुतं ययौ // 29 शीतार्तश्च क्षुधार्तश्च पूजामस्मै प्रयोजय // 15 स गत्वाङ्गारकर्मान्तं गृहीत्वाग्निमथागमत् / यो हि कश्चिहिजं हन्याद्गां वा लोकस्य मातरम् / ततः शुष्केषु पर्णेषु पावकं सोऽभ्यदीदिपत् / / 30 शरणागतं च यो हन्यात्तुल्यं तेषां च पातकम् // 16 सुसंदीप्तं महत्कृत्या तमाह शरणागतम् / यास्माकं विहिता वृत्तिः कापोती जातिधर्मतः / / प्रतापय सुविस्रब्धं स्वगात्राण्यकुतोभयः / / 31 सा न्याय्यात्मवतां नित्यं त्वद्विधेनाभिवर्तितुम् / / 17 स तथोक्तस्तथेत्युक्त्वा लुब्धो गात्राण्यतापयत् / यस्तु धर्म यथाशक्ति गृहस्थो ह्यनुवर्तते / अग्निप्रत्यागतप्राणस्ततः प्राह विहंगमम् // 32 स प्रेत्य लभते लोकानक्षयानिति शुश्रुम // 18 दत्तमाहारमिच्छामि त्वया क्षुद्वाधते हि माम् / स त्वं संतानवानद्य पुत्रवानपि च द्विज। तद्वचः स प्रतिश्रुत्य वाक्यमाह विहंगमः // 33 तत्स्वदेहे दयां त्यक्त्वा धर्मार्थों परिगृह्य वै।। न मेऽस्ति विभवो येन नाशयामि तव क्षुधाम् / पूजामस्मै प्रयुञ्ज त्वं प्रीयेतास्य मनो यथा // 19 उत्पन्नेन हि जीवामो वयं नित्यं वनौकसः // 34 इति सा शकुनी वाक्यं क्षारकस्था तपस्विनी। संचयो नास्ति चास्माकं मुनीनामिव कानने / अतिदुःखान्विता प्रोच्य भर्तारं समुदैक्षत / / 20 इत्युक्त्वा स तदा तत्र विवर्णवदनोऽभवत् // 35 स पन्या वचनं श्रुत्वा धर्मयुक्तिसमन्वितम् / / कथं न खलु कर्तव्यमिति चिन्तापरः सदा / हर्षेण महता युक्तो बाष्पव्याकुललोचनः // 21 बभूव भरतश्रेष्ठ गर्हयन्वृत्तिमात्मनः // 36 तं वै शाकुनिकं दृष्ट्वा विधिदृष्टेन कर्मणा। मुहूर्ताल्लब्धसंज्ञस्तु स पक्षी पक्षिघातकम् / पूजयामास यत्नेन स पक्षी पक्षिजीविनम् // 22 उवाच तर्पयिष्ये त्वां मुहूर्त प्रतिपालय // 37 उवाच च स्वागतं ते ब्रूहि किं करवाण्यहम्। इत्युक्त्वा शुष्कपर्णैः स संप्रज्वाल्य हुताशनम् / संतापश्च न कर्तव्यः स्वगृहे वर्तते भवान् // 23 हर्षेण महता युक्तः कपोतः पुनरब्रवीत् // 38 तद्भवीतु भवान्क्षिप्रं किं करोमि किमिच्छसि / देवानां च मुनीनां च पितॄणां च महात्मनाम् / प्रणयेन ब्रवीमि त्वां त्वं हि नः शरणागतः // 24 श्रुतपूर्वो मया धर्मो महानतिथिपूजने // 39 शरणागतस्य कर्तव्यमातिथ्यमिह यत्नतः। कुरुष्वानुग्रहं मेऽद्य सत्यमेतद्ब्रवीमि ते / पञ्चयज्ञप्रवृत्तेन गृहस्थेन विशेषतः // 25 निश्चिता खलु मे बुद्धिरतिथिप्रतिपूजने // 40 पश्चयज्ञांस्तु यो मोहान्न करोति गृहाश्रमी। ततः सत्यप्रतिज्ञो वै स पक्षी प्रहसन्निव / तस्य नायं न च परो लोको भवति धर्मतः // 26 / तमग्निं त्रिः परिक्रम्य प्रविवेश महीपते // 41 तद्भहि त्वं सुविस्रब्धो यत्त्वं वाचा वदिष्यसि / / अग्निमध्यं प्रविष्टं तं लुब्धो दृष्ट्वाथ पक्षिणम् / तत्करिष्याम्यहं सर्वं मा त्वं शोके मनः कृथाः।।२७ / चिन्तयामास मनसा किमिदं नु कृतं मया // 4 - 2186 -