________________ 12. 59. 89 ] शान्तिपर्व [12. 59. 119 सहस्रैः पञ्चभिस्तात यदुक्तं बाहुदन्तकम् // 89 / ततः पुरुष उत्पन्नो रूपेणेन्द्र इवापरः // 104 अध्यायानां सहस्रेस्तु त्रिभिरेव बृहस्पतिः / कवची बद्धनिस्त्रिंशः सशरः सशरासनः / संचिक्षेपेश्वरो बुद्ध्या बार्हस्पत्यं तदुच्यते // 90 वेदवेदाङ्गविञ्चैव धनुर्वेदे च पारगः // 105 अध्यायानां सहस्रेण काव्यः संक्षेपमब्रवीत् / तं दण्डनीतिः सकला श्रिता राजन्नरोत्तमम् / तच्छास्त्रममितप्रज्ञो योगाचार्यो महातपाः // 91 ततः स प्राञ्जलि(न्यो महर्षीस्तानुवाच ह // 106 एवं लोकानुरोधेन शास्त्रमेतन्महर्षिभिः / सुसूक्ष्मा मे समुत्पन्ना बुद्धिर्धर्मार्थदर्शिनी / संक्षिप्तमायुर्विज्ञाय मानां ह्रासि पाण्डव // 92 अनया किं मया कार्य तन्मे तत्त्वेन शंसत // 107 अथ देवाः समागम्य विष्णुमूचुः प्रजापतिम् / यन्मां भवन्तो वक्ष्यन्ति कार्यमर्थसमन्वितम् / एको योऽर्हति मर्तेभ्यः श्रेष्ठयं तं वै समादिश // तदहं वै करिष्यामि नात्र कार्या विचारणा // 108 तथा संचिन्त्य भगवान्देवों नारायणः प्रभुः / तमूचुरथ देवास्ते ते चैव परमर्षयः / तैजसं वै विरजसं सोऽसृजन्मानसं सुतम् // 94 नियतो यत्र धर्मो वै तमशङ्कः समाचर // 109 विरजास्तु महाभाग विभुत्वं भुवि नैच्छत / प्रियाप्रिये परित्यज्य समः सर्वेषु जन्तुषु / न्यासायैवाभवबुद्धिः प्रणीवा तस्य पाण्डव // 95 कामक्रोधौ च लोभं च मानं चोत्सृज्य दूरतः॥११० कीर्तिमांस्तस्य पुत्रोऽभूत्सोऽपि पश्चातिगोऽभवत् / यश्च धर्मात्प्रविचलेल्लोके कश्चन मानवः / कर्दमस्तस्य च सुतः सोऽप्यतप्यन्महत्तपः // 96 निग्राह्यस्ते स बाहुभ्यां शश्वद्धर्ममवेक्षतः॥ 111 प्रजापतेः कर्दमस्य अनङ्गो नाम वै सुतः। प्रतिज्ञां चाधिरोहख मनसा कर्मणा गिरा। प्रजानां रक्षिता साधुर्दण्डनीतिविशारदः // 97 पालयिष्याम्यहं भौमं ब्रह्म इत्येव चासकृत्॥११२ अनङ्गपुत्रोऽतिबलो नीतिमानधिगम्य वै / यश्चात्र धर्मनीत्युक्तो दण्डनीतिव्यपाश्रयः / अभिपेदे महीराज्यमथेन्द्रियवशोऽभवत् / / 98 तमशङ्कः करिष्यामि स्ववशो न कदाचन // 113 मृत्योस्तु दुहिता राजन्सुनीथा नाम मानसी / अदण्ड्या मे द्विजाश्चेति प्रतिजानीष्व चाभिभो। प्रख्याता त्रिषु लोकेषु या सा वेनमजीजनत् // 99 लोकं च संकरात्कृत्स्नात्रातास्मीति परंतप // 114 तं प्रजासु विधर्माणं रागद्वेषवशानुगम् / वैन्यस्ततस्तानुवाच देवानृषिपुरोगमान् / मन्त्रपूतैः कुशैर्जनुर्ऋषयो ब्रह्मवादिनः // 100 ब्राह्मणा मे सहायाश्चेदेवमस्तु सुरर्षभाः // 115 ममन्थुर्दक्षिणं चोरुमृषयस्तस्य मत्रतः / एवमस्त्विति वैन्यस्तु तैरुक्तो ब्रह्मवादिभिः / ततोऽस्य विकृतो जज्ञे ह्रस्वाङ्गः पुरुषो भुवि॥१०१ पुरोधाश्चाभवत्तस्य शुक्रो ब्रह्ममयो निधिः // 116 दग्धस्थाणुप्रतीकाशो रक्ताक्षः कृष्णमूर्धजः / मश्रिणो वालखिल्यास्तु सारस्वत्यो गणो ह्यभूत् / निषीदेत्येवमूचुस्तमृषयो ब्रह्मवादिनः // 102 महर्षिभगवान्गर्गस्तस्य सांवत्सरोऽभवत् // 117 तस्मान्निषादाः संभूताः कराः शैलवनाश्रयाः / आत्मनाष्टम इत्येव श्रुतिरेषा परा नृषु / ये चान्ये विन्ध्यनिलया म्लेच्छाः शतसहस्रशः॥ / उत्पन्नौ बन्दिनौ चास्य तत्पूर्वी सूतमागधौ // 118 भूयोऽस्य दक्षिणं पाणिं ममन्थुस्ते महर्षयः। | समतां वसुधायाश्च स सम्यगुपपादयत् / अ. भा. 259 - 2065 -